باوەشکردن یارمەتی دەردانی ئەو هۆرمۆنە دەدات کە پێی دەوترێت ئۆکسیتۆسین، هۆرمۆنێکە پەیوەندی بە متمانە و ئاسایش و خۆشەویستییەوە هەیە کاتێک ئەم هۆرمۆنە دەردەچێت، هەروەها هاندەری هەندێک هۆرمۆنی گەشەکردنە لە جەستەدا.

بەڕێوەبەری راگەیاندنی کۆمسیۆنی سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئامادەکارییەکانی کۆمسیۆن بۆ ئەنجامدانی پڕۆسەی هەڵبژاردنی هەرێم لە ١٠ـی حوزەیرانی ئەمساڵدا بەردەوامە. دەشڵێت، "لە چەند رۆژی داهاتوودا جارێکی دیکە تاقیکردنەوە بۆ ئامێرەکانی هەڵبژاردن ئەنجام دەدەین".

هەرچەندە تەکنەلۆژیا شۆڕشێکی گەورەی لە ژیانماندا کردووە، بەڵام بەسەربردنی کاتێکی زۆر لەبەردەم شاشەکان دەتوانێت کاریگەری زیانبەخشی لەسەر تەندروستی جەستە هەبێت.

بەگوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی، شەڕەتەقە لەنێوان دوو هێزی ئەمنی یەکێتیدا روویدا و بەهۆیەوە دوو کەس گیانیان لەدەستدا کە یەکێکیان ئەندامی هێزە ئەمنییەکانە.

پەرلەمانتارێکی نەوەی نوێ لە خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان رایگەیاند، حکومەتی کاربەڕێکەر تا ئێستا نەیتوانیوە کێشەی کارەبا چارەسەر بکات و دەسەڵاتداران چۆن کارەبای ٢٤ کاتژمێری بۆ خۆیان دابین دەکەن دەبێت بۆ خەڵکیش وابێت. دەشڵێت، "خەڵک تەنها لە رێگەی دەنگدان دەتوانن کۆتایی بەم دەسەڵاتە بهێنێت".

کاتێک پلەکانی گەرما بەرز دەبنەوە، زۆر کەس پەنا بۆ خواردنەوەی خواردنەوە ساردەکان دەبەن بۆ ساردکردنەوەی جەستەیان، بەڵام هەندێکی تر پێیان باشە چای گەرم بخۆنەوە.

وتەبێژی کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، دەستیان کردووە بە تۆمارکردنی ناوی چاودێرانی سەر سندوق و نوێنەرانی حزبە سیاسییەکان و میدیاکاران بۆ هەڵبژاردنی هەرێم.

بەڕێوەبەرایەتی گشتی کارەبای سلێمانی رایگەیاند، نرخی یەک کیلۆواتی مۆلیدە ئەهلییەکان لە سیتییەکان ٢٥٢ دینارە بۆ هەر کیلۆواتێک.

لە گەڕەکێکی سلێمانی شەڕەتەقە لەنێوان پۆلیس و چەند کەسێکدا روویدا. چاوگێکیش لە پۆلیسی سلێمانی بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە شەڕەتەقەکەدا چوار کەس بریندار بوون.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی هەرێم بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئەگەر بەغدا پارەی مووچەی مانگی نیسان بنێرێت لە ماوەی هەفتەیەکدا مووچە دابەش دەکەن. دەشڵێت، "چاوەڕێین لە سەرەتای هەفتەی داهاتوو پارەکەی بەغدا بگات".

وەزیری تەندروستی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم رایگەیاند، ساڵآنە بە دوو شەپۆل ئەو پەتایە بڵاو دەبێەتەوە و بە گشتی ئەو پەتایەی ئێستا بڵاوبووەتەوە نیشانەکانی سوکە و کەسی توشبوو پێویستی بە نەخۆشخانە نابێت.

کەشناسیی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ و سبەی ئاسمان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت. دەشڵێت، "پلەکانی گەرما بەرزتر دەبنەوە".

وەزارەتی کارەبای حکومەتی کاربەڕێکەر هۆکاری کەمبوونەوەی کاتەکانی پێدانی کارەبای نیشتیمانی بە هاوڵاتییان ئاشکرا کرد و دەڵێت، سبەی کارەبا چاک دەبێت.

کابینەى حکومەتى کاربەرێکەر بەڵێنى چارەسەرکردنى کێشەى ئاوى دا و وتى بەنداو دروست دەکات و کاریگەرى وشکەساڵى کەم دەکاتەوە، بەڵام یەک بۆرى ئیفرازى بۆ تازە نەکرایەوە و تائێستاش بەشێکى هاوڵاتیانى هەرێم ئاوى پاکى خواردنەوەیان پێناگات.

