راوێژکاری ئەڵمانیا دەڵێت، پەنابەرانی سوریا "چیتر هیچ زەمینەیەکیان بۆ مافی پەنابەری نییە"، هەر بۆیەش دەتوانن شایستەی دیپۆرتکردنەوە بن، بۆ ئەم مەبەستە، ناوبراو بانگهێشتی سەرۆکی سوریای کردووە بۆ گفتوگۆکردن لەسەر گەڕاندنەوەی كۆچبه‌ران بۆ وڵاته‌كه‌یان.

بەرپرسی دەستەی هەڵژاردنەکانی عێراق لە هەرێم دەڵێت، تا ئێستا ٩٧٪ـی کارتی بایۆمێتری بە هاوڵاتیان دراوەتەوە و تەنها ١٠ هەزار کارتیان لاماوە، دەشڵێت، تا رۆژی‌ هه‌ڵبژاردن كارتی‌ ده‌نگدان دابه‌ش ده‌كرێت.

وەزارەتی دارایی عێراق دەڵێت، داهاتی بودجەی فیدراڵی تاکو مانگی ئابی ئەمساڵ ٨٢ ترلیۆن دینار بووە و لە٩٠٪ـی ئەو رێژەیەش داهاتی نەوت بووە.

سبەینێ کاتژمێر حەوتی بەیانی، لە سەرجەم پارێزگاکانی عێراق و هەرێم دەنگدانی تایبەت بەڕێوەدەچێت و یەک ملیۆن و ٣١٣ هەزار و ٩١٨ کەس لە پرۆسەکەدا بەشداردەبن.

وتەبێژی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان دڵنیایی تەواو بە دەنگدەران دەدات کە پرۆسەی هەڵبژاردن بە نهێنی دەمێنێتەوە، تەنانەت کۆمیسیۆنیش نازانێت کێ دەنگ بە کێ دەدات؛ جەختیشیکردەوە، هیچ دەنگدەرێک ناتوانێت لەبری دەنگدەرێکی دیکە دەنگ بدات.

سبەینێ دەنگدانی تایبەت بەڕێوەدەچێت و هەزاران خانەنشینی سەربازیش ماوەی ساڵێکە یەک مووچەیان وەرنەگرتووە.

کەشناسی دەڵێت، پلەی گەرما کەمێک بەرز دەبێتەوە و لە گەرمترین ناوچەکانی هەرێم دەگاتە ٣٤ پلەی سیلیزی.

بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی سۆران دەڵێت، رووداوێکی هاتووچۆ لە نێوان ڕێگای ناحیەی قەسرێ و گوندێک روویدا و بەهۆیەوە کەسێک برینداربوو، رووداوێکی دیکەش لە لە نێوان رێگای ناحیەی قەسرێ و گوندی رەژدوور روویدا، زیانی گیانی نەبووە.

کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان دەڵێت، سەرجەم ئامادەکارییەکی هونەری و لۆجستیکییان بۆ دەنگدان تەواوکردووە و بۆ ئەم هەڵبژاردنە نزیکەی ٢٢ ملیۆن هاوڵاتی مافی دەنگدانیان هەیە.

دوای سێ جار دانیشتن و کۆبوونەوە بۆ گەیشتن بە رێککەوتنی ئاگربەست، ئەفغانستان و پاکستان شکستی ئاگربەستەکەیان راگەیاند.

زانایان لە مێژە بۆیان دەرکەوتووە کە کافاین کارلێک لەگەڵ رۆیشتنی خوێن و وەرگرەکانی مێشکدا دەکات، بەڵام ئایا خواردنەوەی چا یان قاوە سەرئێشە کەمدەکاتەوە؟

قۆناغی بانگەشەی هەڵبژاردن کۆتایی هات و کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانـیش ماوەی بێدەنگی هەڵبژاردنی راگەیاند.

بەهای زێڕ لە بازاڕەکانی جیهاندا لە بەرزبوونەوەدایە و ئۆنسەیەک لەو کانزا زەردە بە چوار هەزار دۆلار مامەڵەی پێوەکرا؛ نرخی مسقاڵێک زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٨٠٦ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.

لە بازاڕەکانی جیهاندا نرخی نەوت بە ٦٣ دۆلار و ٦٣ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی کەمێک نزمبووەوە.

سبەی کاتژمێر حەوت بانگەشەی هەڵبژاردن کۆتایی دێت، کۆمسیۆنیش دەڵێت، هەموو ئامادەکاریەکانی تەواوکردووە.

لە رووداوێکی هاتووچۆ، بەپێی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی، لە سنووری حەویجە، سێ ئەندامی یەک خێزان گیانیانلەدەستدا، کە کچێک و دایکێک و باوکێکن و دوو کەسی تریش برینداربوون.

دەزگا کەشناسییە جیهانییەکان هەواڵی خۆش لەبارەی زستانی ئەمساڵی هەرێمی کوردستان و عێراقەوە دەڵێن.

لە كۆتا رۆژی بانگەشەی هەڵبژاردندا، سەرۆكوەزیرانی عێراق، پەیامێك دەربارەی پڕۆسەكە بڵاو دەكاتەوە و داوا لە هاوڵاتیان دەکات بەشداری لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق بكەن، كە بڕیار وایە لە ١١ـی ئەم مانگەدا ئەنجامبدرێت.

بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی فریاکەوتنی شەھید ھەژار رایگەیاند، ئێوارەی ئەمڕۆ دوو برا کەوتنە ناو بیرێکی ئاوەوە و خنکان، و تەرمەکانیان رەوانەی پزیشکی دادی کەلار کراوە.

لارا دزەیی کۆمەڵێک لە جلوبەرگە دیزاینکراوەکانی لە هەفتەی فاشیۆنی میلانۆ لە ئیتالیا نمایشکرد، و لەلایەن گۆڤارێکی ئەمریکییەوە بە یەکێک لە ئیلهامبەخشترین کەسایەتییەکانی ساڵ هەڵبژێردرا.

وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستیی هەرێم دەڵێت، پێویستە بەهۆی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی عێراق، پرۆسەی تاقیکردنەوەکان لە دامەزراوە ئەکادیمییەکاندا بۆ دوای پرۆسەی دەنگدان دوابخرێن.

له‌ هه‌رێم ده‌ست به‌ رێكاره‌كانى كردنه‌وه‌ى چه‌ند نووسینگه‌یه‌ك كراوه‌ بۆ ئەو کەسانەی خاوه‌ن پێداویستی تایبه‌تن بۆ ئه‌وه‌ى بتوانن مۆڵه‌تى شۆفێری ده‌ربهێنن.

لە رووسیا رووداوێکی دزیکردن بووەتە جێی سەرسوڕمانی میدیاکانی وڵاتەکە و کەسێک لە هەوڵی دزیکردندا خەوی لێکەوتووە و دواتر دەستگیرکراوە.

وتارەکەی سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ دەستیپێکرد، شاسوار عەبدولواحید دەڵێت،" زیندانیکردنی من، روونترین بەڵگەیە لە ترسی دەسەڵات لە جوڵانەوەی نەوەی نوێ"، لەم زیندانەوە بە وردەیەکی پڕ لە ئیرادەوە پێتان دەڵێم رووخانی ئەم دەسەڵاتە زۆر نزیکە".

ئەمڕۆ کاتژمێر سێی پاشنیوەڕۆ دواین بانگەشەی نەوەی نوێ دەستیپێکرد،بڕیارە بە وتارێکی سەرۆکی جوڵانەوەکە بەڕێوەبچێت.

وتەبێژی سەركردەی گشتی هێزە چەكدارەكانی عێراق دەڵێت، عێراق و ئەمریکا پابەندبوونی خۆیان بۆ دانانی بناغەی قۆناغێکی نوێی هاوکاری ئەمنی دووپاتكردووەتەوە.

دوای ئەوەی بەهۆی بێکارییەوە بە ناچاری وڵاتیان جێ هێشت؛ سێیەم کاروانی کۆچبەرانی کورد کە ژمارەیان ٢٥ کەسە، لە وڵاتی لیبیاوە گەڕانەوە هەرێمی کوردستان.

وەزیری تەندروستیی عێراق دەڵێت، سێ نەخۆشی گوازراوە بە تەواوی بنەبڕ كراون كە یەكێكیان مەلاریایە، دەشڵێت، توانیویانە رێژەی مردنی دایكانی دووگیان و منداڵانی ساوای خوار تەمەن پێنج ساڵ کەم بکەنەوە.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، لە رووداوێکی هاتووچۆدا لە سنووری بەردەڕەش کەسێک گیانی لەدەستدا و سێ کەسی دیکەش برینداربوون.

کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان دەڵێت، سبەینێ قۆناغی بانگەشەی هەڵبژاردن کۆتایی دێت و قۆناغی بێدەنگی هەڵبژاردن دەستپێدەکات.

کەشناسی هەرێم دەڵێت، ئاسمان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت، پلەکانی گەرماش لە گەرمترین ناوچەکانی هەرێم ٣١ پلەن.

بەهای دۆلار کەمێک بەرزبووەوە؛ ١٠٠ دۆلار بەرامبەر بە زیاتر لە ١٤١ هەزار و ٥٠٠ دینار مامەڵەی پێوەکرا.

وەزارەتى دارایی عێراق لە راگەیەندراوێکدا رەتیکردەوە کە دامەزراندن هەبێت و دەڵێت لە ساڵى ٢٠٢٣ـوە دامەزراندن بە پێی یاسا راگیراوە، جەختیش دەکاتەوە کە هیچ لایەنێک دەسەڵاتی دامەزراندنی نییە، جگە لەوەی لە یاسای بودجەدا هاتووە.

کاتژمێر سێی پاش نیوەڕۆی ئەمڕۆ، نەوەی نوێ کەرنەڤاڵی کۆتایی بانگەشەی خۆی بە وتارێکی شاسوار عەبدولواحید بەڕێوەدەبات.

کۆمسیۆنی سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق دەڵێت، تا ئێستا زیاتر لە دوو ملیۆن و ٧٠٠ هەزار کارتی نوێی بایۆمێترییان داوەتەوە بە هاوڵاتیان، دەشڵێت، زیاتر لە هەزار قوتابخانەش دەکرێن بە بنکەی دەنگدان بۆ هەڵبژاردن.

هەندێک لە تەندروستترین و بەتەمەنترین کەسانی جیهان پەیڕەوی " Hara-hachi-bu" دەکەن، کە جەخت لەسەر مامناوەندی خواردن دەکاتەوە.

بەهای زێڕ لە بازاڕەکانی جیهاندا لە بەرزبوونەوەدایە و ئۆنسەیەک لەو کانزا زەردە بە سێ هەزار و ٩٩٤ دۆلار مامەڵەی پێوەکرا؛ نرخی مسقاڵێک زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٨٠٥ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.

لە بازاڕەکانی جیهاندا نرخی نەوت بە ٦٣ دۆلار و ٧٠ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی جێگیرە.

ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی بەزۆینەی دەنگ بڕیاریدا سزاکانی سەر ئەحمەد شەرع، سەرۆکی سوریا و ئەنەس خەتاب، وەزیری ناوخۆی ئەو وڵاتە هەڵبگیرێت.

حکومەتی ژاپۆن سوپای وڵاتەکەی جووڵاند بۆ بەرەنگاربوونەوەی هێرشی کۆمەڵێک ورچ کە دانیشتووانی ناوچەیەکی شاخاوییان لە پارێزگای ئەکیتا لە باکووری ژاپۆن، تۆقاندووە.

کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق لە رێگەی ئەپلیکەیشنێکەوە ئەنجامەکانی هەڵبژاردن لە دوای جیاکردنەوە و ژماردنیان لە بنکەو وێستگەکان بڵاودەکاتەوە.

حکومەتی ماوەبەسەرچوو ساڵێکی تەواوە موچەی خانەنشینانی پێشمەرگەی دابەشنەکردووە و دوای ساڵێک دەڵێت مووچەی مانگێکیان پێدەدات، بەڵام بڕیارەکەیان راست نەبوو خانەنشینانی پێشمەرگە دەڵێن، تا ئێستا هیچ مووچەیەکیان وەرنەگرتووە.

نەوەی نوێ لە ساتی دروستبوونیەوە لەگەڵ ئەوەی بەرگری لە مافی خەڵک کردووە و هەوڵی چارەسەری کێشەکانی داوە، رێزگرتن لە بیروباوەڕی ئایینی و بەها پیرۆزییەکانی خەڵکیش کاری هەمیشەییان بووە و کوردوویانە بە بنەمای خۆیان.

سەرەڕای ئەوەی حکومەتی ماوەبەسەرچوو ٢٧ تریلیۆن دیناری مووچەخۆران قەرزارە، بەڵام مەسرور بارزانی دەڵێت، قەرزێکی زۆری حکومەت لەلای خەڵکە.

پەرلەمانتارێکی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق دەڵێت، تا ئێستا حکومەتی ماوەبەسەرچوو ١٢٠ ملیارەکەی رادەستی بەغدا نەکردووە و بەهۆی پابەندنەبوونی حکومەتی ماوەبەسەرچوو بە رێککەوتنەکانی لەگەڵ بەگدا سەختە پێش هەڵبژاردن مووچە بنێردرێت. دەشڵێت، ئەگەر پارتی و یەکێتی لەم هەڵبژاردنە زۆرینەی دەنگ بهێننەوە، لەساڵانی داهاتوودا کێشەی مووچە زۆر خراپتر دەبێت.

دەستەی راگەیاندن و پەیوەندییەكانی عێراق دەڵێت، بە ئامانجی دروستکردنی ژینگەیەکی پیشەیی و بەرپرسیارانە بۆ هەڵبژاردنەکان، بە هەماهەنگی لەگەڵ کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکان، بڕیاری قەدەغەی بانگەشەی میدیایی بۆ هەڵبژاردنەکانی پەرلەمان دەچێتە بواری جێبەجێکردنەوە.

بۆ یەکەمجار کچێکی هەڵەبجەیی بووە ئەندامی ئەنجومەنی شارەوانی بێڵڤیو لە ویلایەتی واشنتن، توانی زیاتر لە ٥١٪ی دەنگەکان بەدەستبهێنێت و بەسەر رکابەرەکەیدا سەربکەوێت.

بەپێی ئامارەکان، یەدەگی زێڕی عێراق ١٦٢ تەنی تێپەڕاندووە و پێگەی خۆی لەناو ریزبەندیی وڵاتاندا پاراست بۆ زۆرترین بڕی یەدەگی زێڕ.

نەخۆشخانەی رزگاریی شاری هەولێر ئامارەکانی مانگی رابردووی بڵاوکردەوە و دەڵێت، ٨١ حاڵەتی پەلاماردانی سەگ تۆمارکراون.

کۆمپانیای دی ئێن ئۆ دەڵێت، بەرهەمهێنانی نەوتی خاو زیادیکردووە و پلانیان هەیە بەرهەمی رۆژانەی نەوت لە هەرێمی کوردستان بگەیەننە ١٠٠ هەزار بەرمیل.

کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق نوێترین ئاماری لەبارەی ژمارەی کاندیدەکان ئاشکرادەکات و دەڵێت، زیاتر لە حەوت هەزار و ٧٠٠ کاندید دەگرێتەوە.

بەپێی راپۆرتێکی نێودەوڵەتی، هاوڵاتیانی عێراق لە رووی ئاستی خەمۆکییەوە، لە کۆی ١٨٠ وڵاتەوە لە ریزبەندی ١٥٤ـدان، لەسەر ئاستی وڵاتانی عەرەبییش لە ریزبەندی ١٦ـدان.

وتەبێژی کۆمسیۆن بە ئێن ئاڕ تی وت، هەموو ئامێر و پێداویستییەک دابین کراوە بۆ بەڕێوەچوونی پڕۆسەی هەڵبژاردن، وتیشی چارەسەری کێشەی پەنجەمۆری دەنگدەرانیان کردووە.

بەهۆی ئەو لافاو و زریانەی لە فلیپین رویداوە تا ئێستا ١١٤ کەس گیانیان لەدەست داوە و ١٢٧ کەسی دیکەش بێسەروشوێنن.

وەزارەتی خوێندنی باڵای هەرێم دەڵێت، لە پرۆسەی بەڕێوەچونی هەڵبژاردنەکانەوە، پێویستە هیچ تاقیکردنەوەیەک ئەنجام نەدرێت و دوابخرێت بۆ دوای پرۆسەکە.

راوێژکارێکی سەرۆک وەزیرانی عێراق دەڵێت، ٧٥ کۆمپانیا و کارگەی عێراقی بەرهەمەکانیان هەناردەی دەرەوەی وڵات دەکەن و ئەمەش وەک نیشانەیەک بۆ پێشکەوتنی کەرتی پیشەسازیی ولاتەکە ناو دەبات.

کاتژمێر سێی پاش نیوەڕۆی سبەینێ هەینی، نەوەی نوێ کەرنەڤاڵی کۆتایی بانگەشەی خۆی بە وتارێکی شاسوار عەبدولواحید بەڕێوەدەبات.

کەشناسی هەرێم دەڵێت، پلەی گەرمای گەرمترین ناوچەکانی هەرێم گەیشتووەتە ٣٣ پلەی سیلیزی و لە فێنکترین ناوچەکانیش ١٨ پلەیە.

ئەنجومەنی باڵای دادوەری عێراق دەڵێت، زیاتر لە ٣٧ هەزار زیندانى بە یاسای لێبوردنى گشتى ئازاد دەکرێن، دەشڵێت، جێبەجێکردنی ئەم یاسایە زیاتر لە ٤٠ ملیار دیناری بۆ خەزێنەی گشتی دەوڵەت گەڕاندووەتەوە.

بڕیارە ئەمڕۆ دانوستانەکانی ئەفغانستان و پاکستان لە تورکیا دەستپێبکەنەوە سەبارەت بە رێگریکردن لە دروستبوونی شەڕ و ئاڵۆزییەکان کە لە مانگی رابردوودا بەهۆیەوە دەیان کەس کوژران.

وەزارەتی نەوتی عێراق دەڵێت، بەهۆی راگرتنی هاوردەکردنی بەنزین و غاز و نەوتی سپی و گەیشتن بە ئاستی خۆبژێوی، ساڵانە زیاتر لە پێنج ملیار دۆلار دەگەڕێتەوە بۆ خەزێنەی گشتی وڵات.

لە توێژینەوەیەکی زانستی نوێدا ئاماژە بە سوودە ئەگەرییەکانی خواردنی قاوە لە کاتە دیاریکراوەکانی رۆژدا کراوە.

نرخی زێڕ لە بازاڕەکانی جیهاندا بەرزبووەوە و نرخی ئۆنسەیەک لەو کانزا زەردە بە سێ هەزار و ٩٨٩ دۆلار مامەڵەی پێوەکرا؛ نرخی مسقاڵێک زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٨٠٢ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.

دوای زیاتر لە ١١ مانگ لە دابەشنەکردنی مووچەی خانەنشینانی پێشمەرگە، ئەمڕۆ حکومەتی ماوەبەسەرچوو مووچەی مانگێکیان دابەشدەکات.

لە بازاڕەکانی جیهاندا نرخی نەوت بە ٦٣ دۆلار و ٦٩ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ کەمێک نزمبووەوە.

پارتی و یەکێتی هەڵبژاردن دوای هەڵبژاردن رێژەی دەنگەکانیان لە دەنگدانی تایبەت کەمیکردووە، بەهۆی بەڵێنە ساختەکانیانەوەوە متمانەی هێزە ئەمنییەکانیشیان دۆڕاندووە.

سەرۆکی لیستی نەوەی نوێ لە پارێزگای هەولێر سەردانی سۆرانی کرد و هاوڵاتیان و کاسبکارانی بەسەرکردەوە و بەشێکی کارنامەی لیستی نەوەی نوێ بۆ باسکردن و رایگەیاند، "تەوتینی مووچە و گێڕانەوەی پلەبەرزکردنەوە و دابینکردنی سلفەکان لە پێشینەی کارەکانمانن".

پارتی و یەکێتی بازرگانی دایبیشیان قۆرخکردووە و جگە لە کۆمپانیاکانی خۆیان رێگە بە هیچ بازرگانێکی دیکە نادەن دایبی هاوردە بکات، حکومەتی ماوەبەسەرچووش لەپێناو کۆمپانیاکانی پارتی و یەکێتی مۆڵەتی دانانی کارگەی دایبی بە کەس نادات.

سەرۆک وەزیرانی عێراق سەرپەرشتیی رێوڕەسمی واژۆکردنی گرێبەستی پڕۆژەی نۆژەنکردنەوە و پەرەپێدانی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی بەغدای کرد کە لەلایەن کۆمپانیای (CAAP)ەوە جێبەجێ دەکرێت.

سەیدسادق یەکێکی دیکە لەو شارە بێ خزمەتگوزارییانەیە کە حکومەتە ماوەبەسەرچووەکەی پارتی و یەکێتی پشتگوێیان خستووەو زیاتر لە ١٠ ساڵە هیچ پڕۆژەیەکی تێدا جێبەجێنەکراوە و نزیکەی ٢٠ پڕۆژەیەش راگیراون.

حکومەتی فەرەنسا دەڵێت، پلاتفۆرم و ماڵپەڕی شی ئین (Shein) رادەگرێت، تا ئەو کاتەی کە ئەو کۆمپانیایە بواری بازرگانیی ئەلیکترۆنی پابەندی یاساکانی وڵات دەبێت.

راوێژكاری سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراق بۆ پیشه‌سازی و گه‌شه‌پێدان و كه‌رتی تایبه‌ت دەڵێت، ئاماژه‌كانی بوژانه‌وه‌ی پیشه‌سازی له‌ عێراق به‌ ڕونی ده‌ستیان كردووه‌ به‌ ده‌ركه‌وتن و ده‌شڵێت، "زیاتر له‌ ٧٥ كۆمپانیا و كارگه‌ی عێراقی به‌رهه‌مه‌كانیان هه‌نارده‌ی ده‌ره‌وه‌ی وڵات ده‌كه‌ن.

نوێنەری دەستەی داكۆكی لە موڵك و سروشتی سلێمانی دەڵێت، بەهۆی رشتنی پاشماوە كیمیاییەكانی نەوت لەسنووری سلێمانی مەترسی روودانی کارەساتی گەورە هەیە.

ئەمشەو مانگی تابانی تەواو پڕ لە هەرێمی کوردستان دەردەکەوێت، بەپێی زانستی گەردوونناسی ئەمشەو مانگی تابان پڕتر رووناکی و پرشنگدارییەکەی دوو هێندەی رووناکیی مانگی چواردەی ئاسایی دەبێت.

کۆمپانیای ئاسیاسێل دەستکەوتێکی گەورەی بەدەستهێنا و ناوی چووە کتێبی گینسەوە بۆ گەورەترین کاری هونەری بە دەزووی رەنگاوڕەنگ و بزمار لە جیهاندا! کە رووبەرەکەی ٢٦.٦ مەتر چوارگۆشەیە.

سەرۆک وەزیرانی عێراق، دەستپێشخەرییەکی بۆ پێدانی قەرزی ئاسانکاری بە ژنان راگەیاند بە مەبەستی دامەزراندنی پڕۆژەی بچووک و مامناوەند.