بەرگری شارستانی هەولێر رایگەیاند، دوای ئەوەی شەوی رابردوو دوو رووداوی ئاگرکەوتنەوە لە بازاڕی شێخەڵای هەولێر روویدا، لە دوای لێکۆڵینەوەکان بۆیان دەرکەوتووە رووداوی ئاگرکەوتنەوەی یەکەم بەهۆی سوتانی ماتۆڕی موبەریدەیەک بووە لەسەربانی دوکانێک و رووداوی دووەمیش بەهۆی شۆرتی کارەباوە بووە.

پەرلەمانتارێکی پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، دەبوایە هەرێم دەستی بکردایە بە جێبەجێکردنی بڕیارەکانی دادگای فیدڕاڵی لە پرۆسەی بەبانکیکردنی مووچە. دەشڵێت، "بانکی رەشید و رافیدەین ئامادەییان نیشانداوە لە هەولێر و سلێمانی لق بکەنەوە و تەنها رەزامەندی هەرێم ماوە".

بەڕێوەبەری بەنداوی دەربەندیخان رایگەیاند، پێشبینی دەکەن دوو سبەی، ٢٦ـی ئەم مانگە، بەنداوی دەربەندیخان سەرڕێژ ببێت.

شارەزایەکی کەشناسی رایگەیاند، لە رۆژی ٢٩ـی ئەم مانگەوە کە دەکاتە دووشەممەی هەفتەی داهاتوو، شەپۆلێکی بارانبارینی بەخوڕ روو لە ناوچەکانی هەرێمی کوردستان و ناوەڕاست و باشووری عێراق دەکات و رۆژی ٣ـی ئایار کۆتایی دێت.

حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم رایگەیاند، وەزارەتی دارایی و ئابووری و شاندی دانوستانکاری راسپاردووە، ئەوەی لە یاسا بەرکارە فیدڕاڵیيەکان دەستنیشان کراوە وەک بەشی گەنجینەی فیدڕاڵیی لە داهاتی نانەوتی بەدەستهاتوو لە هەرێم، بخرێتە سەر هەژماری وەزارەتی دارایی عێراق.

شەوی رابردوو ئاسایشی هەولێر رایگەیاند، لە رووبەڕووبوونەوەی هێزەکانیان لەگەڵ دوو بازرگانی ماددەی هۆشبەر یەکێکیان کوژراوە. کەسوکاری کوژراوەکەش رەتی دەکەنەوە بازرگانی ماددەی هۆشبەر بوبێت.

بۆ بەرنگاربوونەوەی بەرزی پلەی گەرما، کەمکردنەوەی کاریگەری لە سەر پێست و جەستە و پاراستنی لە وشک بوونەوە، رێگە گرتن له زۆربوونی کێش و قەڵەوی بێجگە لە خواردنەوەی بڕی گونجاو لە ئاو، پێویستەگرنگی زیاتر بدرێت بەم خۆراکانە لە وەرزی هاوین.

رێکخراوى لێبوردنى نێودەوڵەتى رایگەیاند، لە هەرێمى کوردستان ئەوانەى رەخنە لە حکومەت دەگرن دەستگیر دەکرێن و تۆمەتى ساختەیان دەدرێتە پاڵ.

بەگوێرەی زانیارییەکانی پەیامنێری ئێن ئاڕ تی راگەیاند، دابەشکردنی مووچەی مانگی چوار دەکەوێتە کۆتایی هەفتەی داهاتوو.

نوێنەرایەتی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراق (یۆنامی) رایگەیاند، بەردوام لە داواکاری بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنێکی گشتگیر لەکاتی خۆیدا.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، وەزارەتی دارایی عێراق دەستیکرد بە وردبینیکردن لە لیستی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم، بەڵام لە تەرازووی پێداچوونەوەدا گرفت بەدیکراوە.

ئەمڕۆ ٢٤ی نیسان، نیو سەدە بەسەر بۆردومانکردنی شاری قەڵادزێ و زانکۆی سلێمانی لەلایەن رژێمی بەعسەوە تێدەپەڕێت، کە ئەو کات زانکۆی سلێمانی لە قەڵادزێ بوو.

کەشناسی هەڕێم کەشوهەوای پێشبینیکراوی ئەمڕۆ و سبەی بڵاوکردەوە و ئاماژەی بەوەکردووە، پلەکانی گەرما بەرزدەبنەوە و لە چەند ناوچەیەک خۆڵ دەبارێت.

کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق- لقی هەولێر رایگەیاند، لەبەر پێویستی و بەرژەوەندی گشتی و گرێنتی دان و دەستەبەرکردنی هاوسەنگی کارەکان، پۆستی بەڕێوەبەری ئۆفیسی هەڵبژاردنەکانی هەولێر گۆڕانکاری تێداکراوە.

چاوگێک لە بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی کەلار بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ژمارەیەک تۆمەتبار کە فەرمانی دەستگیرکردنیان بۆ دەرچووبوو بەرەبەیانی ئەمڕۆ لە باوەنور – کەلار دەسترێژی گوللـەیان لە بنکەیەکی پۆلیسی ١٠٤ و بەڕێوەبەری پۆلیسی کەلار کردووە.دەشڵێت،"تۆمەتبارەکان سێ کەس بوون و لە ئێستاشدا دەستگیرکراون".

شەوی رابردوو لە هەردوو بازاڕی شێخەڵا و بازاڕی نیشتمانی هەولێر ئاگر کەوتەوە و بەهۆیەوە ژمارەیەک دوکان و شوێنکارى کاسبکاران سوتان، هاوکات لە دهۆکیش کارگەیەک سوتا و بەهۆیەوە چوار کەس برینداربوون.

بەڕێوەبەری راگەیاندنی دەستەی گەشتوگوزاری هەرێمی کوردستان بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە ماوەی سێ مانگ و نیوی سەرەتای ئەمساڵدا زیاتر لە یەک ملیۆن و ٧٠٠ هەزار گەشتیار روویان لە ناوچەکانی هەرێم کردووە. دەشڵێت، پێشبینی دەکەن تا کۆتایی ئەمساڵ زیاتر لە حەوت ملیۆن گەشتیار روو لە هەرێم بکەن.

خواردنەوەی قاوە بە ڕۆتینێکی ڕۆژانە دادەنرێت بۆ زۆر کەس، بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی کە بەشدارە لە باشترکردنی دۆخ، بەڵام ڕاپۆرتە پزیشکییەکانی ئەم دواییە ئاماژە بەوە دەکەن کە تەنانەت بڕێکی کەمیشی دەبێتە هۆی دڵەڕاوکێ و لێدانی دڵ کە بێگومان هۆکارەکەی کافایینە.

بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی هەولێر رایگەیاند، لە رووبەڕووبوونەوەی هێزەکانی ئاسایش لەگەڵ گروپێکی ماددەی هۆشبەر کەسێکی داواکراو کوژرا.

وتەبێژی بەرگری شارستانی دهۆک بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئاگر لە ناوچەی پیشەسازی دهۆک لەنێوان زاخۆ و سێمێل کەوتووەتەوە و تا ئێستا کۆنترۆڵ نەکراوە و بەهۆی ئاگرەکەوە چوار کەس بریندار بوون. دەشڵێت، "لیژنەمان بۆ لێکۆڵینەوە لە هۆکاری ئاگرەکە پێکهێناوە."

راوێژکارێکی سەرۆک وەزیرانی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، حکومەتی عێراق سەبارەت بەموچەی هەرێم پێداگری دەکات لەبڕیارەکەی دادگای فیدڕاڵی و جێبەجێکردنی. دەشڵێت، سەرۆک وەزیران دەیەوێت کێشەی مووچەی هەرێم بەیەکجاری چارەسەر ببێت.

نوێنەری زیندانیانی بادینان رایگەیاند، سەرۆکی حکومەتی کاربەڕێکەر ئامۆژگاری دەزگاکانی راگەیاندنی دەکات کە پیشەیی بن و باس لە ئازادی دەکات، کەچی خۆی پێشێلکاری بەرامبەر رۆژنامەنووسان دەکات و دەیان رۆژنامەنووسی رفێنراو بە تیرۆرست ناو دەبات.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی عێراق بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لیستی موچەی مانگی چواری موچەخۆرانی هەرێمیان بەدەست گەیشتووە و دوای وردبینی راستەخۆ موچە دەنێرن بۆ هەرێم.دەشڵێت، " حکومەتی کاربەڕێکەر دەبوایە هەفتەی رابردوو لیستی مووچەی رەوانەی بەغدا بکردایە".

وەزارەتی تەندروستی عێراق رایگەیاند، لە سەرەتای دەستپێکردنی هەڵمەتی کوتانی منداڵانەوە دژی سورێژە بە پێکوتەی دژەڤایرۆسی سورێژەی تێکەڵاو لە ١٦ـی نیسان، تاوەکو ئێستا زیاتر لە پێنج ملیۆن منداڵ کوتانیان بۆ کراوە.