راوێژکاری سەرۆک وەزیرانی عێراق بۆ کاروباری زیرەکی دەستکرد و پەیوەندییەکان دەڵێت، لە داهاتوویەکی نزیکدا مۆڵەتی شۆفێری لەعێراق دەبێتە ئەلیکترۆنی.

دەستەی کەشناسیی عێراق ئاشکرایکرد، لە رۆژی ١ـی ئەم مانگە تا ٤ـی مانگ، ١١٤ بومەلەرزە روویانداوە.

سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراق دەڵێت، سەرکەوتوو بوون لە پاراستنی ئاسایش و سەقامگیری عێراق لە رێگەی سیاسەتی دوورکەوتنەوە لە جەنگ و ململانێکان کە ناوچەکەی گرتووه‌تەوە.

وەزارەتی بازرگانیی عێراق دەڵێت، لە پرۆسەی پێداچوونەوەدا فۆڕمی ئەلیکترۆنیی خۆراکی زیاتر لە نیو ملیۆن هاوڵاتی راگیراوە.

کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق دەڵێت، لە سەرەتای بانگەشەی هەڵبژاردنەوە، ٥٠٠ پێشلێكاری لەلایەن حزب و هاوپەیمانیەكانەوە تۆماركراوە و سەرجەمیان سزای پێبژاردنیان بەسەردا سەپێندراوە.

بە گوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی، ئەمڕۆ لە هەولێر و سلێمانی دوو کرێکار لەکاتی کارکردن بەهۆکاری جیاواز گیانیان لەدەستداوە و یەکێکیان لە پاڵاوگەیەکدا کاری کردووە.

لە ئەمریکا فڕۆکەیەکی بارهەڵگری گەورە لەکاتی هەڵفڕینیدا کەوتەخوارەوە و بەهۆیەوە نزیکەی حەوت کەس گیانیان لەدەستداوە‌.

وەزارەتی پەروەردەی هەرێم دەڵێت، سبەینێپشووی قوتابخانەکان دەستپێدەکات و بۆ ماوەی شەش رۆژ بەردەوام دەبێت.

وەزارەتی دادی عێراق دەڵێت، لە سەرەتای جێبەجێکردنی یاسای لێبوردنی گشتییەوە تاوەکو ئێستا، زیاتر لە ١٠ هەزار زیندانیکراو ئازادکراون.

کەشناسی دەڵێت، لە گەرمترین ناوچەکانی هەرێم، پلەی گەرما ٣١ پلەی سیلیزییە و لە ساردترین ناوچەکانیش ١٨ پلەیە.

چاوگێکی ئەمنی بە ئێن ئاڕ تی وت، لە سنووری سلێمانی بەهۆی رووداوێکی سەختی هاتووچۆوە، کەسێک گیانی لەدەستدا

هەڵبژاردنی سەرۆکی شارەوانی شاری نیویۆرکی ئەمریکا ئەنجامدرا و بەپێی ئەنجامە سەرەتاییەکان کاندیدی پارتی دیموکراتەکان سەرکەوتنی بەدەستهێنا.

لە مانگی داهاتووەوە، هێڵی ئاسمانی ئەی جێت گەشتە ئاسمانییەکانی لە فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی دەستپێدەکات.

وەزارەتی پێشمەرگە دەڵێت، سبەینێ هاوکاری هاوپەیمانان بۆ مانگی ١٠ دابەشدەکرێت.

لە گەڕەکێکی دهۆک گەنجێک بە دەستڕێژی گوللە کوژرا.

ڤیتامین سی خۆراکێکی سەرەکییە یارمەتیدەرە لە بەهێزکردنی بەرگری جەستە، باشترکردنی تەندروستی پێست، زوو چاکبوونەوەی برینەکان.

نرخی زێڕ لە بازاڕەکانی جیهاندا دابەزی و نرخی ئۆنسەیەک لەو کانزا زەردە بە سێ هەزار و ٩٧٤ دۆلار مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نزیکەی ١٠ دۆلار دابەزی؛ نرخی مسقاڵێک زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٧٩٧ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.

لە بازاڕەکانی جیهاندا نرخی نەوت بە ٦٤ دۆلار و ٣٩ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی جێگیرە.

مۆزەخانەی لۆڤەر یەکێکە لە بەناوبانگترین مۆزەخانەکانی جیهان، لە ١٩ـی ئۆکتۆبەری ئەمساڵدا بە حەوت خولەک تاڵانکرا.

وەزارەتی دارایی سەبارەت بە راگرتنی دەرماڵەی مەترسی کارمەندانی هێزە ئەمنییەکان دەڵێت، دەرماڵەکان بەردەوامن لە خەرجکردن بەپێی یاسا و رێساکان بەبێ هیچ گۆڕانکارییەک کە بڕەکەی ٥٠٠ هەزار دینارە.

وەزارەتی گواستنەوەی عێراق دەڵیت، رۆژی پێنجشەممەی داهاتوو فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی موسڵ دەست بە کارەکانی دەکات.

٦ـی ئەم مانگە کۆمیسیۆنى هەڵبژاردنەکانی عێراق، ئامێرەکانى دەنگدان و کامێراکان بەسەر بنکەکان دا دابەش دەکەن و بنکەکانى دەنگدانیش بە سێ بازنەى ئەمنى دەپارێزرێن.

وەزارەتی پەروەردەی عێراق دەڵێت، سبەی ٥ـی ١١ تا ١٣ـی ١١، لە هەموو ناوەندەکانی خوێندن پشووی فەڕمییە و هاوکات ئەنجومەنی وەزیرانی عێراقیش دەڵێت، رۆژی ١١ـی ١١ لە سەرجەم دامودەزگاکانی عێراق پشووی فەڕمییە جگە لە کۆمسیۆن.

فەرمانگەی راگەیاندنی سەرۆک وەزیرانی عێراق بە ئاژانسی هەواڵی عێراقی (INA) وت، ئەنجومەنی وەزیران پلانی کشتوکاڵی بۆ وەرزی زستانی ٢٠٢٥-٢٠٢٦ پەسەند کرد.

عێراق لەگەڵ باشووری ئەفریقا گرێبەستی کڕینی فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی Milkor380 واژوو دەکات و لە گفتوگۆی پێشکەوتوودایە لەگەڵ پاکستان بۆ کڕینی فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی شاهبار ٢.

وەزارەتی بازرگانیی عێراق بڕیاریدا بە فرۆشتنی بەرهەمی گەنمی ناوخۆ بە نرخی بۆرسەی جیهانی کە هەر تەنێک بە ٤١٠ هەزار دینار دیاریکراوە.

كۆمسیۆنی باڵای سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كانی كه‌ركوك دەڵێت، سه‌رجه‌م ئاماده‌كارییه‌ ته‌كنیكی و لۆجستییه‌كان بۆ هه‌ڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ته‌واوبوون و ده‌شڵێت، "٩٠٠هه‌زار ده‌نگده‌ر به‌شداری ده‌نگدانی گشتی ده‌كه‌ن، له‌گه‌ڵ ٥٦ هه‌زار كارمه‌ندی ئه‌منی له‌ ده‌نگدانی تایبه‌تدا".

گەنجێکی ئاکرێ لە رۆژی ئاهەنگی هاوسەرگیرییەکەی تووشی حاڵەتێکی لەناکاو دەبێت، دوای چەند رۆژ مانەوە لە نەخۆشخانە گیانی لەدەستدا.

بەڕێوەبەرایەتی بازرگانی خۆراک لە سلێمانی بریکارەکان ئاگادار دەکاتەوە کە دەست بە دابەشکردنی بەشە خۆراکی حەوتەم بە داتای مانگی ١٠ دەکەن.

حكومه‌تی عێراق بڕیاریدا هاورده‌كردنی به‌نزین و نه‌وتی سپی (نه‌وتی ماڵان) رابگرێت و هۆكاره‌كه‌شی بۆ ئه‌وه‌ گه‌ڕانده‌وه‌ كه‌ ئه‌و به‌رهه‌مانه‌ له‌ ئاستی ناوخۆدا گه‌یشتوونه‌ته‌ خۆبژێوی و به‌رهه‌مهێنان له‌ رێژه‌ی به‌كارهێنانی ناوخۆیی زیاتره‌.

پزیشکانی دەرچووی دەرەوەی وڵات دەڵێن، وەزیری تەندروستی پێی وتوون کە دامەزراندن راگیراوە، بەڵام بە نووسراوی نهێنی رەزامەندی بۆ دامەزراندنی چەند پزیشکێک کردووە.

سەرۆکوەزیرانی عێراق دەڵێت، دوای دوو ساڵی دیکە عێراق پێویستی بە غازی ئێران نامینێت و دەگاتە ئاستی خۆبژێوی لە کەرتی وزەدا.

رێكخراوی یونسكۆی سه‌ر به‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان هه‌ردوو جه‌ژنه‌كه‌ی ئیسلام به‌ فه‌رمی ده‌ناسێنێت و ده‌شڵێت، دانپێنانه‌كه‌ له‌سه‌ر داوا و پێشنیازی حكومه‌تی ئیندۆنیزیا بووه‌.

کەشناسی هەرێم دەڵێت، ئەمڕۆ ئاسمان ساماڵ دەبێت، پلەکانی گەرماش بەرز دەبنەوە، لەگەڵ دروستبوونی هەندێ پەڵەهەور، پلەکانی گەرما بەرزدەبنەوە.

کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق دەڵێت، زیاتر لە ٣٠٠ چاودێر و هەزار و ٥٠٠ رۆژنامەنووس رووماڵی هەڵبژاردن دەکەن و دەشڵێت، بەردەوامن لە دابەشکردنی کارتی بایۆمێتری.

لە چەمچەماڵ ٦٣ خوێندکاری کچ راگەیاندراوێکیان بڵاوکردووەتەوە و دەڵێن، "داوا لە پەروەردەی چەمچەماڵ و وەزارەتی پەروەردە دەکەین، کاتی دەوامی خوێندنەکەمان بۆ چاک بکەنەوە، ئەگەر وانەکەن، ناچارین واز لە خوێندن بهێنین".

بریندارێکی رووداوە سەختەکەی دوێنێ شەوی سلێمانی گیانی لەدەستدا کە مامۆستایەکی ئایینی شاری سلێمانییە، رووداوەکە لە نێوان سێ ئۆتۆمبێل روویدابوو، حەوت کەس بەهۆیەوە بریندار بوون.

سەرۆکی شارەوانیی سلێمانی دەڵێت، تەواوکردن و کردنەوەی شەقامی ١٠٠ مەتریی سلێمانی دەکەوێتە ساڵی داهاتوو.

سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراق دەڵێت، "به‌شدارینه‌كردن له‌ هه‌ڵبژاردن ده‌رگا به‌ڕووی گه‌نده‌ڵكاراندا ده‌كاته‌وه‌ و پره‌نسیپی دابه‌شكردنی ده‌سه‌ڵات ده‌چه‌سپێنێت". دەشڵێت، "رێگه‌ ناده‌ین هیچ لایه‌نێك عێراق بخیلسكێنێته‌ ناو شه‌ڕه‌وه‌ و ده‌وڵه‌ت به‌ ته‌نیا ده‌سه‌ڵاتی بڕیاردانی به‌ده‌سته‌وه‌یه‌".

نرخی زێڕ لە بازاڕەکانی جیهاندا دابەزی و نرخی ئۆنسەیەک لەو کانزا زەردە بە سێ هەزار و ٩٨٥ دۆلار مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نزیکەی ٢٠ دۆلار دابەزی؛ نرخی مسقاڵێک زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٧٩٨ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.

لە بازاڕەکانی جیهاندا نرخی نەوت بە ٦٤ دۆلار و ٦٨ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی کەمێک بەرزبووەووە.

نێرده‌ی سه‌رۆكی ئه‌مریكا بۆ كاروباری عێراق، سەبارەت بە واژۆكردنی رێككه‌وتنی نێوان عێراق و توركیا بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌ به‌رده‌وامه‌كانی به‌ڕێوه‌بردنی ئاو وتی، دەستخۆشی لە حکومەتی عێراق دەکەم و رێککەوتنەکە واژۆکراوە بۆ چارەسەرکردنی کێشە بەردەوامەکانی بەڕێوەبردنی ئاو لە نێوان هەردوو وڵاتدا.

كۆمسیۆنی باڵای سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كانی عێراق، رێكاری نوێی بۆ رێكخستنه‌وه‌ی پرۆسه‌ی ده‌نگدان بۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق دەرکرد، كه‌ بڕیاره‌ ١١ـی ئه‌م مانگه‌ ئه‌نجام بدرێت، ئامانج له‌م رێكارانه‌ زیادکردنی متمانەیە بەم هەڵبژاردنە و ده‌سته‌به‌ركردنی یه‌كپارچه‌یی پرۆسه‌ی هه‌ڵبژاردنه‌.

رووداوێکی سەختی هاتووچۆ لەسەر شەقامی مەلیک مەحمود نزیک نەخۆشخانەی فاروق روویدا و بەڕێوبەری سەنتەری فریاکەوتنی خێرای سلێمانی بە ئێن ئاڕ تی وت، حەوت کەس برینداربوون.

چاوگێک لە بەغداوە بە ئێن ئاڕ تی وت، مووچە بەپێی رێککەوتنەکەیان لەگەڵ هەرێم دەنێردرێت، بەوەش ناردنی مووچەی ئەو مانگە دەکەوێتە دوای هەڵبژاردن، هاوکات دارایی عێراقیش داوای دەرخستەی کۆتایی مانگی ١٢ـی ساڵی رابردووی لە هەرێم کردووە.

راپرسی کۆمپانیایەکی بەریتانی ترسی و شڵەژانی لەناو پارتی و یەکێتی دروستکردووە و هەموو رێگایەکیان گرتووەتە بەر تا ئەنجامەکەی ئاشکرانەکرێت چونکە هەمان کۆمپانیا ساڵی ٢٠٢١ راپرسیەکی کرد بەڕێژەی ٩٩٪ ئەنجامەکەی راست دەرچوو.

وەزارەتی نەوتی عێراق دەڵێت، رێژەی بەرهەمهێنانی غازیان زیادکردووە و رۆژانە بڕی ملیارێک و ٧٥٠ ملیۆن مەتر سێجا غاز بەهەمدەهێنن.

راوێژكاری سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراق بۆ كاروباری ئاو دەڵێت، رێككه‌وتننامه‌ی عێراق و توركیا پێداویستی راسته‌قینه‌ و دادپه‌روه‌رانه‌ی عێراق بۆ ئاو له‌به‌رچاو ده‌گرێت، ئه‌و رێككه‌وتنه‌ مه‌رجه‌كانی به‌رده‌وامی ئاو دابینده‌كات له‌گه‌ڵ له‌به‌رچاوگرتنی گۆڕانكارییه‌كانی كه‌شوهه‌وا.

وەزارەتی نەوتی عێراق رایگەیاند، لە ١١ پارێزگا دەستکرا بە دابەشکردنی نەوتی سپی و ١٠٠ لیتر نەوت بە ١٥ هەزار دینار دەدرێت بە هاوڵاتیان.

وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی حەج و عومرەی هەرێم رایگەیاند، نزیکەی هەزار کەس لە تیروپشکی حەج دوورخراونەتەوە.

پیاوێکی ویلایەتی ئۆهایۆ بەهۆی هەڵەیەکی سادەوە بڕی ٥٠٠ هەزار دۆلار دەباتەوە.

کاریگەری ئێن ئاڕ تی لەسەر رای گشتی و دەستبردن بۆ گەندەڵی و یاساشکێنیەکانی دەسەڵات وایکردووە، هەر لە ساتی دامەزراندنیەوە لەلایەن دەسەڵاتدارانەوە بکرێتە ئامانج، لێرەدا بەشێک لەو پێشێلکارییانە دەخرێنەڕوو.

وتەبێژی حکومەتی عێراق ئەو دەنگۆیانە ڕەتدەکاتەوە کە باس لەوە دەکەن عێراق لە بەرامبەر واژۆکردنی رێککەوتنی ئاو لەگەڵ تورکیا دەستی لە قەرزەکانی هەڵبگرێت.

بە پیی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی، بڕیارە هاوکاری هاوپەیمانان بۆ مانگی ١٠، رۆژی پێنجشەممە بەسەر پێشمەرگە دابەشدەکرێت و بڕەکەی لە ١٨٣ هەزارەوە کەمکراوەتەوە بۆ کەمتر لە ١٠٠ هەزار.

رێکخراوی وڵاتانی ئۆپێک پڵەس رێکەوتن لەسەر بەرزکردنەوەی ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت بۆ مانگی داهاتوو، ئەمەش نرخی نەوتی بەرزکردەوە.

مانگی رابردوو زیاتر لە هەزار کەس لە زیندانەکانی عێراق ئازادکراون و زۆربەی زیندانیەکانیش لە بەغدای پایتەخت بوون.

وەزیری پەروەردەی حکومەتی ماوەبەسەرچوو دەڵێت، بەبۆنەی هەڵبژاردنەکانەوە، حەفتەیەک لە قوتابخانەکان پشوو دەبێت.

کەشناسی هەرێم دەڵێت، لە ناوچە شاخاوییەکان ئاسمان نیمچە هەور دەبێت و پلەی گەرماش لە گەرمترین ناوچەکانی هەرێم ٣٠ پلەی سیلیزییە.

نرخی گرنگترین دراوی ئەلیکترۆنی دابەزی و بە کەمتر لە ١٠٨ هەزار دۆلار مامەڵەی پێوەدەکرێت.

کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق هۆشداری دەداتە سەرجەم لیست و کاندیدەکان و دەڵێت، سزای پێشێلکردنی ماوەی بێدەنگی پێش رۆژی هەڵبژاردن، دەگاتە ئاستی دوورخستنەوەی کاندید، دەشڵێت، کۆمسیۆن بەردەوام چاودێری کاندید و لایەنەکان دەکات.

شەوی رابردوو بومەلەرزەیەک بە گوڕی ٦.٣ پلەی رێختەر ئەفغانستانی هەژاند و بەهۆیەوە تا ئێستا نزیکەی ٢٠ کەس گیانیان لەدەستداوە و ٣٢٠ کەسیش برینداربوون.

دوای دوو ساڵ و حەوت مانگ لە راگیرانی؛ گەشتەکانی نێوان فرۆکەخانەی سلێمانی و تورکیا دەستپێکردەوە و بە پێی زانیارییەکان، سەرەتا هێڵی ئاسمانی تورکیش ئێرلاین گەشتەکانی دەستپێدەکاتەوە و دواتر کۆمپانیاکانی دیکە.

پایز وەرزێکی باشە بۆ دابەزاندنی کێش، بەهۆی ئەو کەش و هەوە مامناوەندەوە کە هەیەتی ژینگەیەکی لەبار دروست دەکات بۆ ئەوەی بە ئاسودەیی خۆپارێزی بکەین لە خواردنە چەورەکان.

دوای ناجێگیربوونی نرخەکەی لە ماوەی هەفتەی رابروودا، ئەمڕۆ بەهای کانزا زەردەکە و بەراورد بە دوێنێ بەرزبووەوە؛ زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٨٠٢ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.

لە بازاڕەکانی جیهاندا نرخی نەوت بە ٦٤ دۆلار و ٩٣ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی کەمێک بەرزبووەووە.

راگرتنی بەرنامەکی تاوتوێی کەناڵی ئێن ئاڕ تی لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید بە بڕیاری دەسەڵات و لەلایەن هێزێکی وەزارەتی ناوخۆوە کاردانەوەی لێکەوتەوە و دەزگای ستاندەریش دەڵێت، راگرتنی پەخشی ئێن ئاڕ تی بەشێکە لە بەرتەسکردنەوی ئازادی لە کوردستان پێویستە کۆتایی پێبێت.

راگرتنی بەرنامەکی تاوتوێی کەناڵی ئێن ئاڕ تی لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید بە بڕیاری دەسەڵات و لەلایەن هێزێکی وەزارەتی ناوخۆوە کاردانەوەی لێکەوتەوە و پەرلەمانتارێکی پێشووی کوردستان دەڵێت، ئۆجەلان لەزیندانەوە ڤیدیۆ تۆماردەکات و کۆنگرەی رۆژنامەوانی دەگرێت و پەیام دەنێرێت، یانی چی شاسوار عەبدولواحید ئەو مافەی لێ زەوت دەکرێت؟.

راگرتنی بەرنامەکی تاوتوێی کەناڵی ئێن ئاڕ تی لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید بە بڕیاری دەسەڵات و لەلایەن هێزێکی وەزارەتی ناوخۆوە کاردانەوەی لێکەوتەوە و عوسمان سدیق، پارێزەریش دەڵێت، شەرمەزارییەکی گەورەیە خۆت بە حزبی سۆشیاڵ دیموکرات بزانی و کەچی رێگەنەدەی گفتوگۆیەکی تەلەفزیۆنی سەرۆک حزبێکی زیندانیکراو بڵاوبکرێتەوە.

راگرتنی بەرنامەکی تاوتوێی کەناڵی ئێن ئاڕ تی لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید بە بڕیاری دەسەڵات و لەلایەن هێزێکی وەزارەتی ناوخۆوە کاردانەوەی لێکەوتەوە و پێشمەرگەیەکی دێرینیش دەڵێت، وەزیری رۆشنبیری رێگرە لە پەخشکردنی قسەی سەرۆکی حیزبێکی مەدەنی و سەردەمیانەی بێهێزی چەکدار.

سەرۆکی لیستی نەوەی نوێ لە سلێمانی رایگەیاند، ده‌سه‌ڵات به‌و هه‌موو هێز و بانگه‌شه‌یه‌ی‌ ده‌یكات، له‌ نیوكاتژمێر قسه‌ی‌ شاسوار عه‌بدولواحید ده‌ترسن. دەشڵێت، حەقە وه‌زاره‌تی‌ رۆشنبیری‌ ناوه‌كه‌ی‌ بگۆڕێت بۆ وه‌زاره‌تی‌ داپڵۆساندن، رێگریكردن له‌ ئازادی‌، وه‌زاره‌تێك كه‌ حه‌زی‌ له‌ رۆشنبیری‌ نییه‌.

راگرتنی بەرنامەکی تاوتوێی کەناڵی ئێن ئاڕ تی لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید بە بڕیاری دەسەڵات و لەلایەن هێزێکی وەزارەتی ناوخۆوە کاردانەوەی لێکەوتەوە و پەرلەمانتارێکی پێشووی کوردستانیش دەڵێت، هەولێریان ئازاد دەکرد! کەچی دەمی ئێن ئاڕ تیان داخست.

راگرتنی بەرنامەکی تاوتوێی کەناڵی ئێن ئاڕ تی لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید بە بڕیاری دەسەڵات و لەلایەن هێزێکی وەزارەتی ناوخۆوە کاردانەوەی لێکەوتەوە و ئەندامێکی سکرتارییەتی یەکێتی مامۆستایان دەڵێت، وەزارەتی رۆشنبیری توانای نیە درامایەکی تەلەفزیۆنی رابگرێت بەڵام رێگەنادات لێدوانی سەرۆک حزبێک پەخش بکرێت، کەواتە ئازادی هیچ نیە جگە لەدرۆیەک.