وەزارەتی بازرگانیی عێراق رایگەیاند، ئامادەکارییان کردووە بۆ دەستەبەر کردنی کەرەستەکانی سەبەتەی خۆراک و سەبەتەی چاودێری کۆمەڵایەتی بە یەک پارە و بەبێ دواکەوتن و کەمی کەرەستەکان.

ئەپیکۆر بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئامادەن دەست بە هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان بکەنەوە بەگوێرەی ئەو مەرجانەی لە ئێستادا بەردەستن، تاوەکو ئەو کاتەی حکومەتی عێراق و هەرێم دەگەنە رێککەوتن لە رادەستکردنی پارەی فرۆشتنی نەوتی هەرێم لە رابردوو و داهاتوودا.

بەشێک لە رۆژنامەنووسانی هەولێر رایانگەیاند، لەرۆژی رۆژنامەگەری كوردیدا، خودی سەندیكای رۆژنامەنووسانی كوردستان پێشێلكاری بەرامبەر بە دەزگاكانی راگەیاندن كرد و رێگری كرد كە رووماڵی دیداری رۆژنامەنوسان بكرێت. دەشڵێن، "سەرۆكی حكومەت بەشدار بوو لەم پێشێلكارییە".

کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق داوا لە هاوڵاتییان دەکات، کارتی بایۆمێتری دەنگدانیان وەربگرنەوە و دەشڵێت، بەبێ ئەو کارتە ناتوانن دەنگ بدەن.

فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق راگەیەنراوێکی لەسەر هەوڵی دواخستنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێم بڵاو کردەوە و رایگەیاند، یەکێتی و پارتی و هەندێک لایەن لە گتوگۆدان بۆ دواخستنی هەڵبژاردنی هەرێم.

وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، دۆخی ئازادییە بنەڕەتی و مەدەنییەكان لە هەرێمی كوردستان خراپتر بوون. دەشڵێت، " زیندانەکان و ناوەندەکانی چاکسازی لە هەرێم لە دۆخێکی خراپدان".

کەشناسی پێشبینییەکانی کەشوهەوای راگەیاند و ئاماژەی بەوە کرد، لە بەشێک لە ناوچەکانی باشووری پارێزگای کەرکوک و ئیدارەی سەربەخۆی گەرمیان خۆڵبارین دەست پێدەکات و پلەکانی گەرما بەرز دەبنەوە.

ئەندامێکی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، پێشبینی دەکرێت لە ماوەیەکی نزیکدا هەمواری یاسای بودجە رەوانەی پەرلەمانی عێراق بکرێت. دەشڵێت، "ئەگەر لەکاتی پشووی پەرلەماندا یاسای بودجە رەوانە بکرێت، ئەوا پشووەکە دوادەخرێت تاوەکو یاسای بودجە پەسەند دەکرێت".

کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، سەرجەم کارتی بایۆمەتری ئەو هاوڵاتیانەیان تەواو کردووە کە مامەڵەی کارتەکەیان کردووە و دەتوانن سەردانیان بکەن، بەپێى زانیارییەکانیش لە ترسى تۆڵەى خەڵک یەکێتى و پارتى لەگەڵ لایەنە عێراقى و نێودەوڵەتییەکان لە هەوڵدان بۆ دواخستنى هەڵبژاردنەکە.

تووشبوون بە شەقیقە دەتوانێت لە سووکەوە بگۆڕێت بۆ توند، هەندێک جار ئازاری توندی یەک لای مێشکی لەگەڵدا دەبێت، لە حاڵەتە زۆر توندەکاندا زۆرجار شەقیقە لەگەڵ سکچوون یان رشانەوە و زیادبوونی هەستیاری بەرامبەر رووناکی و دەنگەکان دەبێت.

وەزیری تەندروستی عێراق رایگەیاند، لە ماوەی ساڵی ٢٠٢٣دا لە تەواوی عێراق و هەرێمی کوردستان یەک ملیۆن و ٤٧ هەزار و ٢٥٠ منداڵ لەدایکبوون و لەو ژمارەیەش ٥٣٥ هەزار و ٩٤٦ منداڵیان رەگەزی نێر بوون و ٥١١ هەزار و ٣٠٤ منداڵیشیان رەگەزی مێ بوون.

کەناڵی ئێن ئاڕتی دوو دوای خۆ نوێکردنەوەی لە وەرزێکی نوێدا لە کاتژمێر ٦ـی ئێوارەی دووشەممە ٢٢ـی نیسان دەستی بەکارەکانی کردەوە.

بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی لە وەرزی بەهاردا و ناسەقامگیریی بارودۆخی کەشوهەوا، لەو هۆکارانەن کە کاریگەرییەکی زۆریان لەسەر هەوکردنی جیوبەکان هەیە.

بەگوێرەی ئەو نوسراوانەی دەست ئێن ئاڕ تی کەوتووە، لە کۆبوونەوەی وەزارەتی دارایی عێراق و بانکەکانی رەشید و رافیدەین لە رۆژی ٢٦ـی دووی ٢٠٢٤، چەندین پێشنیار بۆ تەوتینکردنی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم خراوەتە روو، کە گرنگترینیان دابەشکردنی وەزارەت و فەرمانگەکانی هەرێمی کوردستانە بەسەر بانکەکانی رەشید و رافیدەین بۆ ئاسانکاری وەرگرتنی مووچەی فەرمانبەران.

بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی راپەڕین رایگەیاند، گەنجێکی خەڵکی چوارقوڕنە و دانیشتووی بەریتانیا، بە مەبەستی بینینەوەی خێزانەکەی لە بەریتانیاوە گەڕایەوە هەرێمی کوردستان، بەڵام لە رووبارێکی سنووری نێوان عێراق و ئێران لە نزیک گوندی شێنێ خنکاوە.

سەرۆکی ئەنجومەنی خاوەن پێداویستییە تایبەتەکان رایگەیاند، داوا دەکەن مووچەکانیان لەگەڵ مووچەی خاوەن پێداویستییە تایبەتەکانی عێراقدا هاوتا بکرێت کە لە ئێستادا جیاوازیەکی زۆر لە مووچەکانیان هەیە.

کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، ئەو هاوڵاتییانەی کارتی بایۆمەتری دەنگدانیان کردووە دەتوانن سەردانی بنکەکان بکەن بۆ وەرگرتنەوەی کارتەکانیان.

بەشێک لە دانیشتووانی گوندەکانی کەڵەکین و شاوێس دژی پێنەدانی مۆڵەت بە زەوییەکانیان گردبوونەوە و دەڵێن، تیایاندایە ماوەی ١٠ ساڵە چاوەڕوانە مۆڵەتی پێبدرێت.

لە سلێمانی یەکێتی فشار لە هێزەکانی پێشمەرگە و ناوخۆ و فەرمانبەرانی هاتوچۆی سلێمانی و فەرمانگەکانی دیکە دەکات کە دەبێت بە زۆر هەژماری من پڕ بکەنەوە.

وەزیری پەروەردەی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ناوی سەرجەم وانەبێژانیان بۆ بەغدا ناردووە و چاوەڕوانی وەڵامی بەغدان.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، تاوەکو ئێستا لیستی مووچەی مانگی نیسانی مووچەخۆرانی هەرێمیان بەدەست نەگەیشتووە.

کونسوڵخانەی ئەمریکا لە هەولێر لە یادی ١٢٦ ساڵەی رۆژنامەگەریی کوردیدا رایگەیاند، پێویستە رۆژنامەنووسان بتوانن بەبێ ترس و جیاوازیکردن و دەستگیرکردنی هەڕەمەکییانە کاری خۆیان بکەن.

دانانی ئاڵای تورکیا لەسەر قەڵای هەولێر بۆ پێشوازیکردن لەسەرۆک کۆماری ئەو وڵاتە کاردانەوەی لێکەوتەوە و بەشێکی زۆری هاوڵاتییان و نورسەر و ڕۆشنبیران لە تۆڕەکۆمەڵایەتیەکانەوە رەخنەی لێدەگرن.

کەشناسی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ ئاسمان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت. دەشڵێت، لە بەشێک لە سنووری پارێزگای سلێمانی و ئیدارەی راپەڕین ئاسمان بۆ نیمچەهەور دەگۆڕێت و لە کاتەکانی نیوەڕۆدا کەمێک باران دەبارێت.

٢٢ـی نیسانی هەموو ساڵێک،ساڵیادی رۆژنامەگەریی کوردییە و١٢٦ ساڵ بەسەر دەرچوونی یەکەم رۆژنامەی کوردیدا تێدەپەڕێت. سەرۆکی حکومەتی کاربەڕێکەریش دەڵێت، "وەک هەمیشە هاوکار و یارمەتیدەری رۆژنامەنووس و راگەیاندنکارانی کوردستان دەبین". لەکاتێکدا هەر ئەمڕۆ لە دیداری نێودەوڵەتیی هەولێر بۆ کاری رۆژنامەنووسی، ستافی سەرۆکی حکومەتی کاربەڕێکەر هەموو رۆژنامەنووسان و دەزگاکانی راگەیاندنی لە شوینی دیدارەکە دەرکرد.