راگرتنی بەرنامەکی تاوتوێی کەناڵی ئين ئاڕتی لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید بە بڕیاری دەسەڵات و لەلایەن هێزێکی وەزارەتی ناوخۆوە کاردانەوەی لێکەوتەوە و شوان محەمەد، نووسەر و رۆژنامنووس دەڵێت، رێگا نەدان بە شاسوار عەبدولواحید کە قسە بکات لە میدیاوە دژی ئازادی بیروڕایە، هەروەک گرتنەکەشی گرتنێکی سیاسی بوو.

دوای راگرتنی بەرنامەی تاوتوێی کەناڵی ئين ئاڕ تی لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید بە بڕیاری دەسەڵات و لەلایەن هێزێکی وەزارەتی ناوخۆوە، جوڵانەوەی نەوەی نوێ دەڵێت، راگرتنی بەرنامەی تاوتوێ لەگەڵ سەرۆکی جوڵانەوەکەمان؛ درۆ گەورەکەی دەسەڵاتە کە پارتیی و یەکێتیی ناویان لێناوە ئازادی.

راگرتنی بەرنامەی تاوتوێی کەناڵی ئين ئاڕ تی لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید بە بڕیاری دەسەڵات و لەلایەن هێزێکی وەزارەتی ناوخۆوە کاردانەوەی لێکەوتەوە و سەنتەری میترۆ رایگەیاند، دەیان حکومدراو چاوپێکەوتنیان لەگەڵ کراوە لەناو زیندان کەچی وەزارەتی رۆشنبیری دەڵێت گەر بەرنامەکەی شاسوار عەبدولواحید بڵاوبکەنەوە کەناڵەکەتان دادەخەین.

دوای ئەوەی دەسەڵات لەڕێگەی وەزارەتی رۆشنبیریی حکومەتی ماوەبەسەرچووەوە بەرنامەی تاوتوێیان لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید راگرت. عەبدوڵای مەلا نوری رایگەیاند، لە ئەوروپا کورد هەیە، بەتاوانی تیرۆر حوکمدراوە، بەڵام ئازادی ئەوەی هەیە راستەوخۆ لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە قسەبکات، کەچی وەزیری رۆشنبیریەکەی یەکێتی رێگەنادات، قسەی سەرۆکی نەوەی نوێ لە تەلەفزیۆنەوە بڵاوبێتەوە.

هێزێکی وەزارەتی ناوخۆ گەیشتنە ئێن ئاڕ تی و بە بڕیاری دەسەڵات و وەزارەتی رۆشنبیری حکومەتی ماوەبەسەرچوو بەرنامەی تاوتوێیان لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید راگرت.

دەسەڵات لەڕێگەی وەزارەتی رۆشنبیرییەوە فشاری راگرتنی بەرنامەی تاوتوێ لەگەڵ شاسوار عەبدولواحید دەکەن و بە بڕیاری دەسەڵات گەر بەرنامەکە بڵاوبکرێتەوە پەخشی کەناڵی ئێن ئاڕ تی دەوەستێندرێت.

ئێوارەی ئەمڕۆ بێستون عەبدوڵا، ناسراو بە بێستون کواوایی، یەکێک لە بریندارەکانی رووداوی ئاگرکەوتنەوەکەی قەڵای کچێ لە پێنجوێن، دوای چەند مانگێک مانەوەی لە نەخۆشخانە گیانی لەدەستدا.

هاتوچۆی گەرمیان رایگەیاند، لە رووداوێکی هاتووچۆدا لە کفری منداڵێکی یەک ساڵان گیانی لەدەستدا.

وەزارەتی دەرەوەی عێراق دەڵێت، لەگەڵ تورکیا لەسەر پرسی ئاو رێککەوتن و بەپێی رێککەوتنەکە هەردوولا چەندین پڕۆژەی گرنگی ئاو دروستدەکەن بۆ چارەسەرکردنی کێشەی کەمیی ئاو.

کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانى عێراق، تەنیا ١٤٠ ناوەندی دیاریکرد کە لە کاتی هەڵبژاردنەکاندا رێگەیان پێدەدرێت میدیاکان رووماڵی تێدا بکەن.

پۆلیسی هەڵەبجە دەڵێت، سێ کەسیان بە تۆمەتی کۆپیکردنی پسووڵەی شاری یاری دەستگیرکردووە؛ هەروەها بڕێکی زۆر لە جگەرە و ڤەیپ کە منداڵانی خوار تەمەن ١٨ ساڵ پێیان بووە، لەگەڵ کەلوپەلی رێگەپێنەدراو دەستیان بەسەردا گیراوە.

وتەبێژی حەج و عومرەی هەرێم دەڵێت، لە ناوەڕاستی ئەم مانگە تیروپشک بۆ ناوی حاجیان ئەنجام دەدرێت.

کەشناسی هەرێم دەڵێت، سبەینێ ئاسمان ساماڵ و پەڵەهەوردەبێت بە گشتى و پلەی گەرماش بەرزدەبێتەوە.

بەرپرسی دەستەی هەڵبژاردنەکانی هەرێم لە عێراق دەڵێت، هیچ بڕیارێک بۆ راگەیاندنی قەدەغەی هاتووچۆ نییە لە رۆژی هەڵبژاردندا.

کارەبای سلێمانی دەڵێت، نرخی هه‌ر كاتژمێرێك کارەبای موەلیدە بۆ یه‌ك ئه‌مپێر ٤٨ دینارە، نرخی كیلۆواتی ستییەكانیش كە تەنیا كارەبای موەلیدەیان، ٢٩٣ دینارە.

دەستەی دەروازە سنوورییەکانی عێراق دەلێت، داهاتی گومرگی دوو تریلیۆن دیناری تێپەڕاندووە.

دەستەی خانەنشینانی عێراق دەڵێت، ریکارەکانی خەرجکردنی مووچەی مانگی ١١ـی خانەنشینانی مەدەنی و سەربازی تەواوکراوە و دەستکراوە بە دابەشکردنی.

دوای زیاتر لە دوو ساڵ و حەوت مانگ لە راگرتنی، لێپرسراوی راگەیاندی فڕۆکەخانەی سلێمانی بە ئێن ئاڕ تی وت، ئەمشەو گەشتە ئاسمانییەکانی فرۆکەخانەی سلێمانی و تورکیا دەست پێ دەکاتەوە.

پۆلیسی بەریتانیا دەڵێت، لە لەندەن کەسێک بە چەقۆ ١٠ کەسی لەناو شەمەندەفەرێک بریندار کردووە و تەندروستی نۆ کەسیان ناجێگیرە.

یەک بیتکۆین بە کەمتر لە ١١٠ هەزار دۆلار مامەڵەی پێوەدەکرێت و نرخەکەی نزیکەی ٣٠٠ دۆلار نزمبووەوە.

پسپۆرێک ئاماژە بەوە دەکات کە پێویستە دوای تەمەنی ٣٠ ساڵی گرنگی بە ئەم ماددە خۆراکییە بدەیت بۆ ئەوەی ماسولکەکانت بە بەهێزی و تەندروستی بمێنێتەوە.

دوای ناجێگیربوونی نرخەکەی لە ماوەی هەفتەی رابروودا، ئەمڕۆ بەهای کانزا زەردەکە و بەراورد بە دوێنێ جێگیرە؛ زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٨٠١ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.

لە بازاڕەکانی جیهاندا نرخی نەوت بە ٦٤ دۆلار و ٧٧ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی جێگیرە.

نزیکەی سێ مانگە هیچ بۆردوومانێک لە سنوورەکەیان نەماوە بەڵام حکومەتی ماوەبەسەرچوو رێگا بە هاوڵاتیانی ١٦ گوندی دەڤەری بەرێ گارەی نادرێت سەردانی سنووری گوندەکانی خۆیان بکەن. خاوەن رەز و باخەکانیش دەڵێن، ئەگەر باخەکانیان خزمەتنەکرێن لەناودەچن.

پارتی و یەکێتی بە خەیاڵی لاوازکردنی نەوەی نوێ شاسوار عەبدولواحید، سەرۆکی جوڵانەوەکەیان دەستگیرکرد، بەڵام ئیشەکەیان سەری نەگرت، چونکە بەهێزی و پێداگری شاسوار عەبدولواحید لەسەر بۆچوونەکانی و سازشنەکردن بۆ دەسەڵات، گڕوتینی زیاتری بە بانگەشەی نەوەی نوێ داوە و هۆشداری بە خەڵک دەدەن کە جارێکی دیکە فریوی بەڵێنە ساختەکانی جووت حزبەکە نەبنەوە.

وەزارەتی دارایی حکومەتی ماوەبەسەرچوو سبەی دەست بە دابەشکردنی مووچەی مامۆستایانی گرێبەست و فەرمانبەرانی گرێبەست دەکات.

سەرۆکی لیستی نەوەی نوێ لە کەرکوک بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق دەڵێت، جێگەی شەرمە پارتی و یەکێتی لە پرسی گەڕاندنەوەی خاکەوە ئێستا بەڵێنی هەڵکردنی ئاڵا دەدەن، وتیشی، بڕیاریانداوە بەشداری حکومەتی عێراق بکەن.

وەزیری دەرەوەی ئێران دەڵێت، تاران ئامادەیە بۆ هەموو ئەگەرەکان و پێشبینی هەر کردەیەکی هێرشبەرانەی ئیسرائیل دەکات.

ئەمڕۆ ساڵێک تێپەڕی بەسەر پێنەدانی مووچەی بەشێکی خانەنشینانی سەربازی هەرێم، هاوکات تاوەکو ئێستا ٣٥ هەزار خانەنشینینە نوێیەکە ١٢ مووچەی ئیکرامییەیان پێنەدراوە و بەغداش چاوەڕێی هەرێمە لەم مانگەدا پرسی لێبڕینی خانەنشینی یەکلایی بکاتەوە و ئیکرامییە بنێرێت.

لە ماوەی سێ رۆژی فێستیڤاڵی هەنار، ٤١٩ هەزار و ٧٠٠ کەس سەردانی هەڵەبجەیان کردووە و چوون بۆ کڕینی هەنار و بەرهەمی پاییزە.

نەوەی نوێ بە کەمپینێکی بەرفراوان بەردەوامە لە ئەنجامدانی بانگەشەی هەڵبژاردن بۆ پەرلەمانی عێراق، لایەنگران و جەماوەرەکەی لە سلێمانی بە ئۆتۆمبێلەکانیان بانگەشەیان بۆ جوڵانەوەکە کرد و دووپاتیان کردەوە لەسەر رێبازی شاسوار عەبدولواحید بەرەوام دەبن.

کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق دەڵێت، دوای ٢٤ کاتژمێر لە داخستنی بنکەکانی دەنگدان، ئەنجامە بەراییەکان بڵاودەکرێنەوە.

سەرۆکی لیستی نەوەی نوێ لە هەولێر دەڵێت، زیاتر لە ١٠ ساڵە پارتی و یەکێتی پلەبەرزکردنەوەیان بە ناحەق راگرتووە و هەر فەرمانبەرێک دوو تا سێ پلەبەرزکردنەوەی بۆ نەکراوە. دەشڵێت، یەکێک لە کارەکانیان بۆ خولی داهاتووی پەرلەمان دەستپێکردنەوەی پلەبەرزکردنەوەیە.

وەزیری پەیوەندییەکانی عێراق دەڵێت، ئینتەرنێتی بێبەرامبەریان بۆ زیاتر لە دوو هەزار و ٥٠٠ قوتابخانە لە بەغدا و پارێزگاکان دابینکردووە. دەشڵێت، هەوڵەکان بەردەوامن بۆ فراوانکردنی خزمەتگوزارییەکە بۆ ئەوەی هەموو قوتابخانەکان بگرێتەوە.