کەناڵی ئێن ئاڕتی دوو، خۆى نوێدەکاتەوە و کاتژمێر ٦:٠ـی ئێوارەی دووشممە دەست بە پەخشی وەرزێکی نوی دەکات و لەوەرزی نوێدا شەش بەرنامەى هەفتانەى نوێ و بەرنامەیەکى رۆژانەى دەبێت لەپاڵ سێ دراماو کلیپ و مۆزیک و بابەتى جۆراو جۆر.

سەرۆکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لەم هەفتەیە یان سەرەتای هەفتەی داهاتوو بەغدا مووچە رەوانەی هەرێم دەکات. دەشڵێت، بانکی رەشید و رافیدەین ئەگەر لقیشیان نەبێت لە هەرێم هەر دەتوانن تەوتینی مووچە بکەن.

وتەبێژی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، ژمارەی کۆتایی بنکە و وێستگەکانی دەنگدانیان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان پەسەند کردووە و هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان، هەڵبژاردنێکی جیاواز دەبێت. هاوکات، فشارە نێودەوڵەتییەکان و پاڵپشتییەکانیش بۆ ئەنجامدانی پرۆسەکە بەردەوامن، جیاواز لە هەوڵی وڵاتانی زلهێز، کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراقیش بەردەوامە لە رێکار و دابینکردنی پێداویستی و ئامادەکارییەکان.

بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی زاخۆ رایگەیاند، لە رووداوێکی هاتوچۆدا ئۆتۆمبێلێکی جۆری پیکاب خۆی بە منداڵێکی نۆ ساڵدا کێشا و دوای رەوانەکردنی بۆ نەخۆشخانە گیانی لەدەستدا.

برایەکی ئەرکان خەیرەدین ئەو کارمەندەی هێزە ئەمنییەکان کە نزیکی شەش مانگ لەمەوبەر لە بەردەڕەش لەناو ماڵەکەی خۆیدا بە کوژراوی دۆزرایەوە بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، دادگا بڕیاری لەسێدارەکانی بۆ بکوژانی ئەرکان دەرکردووە. دەشڵێت، "بکوژەکان برایەکی خۆی و هاوسەرەکی ئەرکان بوون".

وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێم رایگەیاند، لیستی مووچەی مانگی چواریان رەوانەی بەغدا کردووە.

بەڕێوەبەرایەتی ئاوی سلێمانی رایگەیاند، لە سەرەتای وەرزی بارانبارینەوە، تاوەکو ئێستا لە سلێمانی ٦٢٢ ملم باران باریوە و بەراورد بە ساڵی رابردوو بڕی بارانبارین کەم بووە. دەشڵێت، رێژەی ئاوی بەنداوی دوکان زیادی کردووە و بەنداوی دەربەندیخان تەنها ٤٠ سانتیمەتری ماوە بۆ پڕبوون.

توێژینەوەیەکی نوێی ژینگەیی ئەنجامدراوە و باس لەوەدەکات، داڕووخانی سیستەمی ژینگەیی لەوە زووتر روودەدات کە چاوەڕوان دەکرا و نەوەی داهاتوو ناتوانن دارستانەکانی ئەمازۆن ببینن.

دەستەی گەشتوگوزاری هەرێم رایگەیاندووە، لەماوەی ئەم سێ ساڵەی رابردوودا رێژەی گەشتیار رووی لە زیادبوون کردووە و پێشبینیش دەکەن تاوەکو کۆتایی ئەمساڵ ١٠ ملیۆن گەشتیار روو لە هەرێم بکات.

بەڕێوەبەری کارگێڕی و دارایی وەزارەتی خوێندنی باڵای حکومەتی کاربەڕێکەر بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، بڕیاری داشکاندنی ٤٠٪ بە دوو قۆناغ تەنها بۆ خوێندنی ئەمساڵە و ئەو خوێندکارانە دەگرێتەوە کە تا ئێستا بەشێکی کرێی خوێندنەکەیان لەلا ماوە. دەشڵێت، "ئەو خوێندکارانەی کرێی خوێندنی پارالێڵیان داوە داشکاندنەکە نایانگرێتەوە و پارەیان بۆ ناگەڕێنرێتەوە".

بەڕێوەبەری گشتی بازرگانی هەرێم بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە سبەینێوە دەست بە دابەشکردنی سێیەم بەشەخۆراکی ئەمساڵ دەکرێت و بەشێکی زۆری ماددەکانی بەشەخۆراکی مانگی چوار و پێنجیش لە کۆگاکاندا هەن.