دوای ٥٠ ساڵ لە ململانێ و ئاڵۆزی ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی مافی ئۆتۆنۆمی بە هەرێمی بیابانی رۆژئاوا بەخشی لە چوارچێوەی وڵاتی مەغریبدا و چەند وڵاتێکیش لەناویاندا ئەمریکا پێشوازی لە بریارەکە دەکەن.

بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق، زیاتر لە ١٨٥ هەزار کارمەند لە وەزارەتی ناوخۆی عێراق راسپێردراون بۆ پارێزگاریکردن لە وێستگەکانی دەنگدان.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند؛ بوومەلەرزەیەک چەند ناوچەیەکی گەرمیانی هەژاند و خەڵکی ناوچەکە بە ئاشکرا هەستیان پێکردووە.

ئەمڕۆ بەهای دۆلاری ئەمریکی بە جێگیری مایەوە و بە زیاتر لە ١٤٠ هەزار مامەڵەی پێوەکرا.

کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق، ئەپڵیکەشنێکی نوێی تایبەت بە پشکنینی کارتی دەنگدان بۆ هاوڵاتیان کارا کرد.

بە گوێرەی داتاکانی کۆمپانیای مێتا، لە ماوەی تەنها ٣٠ رۆژی بانگەشەی هەڵبژاردندا لە عێراق و هەرێم زیاتر لە ١.٤ ملیۆن دۆلار لە سپۆنسەرکردنی پەیجی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا خەرج کراوە.

سەرۆکی كۆمەڵەی پەنابەرە گەڕاوەكانی هەرێم دەڵێت، لە سەرەتای ئەمساڵەوە تا ئێستا، ٤٠٤ کۆچبەری کورد لە لیبیا و وڵاتی تونسەوە گەڕێندراونەتەوە هەرێم.

کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق بەردەوامە لە ئامادەکارییەکان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق و دەڵێت، دابەشکردنی کارتەکانی دەنگدان تاوەکو ١١ـی ١١ بەردەوام دەبێت.

سەرەتای مانگی تشرینی دووەمە و کەشناسی هەرێم دەڵێت، لە سەرەتای مانگی تشرینی دووەمەوە پلەی گەرما کەمێک نزم دەبێتەوە و لە گەرمترین ناوچەکانی هەرێم دەگاتە ٣١ پلەی سیلیزی.

حکومەتی عێراق چەند مەرجێک بۆ هاوردەكردنی ئۆتۆمبێل دادەنێت و دەڵێت، هاوردەکردنی ئۆتۆمبێلی کوالێتی خراپ و تووشبوو بە رووداوی هاتوچۆ قەدەغەیە و رێگە نادرێت بێتە خاکی وڵاتەکەوە.

حکومەتی سوید بڕیاریدا ٣٤ هەزار دۆلار بدات بە هەر کۆچبەرێک کە ئەو وڵاتە جێبهێڵێت و بگەڕێتەوە بۆ وڵاتەکەی خۆی.

بڕیارە پێش نیوەرۆی ئەمڕۆ تەرمی کۆچبەرێکی کورد لە لیبیاوە بگەرێندرێتەوە بۆ هەرێمی کوردستان.

ئەمڕۆ کۆتا رۆژى فێستیڤاڵی هەنار و پایزی هەڵەبجە بەڕێوەدەچێت و چاوەڕوان دەکرێت دەیان هەزار کەسی دیکە سەردانی بکەن.

رەنگە درک بەوە نەکەیت هەندێک لەو خووانەی شەوان بەکاریدەهێنێت زیان بە پێستی روخسار دەگەیەنێت، بە جۆرێک هۆکار دەبێت بۆ زوو چرچبوونی و دروستبوونی زیپکە و سوربوونەوەی.

دوای ناجێگیربوونی نرخەکەی لە ماوەی هەفتەی رابروودا، بەهای کانزا زەردەکە و بەراورد بە دوێنێ جێگیرە؛ زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٨٠١ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.

لە بازاڕەکانی جیهاندا نرخی نەوت بە ٦٤ دۆلار و ٧٧ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی کەمێک بەرزبووەوە.

ئاژانسی ئەسۆشێتد پرێس دەڵێت، هاوڵاتییەکی ئوسترالی لەکاتی پاککردنەوەی کەناراوێکی ئوسترالیا بوتڵێکی کۆنی دۆزیوەتەوە و دوو نامەی تێدابووە، کە لەلایەن دوو سەربازی ئوسترالیاوە لە ساڵی ١٩١٦ نوسراوە.

دۆناڵد ترەمپ، سەرۆكی ئەمریكا كۆبونەوەی داهاتووی لەگەڵ ڤلادیمێر پوتن، سەرۆكی رووسیا هەڵوەشاندەوە كە بڕیابوو لە بوداپێستی پایتەختی هەنگاریا بەڕێوەبچێت بەمەبەستی كۆتاییهێنان بە قەیرانی ئۆكرانیا، ئەوەش بەهۆی پێداگری مۆسكۆ لەسەر مەرجەكانی.

لەسەر رێگای زاخۆ-باتیفا، پیکابێک و ماتۆڕسکیلێک پێکیاندادا و شۆفێری ماتۆڕسکیلەکە گیانی لەدەستدا و پێنج کەسی دیکەش برینداربوون.

لە دووەم رۆژی فیستیڤاڵی هەنار بەهۆی گەڕانەوەی گەشتیارانەوە ئاستەنگیەکی زۆری هاتووچۆ درووستبووە.

وەزارەتی ئاوەدانکردنەوە و نیشتەجێکردنی عێراق دەڵێت، لە رێگەی درووستکردنی پڕۆژەی نیشتەجێبوون سیاسەتێکی نوێ دەگرنەبەر بۆ چارەسەرکردنی قەیرانی نیشتەجێبوون لە عێراق.

نووسینگەی یاسایی سەدە دەڵێت، عەبدوڵا ئۆجەلان لە زیندانی ئیمراڵی چاوی بە کەسوکاری کەوت.

جێگری دۆناڵد ترەمپ دەڵێت، تاقیکردنەوەی چەکی ئەتۆمی ئەمریکا دڵنیایی دەدات لەوەی بە شێوەیەکی دروست کار دەکەن، بەڵام روونیان نەکردەوە ئەو تاقیکردنەوانە چین کە ترەمپ دەیەوێ بیکەن.

وەزارەتی بازرگانی تورکیا دەڵێت، لە داهاتوودا قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی لەگەڵ عێراقدا دەگەیەننە ٣٠ ملیار دۆلار.

سەرۆک وەزیرانی عێراق دەڵێت، حكومەت تەنیا ١٢ ترلیۆن دیناری لە پرۆژە خزمەتگوزارییەكاندا خەرجكردووە و توانیویەتی دەستكەوتی گەورە بەدی بهێنێت، دەشڵێت، ناکرێت وڵاتەکە بەردەوام پشت بە نەوت ببەستێت.

وتەبێژی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان وتی، یەک ملیۆن و ٣١٣ هەزار و ٨٥٩ کەس مافی بەشداریکردنیان لە دەنگدانی تایبەتدا هەیە بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق.

ئه‌نجومه‌نى باڵاى فەتوا لە هەرێم دەڵێت، فرۆشتنی كارتی ده‌نگدان و ئه‌و پاره‌یه‌شى له‌و رێگه‌یه‌وه‌ به‌ده‌ست دێت، حەرامە.

وەزارەتی کارەبای عێراق دەڵێت، پلانێکیان لە سەرجەم پارێزگاکانی عێراقدا داڕشتووە بە مەبەستی بەرهەمهێنانی کارەبا لە رێگەی وزەی خۆرەوە. وتیشی، ئەم پلانە سەرجەم پارێزگاکان دەگرێتەوە.

سەرۆک وەزیرانی عێراق دەڵێت، دەرگای عێراق بە مەبەستی وەبەرهێنان و گەشەسەندن بۆ کۆمپانیا جیهانییەکان کراوەیە، بەتایبەتی بەریتانیا.

لە دووەم رۆژی فیستیڤاڵی هەناری هەڵەبجەدا ئاستەنگی هاتوچۆ لەسەر رێگای هەڵەبجە سلێمانی دروستبووە.

نێردەی تایبەتی ترەمپ بۆ عێراق لە یەکەم لێدوانیدا دوای دەستبەکاربوونی وتی، سەرکردایەتیی عێراق لە سێ ساڵی رابردوودا هەنگاوی گرنگی ناوە بۆ بەدروستی ئاڕاستەکردنی وڵات، لەڕووی سیاسی و ئابوورییەوە، دەشڵێت، ئەو وڵاتە دەستى بەوەکردووە کە دەستوەردانی دەرەکی کەمبکاتەوە.

ئاژانسی بۆشایی ئاسمانیی چین دەڵێت، ئەمڕۆ تيمێک دەنێرێتە وێستگەیەکی بۆشایی ئاسمان و لەگەڵیاندا چوار مشک بە مەبەستی توێژینەوەیەکی زانستی دەنێرێت و بڕیارە ماوەی شەش مانگ لەوێ بمێننەوە.

کەشناسی هەرێم دەڵێت، پلەی گەرما لە خوار ٣١ پلەی سیلیزی دەمێنێتەوە و لە فێنکترین ناوچەکانی هەرێم دەگاتە ١٧ پلە.

دوای پێنج ڕۆژ لە دانوستانی ئاشتی لە ئەستەنبوڵ بە نێوەندگیری هاوبەشی تورکیا و قەتەر، پاکستان و ئەفغانستان رێککەوتن لەسەر درێژکردنەوەی ئاگربەستەکەیان.

بۆ جاری دووەم لە ماوەی ٢٤ کاتژمێردا کارەبا گرانەکەی حکومەتی ماوەبەسەرچوو ماوەی چەند کاتژمێرێک لە چەند گەڕەکێکی سلیمانی کوژێندرایەوە.

ئەندامێکی تیمی راگەیاندنی کۆمسیۆن دەڵێت، ئامادەکارییە لۆجستییەکانی کۆمسیۆن بۆ دەنگدانی تایبەت و گشتی کۆتاییهاتووە.

بەهای کانزا زەردەکە بە ناجێگیری مایەوە و بەراورد بە دوێنێ نزیکەی ٤٠ دۆلار بەرزبووەوە؛ زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٨٠١ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.

کەسانێکی زۆر رۆژانە تووشی ئازار دەبن لە کۆتایی ملیاندا، زۆرکات ئەم ئازارە دەبێتە مایەی ناڕەحەتییەکی زۆر و دەبێتە هۆی تووشبوون بە ئازار لە شانەکانیشدا، بۆ ئەمەش دەبێت چەند رێگەچارەیەکی گونجاو بگیرێتە بەر.

لە بازاڕەکانی جیهاندا نرخی نەوت بە ٦٤ دۆلار و ٦١ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی کەمێک نزمبووەوە.

کشتوکاڵی بەسڕە دەڵێت، زیادبوونێکی بەرچاو لە بەرهەمهێنان و خستنەڕووی هێلکەی خواردن لەم مانگەدا تۆمارکراوە، بە جۆرێک کە کۆی گشتی بەرهەم گەیشتووەتە ٢٧ ملیۆن و ٩٩٧ هەزار و ٨٤٠ هێلکە.

دەسەڵات چاوی بڕیوەتە زەوییەکی گەڕەکی چوارچرای سلێمانی کە رووبەرەکەی حەوت دۆنمە و هەوڵی گۆڕینی رەگەزی زەوییەکەیداوە و داویەتی بە کۆمپانیایەکی نزیک لە حزب بۆ پڕۆژەی بازرگانی، هاوڵاتیانیش دەڵێن، داواکاری گشتیان لە کێشەکە ئاگادارکردووەتەوە.

وەزارەتی ناوخۆی عێراق، دەرگای ئەگەری سەپاندنی قەدەغەی هاتووچۆی لە کاتی ئەنجامدانی پرۆسەی هەڵبژاردنەکاندا کردەوە و دەڵێت، بڕیارەکە تا ئێستا وەرنەگیراوە بەڵام بە پشتبەستن بە دۆخی ئەمنی دیاری دەکرێت، ئەمەش بە پێچەوانەی هەڵوێستی راگەیەندراو بوو لە رۆژانی رابردوودا سەبارەت بە نەبوونی قەدەغەی هاتووچۆ لە کاتی هەڵبژاردنەکاندا لە ناو پارێزگاکان یان لە نێوان پارێزگایەک و یەکێکی تردا.

کاندیدێکی نەوەی نوێ لە سلێمانی بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق دەڵێت، نەوەی نوێ زۆر بەسەر بەرزانە بانگەشەی هەڵبژاردنی دەستپێکردووە، دەشڵێت، شۆڕشی گۆڕانکاری لەناو سندوقەکانی دەنگدانەوە دەستپێدەکات.

یەکەم رۆژی یانزەهەمین فیستیڤاڵی هەنار و بەروبومی پایزەی هەڵەبجە لە پارکی گشتی شارەکە بەڕێوەچوو کە بریارە سێ رۆژ بەردەوام بێت.

بەپێی زانیارییەکان بەغدا جارێکی تر داوای لە هەرێم کردووە پرسی داهاتە نانەوتییەکان یەکلایی بکرێتەوە و رێککەوتنی لەسەر بکەن، بەڵام تا ئیستا حکومەتی ماوەبەسەرچووی هەرێم وەڵامی نەداوەتەوە.

لەگەڵ نزیکبوونەوەی وادەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق، وەزارەتی خوێندنی باڵا بڕیاریدا بە پێدانی مۆڵەتی ١٥ رۆژ بەو خوێندکارانەی لە دەرەوەی وڵات دەخوێنن.

ئێوارەی ئەمڕۆ لە نزیک نەخۆشخانەی دۆستی تایبەت لە قەڵادزێ ئۆتۆمبێلێک لە منداڵێکی دوو ساڵانی دا و گیانی لەدەستدا.

وەزارەتی حەج و عومرەی سعودیە دەڵێت، ماوەی بەسەرچوونی ڤیزایان لە بەرواری دەرچوونیەوە لە سێ مانگەوە بۆ مانگەک کەمکردووەتەوە و ئەگەر عومرەکاران لە ماوەی ٣٠ رۆژدا نەچنە سعودییە، راستەوخۆ مۆڵەتی ڤیزاکەیان هەڵدەوەشێتەوە.

ئیدارەی زانیاریی ئەمریکا دەڵێت، ئەمریکا لە مانگی تەمووزی رابردوودا زیاتر لە ٢٠ ملیۆن بەرمیل نەوتی لە وڵاتانی رێکخراوی "ئۆپێک"ـەوە هاوردە کردووە و عێراقیش لە پلەی دووەمی هەناردەکردندا بووە لەناو ئەو وڵاتانەدا.

وەزارەتی گواستنەوە و گەیاندنی هەرێم، کۆمپانیاکانی پێشکەشکردنی خزمەتگوزاریی ئینتەرینێتی ئاگادار کردووه‌ته‌وه‌، تا یاری (رۆبلۆکس)، سانسۆر بکەن و لەناو پاکێجی ئینتەرنێتی خێزانی قەدەغەی بکەن.

وه‌زاره‌تی پلاندانانی عێراق دەڵێت، له‌ سه‌ره‌تای ساڵی ٢٠٢٦ـەوە مه‌رج و رێنماییه‌كانی تایبه‌ت به‌ هاورده‌كردنی ئۆتۆمبێل ده‌گۆڕدرێت و ده‌شڵێت، "تایبه‌تمه‌ندییه‌ نوێیه‌كان سه‌رجه‌م ئۆتۆمبێله‌كان جێبه‌جێده‌كرێت به‌بێ گوێدانه‌ جۆر یان وڵاتی ره‌سه‌ن.

وەزارەتی ناوخۆی عێراق، دەرگای ئەگەری سەپاندنی قەدەغەی هاتووچۆی لە کاتی ئەنجامدانی پرۆسەی هەڵبژاردنەکاندا کردەوە و دەڵێت، بڕیارەکە تا ئێستا وەرنەگیراوە بەڵام بە پشتبەستن بە دۆخی ئەمنی دیاری دەکرێت، ئەمەش بە پێچەوانەی هەڵوێستی راگەیەندراو بوو لە رۆژانی رابردوودا سەبارەت بە نەبوونی قەدەغەی هاتووچۆ لە کاتی هەڵبژاردنەکاندا لە ناو پارێزگاکان یان لە نێوان پارێزگایەک و یەکێکی تردا.

وەزارەتی بازرگانی عێراق دەڵێت، پلانێکی ستراتیژی ئابووری درێژخایەنیان دەستپێکردووە لە کەرتی تایبەتدا بەمەبەستی رەخساندنی هەلی کار بۆ ١٦ ملیۆن هاوڵاتی عێراق.

حکومەتی ماوەبەسەرچوو پابەندی رێککەوتنەکەی نابێت لەگەڵ بەغدا لەسەر داهاتی نانەوتی و تاوەکو ئێستا ١٢٠ ملیارەکەشی بۆ مانگی نۆ رادەست نەکردووە.

وتەبێژی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان دەڵێت، ژمارەی ئەو كەسانەی لە دەنگدانی تایبەت مافی دەنگدانیان هەیە ١ ملیۆن و ٣١٣ هەزار و ٨٥٩ کەسە.

تۆڕی هاوپەیمانی ١٩ دەڵێت، ماوەی دوو هەفتەیە چالاكوانێکی دیاری چەمچەماڵ دەستگیرکراوە و تا ئێستایش هێزە ئەمنییەكانیش هیچ رونكردنەوەیەكیان بۆ رای گشتی نەداوە، دەشڵێت، پێویستە ئەو چالاکوانە دەستبەجێ ئازادبکرێت.

بە گوێرەی راگەیەندراوێکی کۆمسیۆن، لە هەشتی مانگی داهاتوو هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردن کۆتایی دێت و هەر لایەنێک پێشێلکاری بکات لە قۆناغی بێدەنگی هەڵبژاردندا، رووبەرووی یاسا دەبێتەوە.

کەشناسی هەرێم دەڵێت، پلەی گەرما لە گەرمترین ناوچەکانی هەرێم دەگاتە ٣٤ پلەی سیلیزی و لە فێنکترین ناوچەکانیش ١٩ پلەیە.

چاوگێک بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە گوندێکی سنووری دهۆک، بەهۆی نەبوونی مامۆستاوە، قوتابخانەیەك داخرا.

کیشەی کارەبا گرانەکەی حکومەتی ماوەبەسەرچوو بەردەوامە و جارێکی تر لە چەند گەڕەکێکی شاری سلێمانی کارەباکە کوژێنراوەتەوە و هاوڵاتیان دەڵێن چەند کاتژمێرێکە کارەبایان نییە.

دوای ئەوەی منداڵێکی تەمەن نۆ مانگ پارچە سێوێک لە قوڕگیدا گیرابوو، لە نەخۆشخانەیەکی قەڵادزێ رزگارکرا.

کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان دەڵێت، لە چوارچێوەی ئامادەکارییەکانیان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق، دوو ملیۆن و ٢٥٠ هەزار کارتی بایۆمێتری دەنگدەرانیان دابەش کردووە.

دوای شەش ساڵ؛ سەرۆکی دوو وڵاتە زلهێزەکەی جیهان کە ئەمریکا و چینن، لە کۆریای باشوور کۆبوونەوە و ماوەی زیاتر لە کاتژمێر و نیوێک کۆبوونەوەکەیان بەردەوام بوو، پێشبینی دەکرێت ئەم کۆبوونەوەیە کاریگەری لەسەر بازاڕەکانی جیهان دروستبکات.

یانزەهەمین فێستیڤاڵی هەنار و بەروبومی پایزەی هەڵەبجە لە پارکی گشتی شارەکە دەستیپێکرد و ماوەی سێ رۆژ بەردەوام دەبێت.

هەندێک جۆری خۆراک هۆکارن بۆ پاککردنەوە و پارێزگاریکردن لە تێکنەچوونی تەندروستی سییەکان، وەکو سێو و ماسی سەلەمون و چەند خۆراکێکی دیکە.

دوای ئەوەی ٣٪ـی بەهاکەی لەدەستدا؛ ئەمڕۆ ناجێگیری بەخۆیەوە بینی و زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٧٩١ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.

لە بازاڕەکانی جیهاندا نرخی نەوت بە ٦٤ دۆلار و ٦٣ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی کەمێک بەرزبووەوە.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، رووداوێکی سەختی هاتووچۆ لەسەر رێگای هەولێر – کەرکوک روویداوە و بەپێی زانیارییە سەرەتاییەکان لە زاری شایەتحاڵەکانەوە، سێ کەس سووتان و گیانیان لەدەستداوە.

سەرۆکی لیستی نەوەی نوێ لە خانەقین و دیالە رایگەیاند، ٢٢ ساڵە یەکێتی و پارتی خانەقین و ناوچە جێناکۆکەکانیان پارچە پارچە و وێران کردووە بە شێوەیەک خانەقین تائێستا ئاوی پاکی خواردنەوەی نییە، دەشڵێت، یەکێتی کەسێکی کاندید کردووە بۆ خانەقین پێشتر دژی هەڵکردنی ئاڵای کوردستان بووە و پارتیش باسی کوردایەتی دەکات لەکاتێکدا لەناو حزبێکی شۆڤێنی کاندیدی هەیە.

نزیکەی ١٠ ساڵە پلە بەرزکردنەوەی فەرمانبەرانی هەرێم راگیراوە و تا ئێستاش دەسەڵاتدارانی پارتی و یەکێتی ئامادە نین ئەو مافە بۆ فەرمانبەران بگەڕیننەوە کە تەنها پێویستی بە ٤٦ ملیار دینارە، بەهۆی راگرتنی پڕۆسەکەشەوە هەر فەرمانبەرێک مانگانە ٨٠ تا ١٥٠ هەزار دیناریان لێدەبڕدرێت.

ئاگرێکی گەورە لە بەحرکەی سەر بە پارێزگای هەولێر، کەوتەوە و جگە لە زیانی مادی زۆر، بەهۆیەوە کەسێکیش برینداربوو.

بانکی ناوەندی ئەمریکا رێژەی سوودی سه‌ره‌كی بە رێژەی ٢٥ خاڵ کەمکردەوە بۆ سنووری نێوان ٣.٧٥٪ بۆ ٤٪، بۆ ڕێگریکردن لە بەرزبوونەوەی بێکاری، بەهۆیەوە نرخی زێڕ و بیتکۆین بەشێوەیەکی بەرچاو دابەزی.

حکومەتی ماوەبەسەرچوو تا ئێستا رێککەوتنەکەی لەگەڵ بەغدا لەسەر داهاتی نانەوتی جێبەجێ ناکات و چارەنووسی چوار مووچەکەش نادیارە، بە ئاشکراش قوباد تاڵەبانی نیەتی پارتی و یەکێتی دەرخست و وتی، کێشەی مووچە چارەسەر نەکراوە و لە کۆتایی ئەمساڵدا جارێکی دیکە سەرهەڵدەداتەوە، هەڵبژاردنی ١١ـی ١١ـش و نەوەی نوێ بەڵێنیداوە ئەگەر هاوڵاتیان دەنگیان پێبدەن ئەوان ناهێڵن مووچەکانی ئەمساڵ بفەوتێت.