بەگوێرەی نوسراوێک کە دەست دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی کەوتووە، هێزەکانی زێرەڤانی سەر بە وەزارەتی ناوخۆی حکومەتی کاربەڕێکەر، داوای لەسەرجەم ئەفسەر و پێشمەرگەکانی زێرەڤانی کردووە کە لەماوەیەکی کەمدا مامەڵەی بەستنی بڕوانامەکانیان ئەنجام بدەن. دەشڵیت، "بەستنی بڕوانامەکانیان بەمەبەستی بەرزکردنەوەی پلەی سەربازی و مووچەکانیانە".

وەزیری دارایی عێراق رایگەیاند، لەڕێگەی فراوانکردنی بنەماکانی باج و بەئەلکترۆنیکردنی مامەڵەکان و بەرزکردنەوەی کارامەیی گومرگیی، کار دەکەین بۆ باشترکردنی پلانەکانی تایبەت بە جێبەجێکردنی بودجەی گشتی، کەمکردنەوەی خەرجییە گشتییەکان و زیادکردنی داهاتی نانەوتی.

جارێکی دیکە بەشێک لە دەرچووانی دانەمەزراوی کفری دژی دانەمەزراندنیان گردبوونەوە. دەشڵێن، "ماوەی ١٠ بۆ ١٢ ساڵە هیچ مامەڵەیەکی دانەمەزراندنمان بۆ نەکراوە و تا ئێستاش بەبێ هیچ وەڵامدانەوەیەک مامەڵەکانمان دوا دەخەن".

وەزارەتی دارایی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، دەستیان بە دابەشکردنی مووچەی مانگی نیسان کردووە و چاوەڕێی هەرێمن لیستی مووچەیان بۆ بنێرێت بۆئەوەی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم بنێرن.

هێزێکی ئەمنی لە مەیدانی ئاژەڵانی سلێمانی چەند کەپر و خانەی کارکردنێکی کاسبکارانیان تێکدا و کاسبکارەکان باس لەوەدەکەن، کەپر و خانەکانیان بەسەر ئاژەڵ و پەلەوەرەکاندا رووخاندووە و کەوتوونەتە ژێر داروپەردووەکانەوە.

کەشناسی هەرێم رایگەیاند، بارانبارین لە ناوچە جیاوازەکانی هەرێم دەست پێدەکات و لە دوای نیوەڕۆدا لە پارێزگای هەولێر و دهۆک تاوەباران دەبارێت و هەورەتریشقەشی لەگەڵدا دەبێت، دواتر لە کاتەکانی شەودا کەشەکە سەقامگیر دەبێتەوە.

وتەبێژی بەرگری شارستانی سلێمانی بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە کاتژمێر ٣ـی سەر لەبەیانی ئەمڕۆ ئاگر لە مۆڵێکی عەربەت کەوتەوە و دوای چەند کاتژمێرێک لەلایەن تیمەکانیانەوە ئاگرەکە کۆنتڕۆڵکرا.

ئەمڕۆ لە عێراق دەست بە پارەدارکردنی وەزارەتەکان و دابەشکردنی مووچە دەکرێت، وەزارەتی دارایی عێراقیش بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، تاوەکو ئێستا هەرێم لیستی مووچەی مانگی چواری بۆ نەناردوون.

دوو ساڵە یەکێتی و پارتی لە ترسی ئەنجامەکەی، هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستانیان دواخستووە، سەرۆک وەزیرانی عێراق دەڵێت ئەنجامنەدانی هەڵبژاردن دەبێتە هۆی نەمانی شەرعیەتی حکومەتی هەرێم، کۆمەڵگای نێودەوڵەتیش داوا دەکات هەرچی زووترە هەڵبژاردنەکە ئەنجام بدرێت.

بەڕێوەبەری بەرگری شارستانی کۆیە بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە گوندی سماق شیرینی سەر بە ناوچەی دێگەڵەی سنووری کۆیە کوڕ و باوکێک لە گۆمێکدا خنکاون.

بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی دەربەندیخان رایگەیاند، بەهۆی رژانی بڕێکی زۆر سوتەمەنی لە ئەنجامی وەرگەڕانی بارهەڵگرێک، رێگای دەربەندیخان - زەڕایەن لە نزیک گوندی بیرکێ داخراوە و داوا لە شۆفێران دەکەن رێگا جێگرەوەکان بەکاربهێنن.