هەفتەی داهاتوو دەست بە دابەشکردنی سەبەتەی حەوتەمی بەشەخۆراکی هاوڵاتیان دەکرێت و بازرگانی هەرێمیش دەڵێت، هەفتەی داهاتوودا ئارد دەگاتە دەست بریکارەکانی خۆراک و دەست بە دابەشکردنی دەکەن.

وتەبێژی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق دەڵێت، ژمارەی كارمەندانی ئەمنی و سەربازی كە مافی بەشداریكردنیان هەیە لە دەنگدانی تایبەت ملیۆنێك و ٣١٣ هەزارو ٨٥٩ کارمەندە.

حکومەتی عێراق پڕۆژەی نۆژەنکردنەوە و فراوانکردن و بەڕێوەبردنی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی بەغدای دایە کۆمپانیایەکی ئەمریکی، کۆمپانیاکەش بەبەهای ٧٦٤ ملیۆن دۆلار پارە لە فڕۆکەخانەکەدا خەرج دەکات و ٤٣٪ـی داهاتی ساڵانەی فڕۆکەخانەکەش بۆ حکومەت دەبێت.

کارمەندانی پاککەرەوەی نەخۆشخانەی کۆیە دژی پێنەدانی مووچەکانیان گردبوونەوە و دەڵێن، چوار مانگە مووچەیان وەرنەگرتووە و پارەشیان لێبڕیون.

کونسوڵی ئەڵمانیا و شاندێکی یاوەری سەردانی جوڵانەوەی نەوەی نوێیان کرد و کۆبوونەوە لەبارەی بارودۆخی عێراق و هەرێمی کوردستان و گفتوگۆکرا لەسەر هەڵبژاردن و حکومەتی ئایندەی عێراق.

سەرۆک وەزیرانی عێراق رایگەیاند، هیچ پاساوێک بۆ بایکۆتی دەنگدان نییە و دەنگنەدان دەرگا بۆ گەڕانەوەی گەندەڵکار و شکستخواردووان دەکاتەوە.

دوای ئەوەی دوێنێ بەهای زێڕ لە چوار هەزار دۆلارەوە نزمبووەوە و ٣٪ـی بەهاکەی لەدەستدا؛ ئەمڕۆ لە کردنەوەی بازاڕدا بەردەوام بوو لە دابەزین، دواتر دیسان بەرزبووەوە و گەیشتەوە بە چوار هەزار دۆلار.

جێگری سەرۆکی حکومەتی ماوەبەسەرچوو دان بەوەدا دەنێت کە کێشەی مووچە چارەسەر نەکراوە و دەڵێت، کێشەکە لە کۆتایی ئەمساڵدا جارێکی دیکە سەرهەڵدەداتەوە.

وتەبێژی کۆمسیۆن بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، کۆمسیۆن بەرپرسیار نییە لە پێدانی پشوو بە قوتابخانەکان، بەڵکو ئەوە لە دەسەڵاتی ئەنجومەنی وەزیراندایە.

بە بۆنەی فێستیڤاڵی هەنار لە پارێزگای هەڵەبجەوە، لیژنەی ئەمنی پارێزگاکە چەندین رێنمایی دەرکردووە و دەڵێت، پشکنین بۆ سەرجەم ئەو کەسانە دەکرێت کە دەچنە ناو فێستیڤاڵەکەوە.

وەزارەتی دارایی و ئابووری هەرێم دەڵێت، لە ٢ـی تشرینی دووەمی ٢٠٢٥، مووچەی مانگی هەشتی مامۆستایانی گرێبەست وبەشێک لە فەرمانبەرانی هەمیشەیی و گرێبەست دابەشدەکرێت.

وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی دەڵێت، زانکۆلاین بۆ خوێندکارانی ناوچە کوردستانییەکانى دەرەوەى هەرێم، لە کەرکوک، خانەقین، شەنگال کاراکرا.

دەستەی گومرگی عێراق دەڵێت، داهاتی گومرگی عێراق لەماوەی ئەمساڵدا دوو ترلیۆن و ١٥٠ ملیار تێپەڕاندووە و دەشڵێت، پێشبینی دەکەن تا کۆتایی ئەمساڵ داهاتەکە زیاتر بێت.

کەشناسی هەرێم دەڵێت، بە گشتی ئاسمان لەنێوان پەڵە هەور و نیمچە هەور دەبێت و پلەی گەرماش لە خوار ٣٣ پلەی سیلیزی دەمێننەوە.

حکومەتی ماوەبەسەرچوو تا ئێستا رێککەوتنەکەی لەگەڵ بەغدا لەسەر داهاتی نانەوتی جێبەجێ ناکات و شاندێکی هەرێم لە بەغدان لەسەر ئەو پرسە و هێشتا لەسەر داهاتی نانەوتی رێککەوتن نەکراوە.

ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق رەزامەندی لەسەر چەندین رێنمایی دەربڕی و دەڵێت، گومرگی دەروازە سنورییەکانی عێراق رێکدەخەنەوە و پارەی زیاتر بۆ دەرمان و پێداویستییە پزیشکییەکان تەرخان دەکەن، هەروەها زەوی بەسەر چەند بەشێک لە فەرمانبەران دابەشدەکەن.

مووچەخۆرانی هەرێم لە کۆتایی مانگی ١٠، مووچەی مانگی هەشت وەردەگرن و ئەمڕۆ دابەشکردنی کۆتایی دێت.

بڕیاردرا سبەی پێنجشممە لە سەرجەم فەرمانگە و دامودەزگا حکومییەکانی سنووری پارێزگای هەڵەبجە بکرێتە پشووی فەرمی.

هەندێک کەس ئارەزووی ئەوە دەکەن کە پێش چێشتلێنان بە باشی برنجەکە بشۆنەوە، ئەمەش کاریگەری لەسەر سوودەکانی دروست دەکات، بەڵام نابێت زیاتر لە ئاسایی خۆی بشۆرێتەوە بۆ ئەوەی کاریگەری نەرێنی دروست نەکات.

دوای ئەوەی دوێنێ بەهای زێڕ لە چوار هەزار دۆلارەوە نزمبووەوە و ٣٪ـی بەهاکەی لەدەستدا؛ ئەمڕۆش بەردەوامە لە دابەزین و ناجێگیریی پێوە دیارە، هاوکات زێڕی عەیارە ٢١ـیش بە ٦٨١ هەزار دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت و بەراورد بە سەرلەبەیانی ئەمڕۆ نزیکەی ٢٠ هەزار دینار نرخەکەی دابەزیەوە

لە بازاڕەکانی جیهاندا نرخی نەوت بە ٦٤ دۆلار و ٢٤ سەنت مامەڵەی پێوەکرا و بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی نزیکەی دوو دۆلار دابەزی.

هەندێک جۆری خۆراک هۆکارن بۆ پاککردنەوە و پارێزگاریکردن لە تێکنەچوونی تەندروستی سییەکان، وەکو سێو و ماسی سەلەمون و چەند خۆراکێکی دیکە.

بڕیارە سەدان پەنابەر كە داوای مافی پەنابەریان لە بەریتانیا كردووە، بگوازرێنەوە بۆ بنكە سەربازییەكانی ئەو وڵاتە، ئەوەش وەک بەشێکە لە هەوڵەکانی حکومەت بۆ کۆتاییهێنان بە بەکارهێنانی هۆتێلەکان بۆ نیشتەجێکردنی کۆچبەران.

وتەبێژی نەوەی نوێ دەڵێت، وەک هەمیشە کار لەسەر پەیام و هەڵوێستەکانی شاسوار عبدولواحید دەکەن و بەردەوامن و هەتا نەوەی نوێ بمێنێت ناپاکی بەرامبەر بە دەنگدەرانی ناکات.

کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکان سورە لەسەر ئەوەی سەربەخۆیانە پڕۆسەی هەڵبژاردن بەڕێوە دەبات و دەڵێت، هیچ کاریگەرییەکی سیاسی لەسەر هەڵبژاردن نییە و پڕۆسەکە بە سێ سیستەمی چاودێریدا تێدەپەڕێت.

له‌ به‌غدا پلانى ئه‌منى بۆ رۆژانى هه‌ڵبژاردن ئاماده‌كراوه‌ و فەرماندەی ئۆپەراسیۆنەکانی بەغداش ده‌ڵێت، پلانه‌كه‌ بۆ دابینکردنی سەلامەتی پڕۆسەی هەڵبژاردنە.

وەزیری نەوتی عێراق دەڵێت، هەناردەکردنەوەی نەوت لە کێڵگەی نەوتی زوبێر لە باشووری بەسرە دەستپێدەکاتەوە، ئەمەش پاش ئەوەی لە چەند رۆژی رابردوو بەهۆی تەقینەوەی یەکێک لە بۆرییەکانی کێڵگەکەوە هەناردەکردنی نەوت کەمبووەوە.

دادگای فیدرالی عێراق بڕیاری نادەستووریبوونی ماددەیەکی یاسای دەزگای زیندانیانی سياسيى دا کە پەیوەستە بە حەجەوە، كه‌ یەکێکه‌ لە بڕگەکانی یاسای هەموارکردنی سێیەمی یاسای دەزگای زیندانیانی سیاسی ژمارە ٤ـی ساڵی ٢٠٠٦.

له‌ پارێزگای نه‌ینه‌وا ٢٠ پارچه‌ زه‌وی به‌ مه‌به‌ستی دروستكردنی وێستگه‌ی وزه‌ی خۆر ته‌رخانده‌كرێن و له‌ناو ئه‌و زه‌ویانه‌ وزه‌ی خۆر جێگیرده‌كرێن تا كاره‌بای پارێزگاكه‌یان پێ زیاد بكرێت.

کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق دەڵێت، ملیۆنێک گەنج کە یەکەمجاریانە دەنگبدەن کارتی بایۆمێترییان وەرگرتووەتەوە.

لە کەرکوک سەگی بێلانە پەلاماری منداڵێک دەدات و بە سەختی برینداری دەکات، باوکی منداڵەکەش بە ئێن ئاڕ تی وت، منداڵەکەی بەشێکی زۆری سەری تەقیوە و بە ٣٥ تەقەڵ دووردراوەتەوە.

لە گوندی شێخ لەنگەر لە گەرمیان بە رووداوی هاتووچۆ لە نێوان ئۆتۆمبێلێکی تایبەت و ماتۆڕسکیلێکدا، کەسێک گیانی لەدەستدا.

كۆمپانیای سۆمۆ دەڵێت، عێراق لە ماوەی نۆ مانگی ئەمساڵدا، زیاتر لە ٩٠٠ ملیۆن بەرمیل نەوتی هەناردە كردووە و داهاتەكەشی ٤٨ ملیار دۆلاری تێپەڕاندووە.

لە کاتی رووماڵی رووخاندنی خانووی هاوڵاتییان لە گەڕەکی هوانەی شاری سلێمانی، هێزێکی یەکێتی دەستییان بەسەر کەلوپەلە رۆژنامەوانییەکانی ئێن ئاڕ تیدا گرت.

ئەمڕۆش لەبەردەم بانکەکان و لەسەرەی مووچە قەرەباڵغی دروست بووە و بەشێکی مووچەخۆرانیش مووچەکانیان بە تەواوی پێنەدراوە.

هاتووچۆی کەرکوک دەڵێت، شەوی رابردوو رووداوێكی هاتووچۆ لە سنووری پارێزگاکە روویداوە و بەهۆیەوە کور و دایکێک گیانیان لە دەستدا.