رۆژی دووشەممەی ئەم هەفتەیە کەناڵی ئێن ئاڕ تی دوو لە وەرزێکی نوێدا بە دروشمی نوێگەری و پاراستنی بەها کۆمەڵایەتییەکان و بە کۆمەڵێک بەرنامە و دراماى نوێ دەست بە وەرزى نوێى کارکردن دەکات و شەش بەرنامەى هەفتانە و بەرنامەیەکى رۆژانە و سێ دراماى نوێ و چەندین بابەتى جۆراو جۆر پێشکەش دەکات.

بەشێک لە دەرچوانی دانەمەزراوی گەرمیان رایانگەیاند، لە رۆژانى داهاتوودا پلانێکى فراوان بۆ کۆکردنەوەى واژۆى دەرچووان رادەگەیەنن و دۆسیەى دانەمەزراوەکان وەکو کەیسێکى کراوە دەگەیەننە پەرلەمان و حکومەتى عێراق.

ئەندامێکی لیژنەی نەوت و گاز لە پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، ئۆپیک وەزارەتی نەوتی عێراقی ئاگادار کردووەتەوە لەوەی کۆمپانیا نەوتییەکانی هەرێم رۆژانە نزیکەی ٢٠٠ بۆ ٢٢٥ هەزار بەرمیل نەوت بەرهەم دەهێنن و لەڕێگەی تورکیاوە بە قاچاخ دەیفرۆشێت. دەشڵێت، " داهاتەکەشی بۆ دوو بنەماڵە دەسەڵاتدارەکەی هەرێـم دەڕوات".

وەزارەتی بازرگانیی و پیشەسازیی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم رایگەیاند، رۆژی دووشەممەی ئەم هەفتەیە دەست بە دابەشکردنی بەشەخۆراکی سێیەم دەکەن.

سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ رایگەیاند، پارتی و یەکێتی دەیانەوێت هاتنی مووچەی مووچەخۆران لە بەغداوە تێک بدەن و حەز ناکەن پارەی مووچە راستەوخۆ لە بەغداوە بێت. دەشڵێت، "دوو ساڵ لەمەوبەر باسی کردنەوەی لقی بانکەکانی رافیدەین و رەشیدمان کردووە لە هەرێم".

لەگەڵ هاوڕێکەیدا یاری کڵاوێنیان دەکرد، یارییان تەواو کرد و هاوڕێکەی دەمانچەی پاکدەکردەوە، بەڵام لەناکاو دەرچوونی گوللـەیەک لە دەمانچەی هاوڕێکەیەوە دەبێتە هۆی گیانلەدەستدانی. قائیمقامی چەمچەماڵ رایگەیاند، هیچ کێشەیەک لە نێوانیاندا نەبووە.

بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی کۆیە رایگەیاند، داواکارن لە شۆفێران کە رێگەی کۆیە-دوکان بەهۆی رژانی نەوتی رەشەوە بەکارنەهێنن، بەوپێیەی بووەتە هۆی دروستبوونی ئاستەنگی هاتووچۆ. دەشڵێت، " داواکارین شۆفێران لەپێناو سەلامەتی ژیانیان لە بەکارهێنانی سایدی کەلکەسماق دوربکەونەوە".

دوای مانگێک لە بێسەروشوێنبوونی، تەرمی مێردمنداڵێکی ١٤ ساڵ لە بەنداوی موسڵدا دۆزرایەوە.

وەزارەتی دارایی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، سبەینێ یەکشەممە، دەست بە دابەشکردنی مووچە دەکەن. وتیشی، "تا ئێستا هەرێم لیستی مووچەی مانگی نیسانی بۆ نەناردوین".

پەرلەمانتارێکی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، لە رێگەی حکومەتی عێراقەوە کار دەکەن بۆ قەرەبووکردنەوەی زیانلێکەوتووانی بازاڕی لەنگەی هەولێر.

لەبارەی تاقیکردنەوەی نیشتیمانییەوە وەزارەتی پەروەردە داوا لە خوێندکاران دەکات، خۆیان بەدوور بگرن لە ئەنجامدانی گزیکردن لە کاتی تاقیکردنەوەکاندا و بەو لاپەڕانەی سۆشیاڵ میدیا فریو نەخۆن کە ئامێری گزیکردن دەفرۆشن. دەشڵێت، لەحاڵەتی لەو جۆرەدا رووبەڕووی سزای یاسایی دەکرێنەوە.

کەشناسی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەی ئاشکرا کرد و رایگەیاند، سبەینێ لە هەندێک ناوچە تاوەباران و هەورەتریشقە دەستپێدەکات و پلەکانی گەرما بەشێوەیەکی بەرچاو نزم دەبنەوە.

وەزیری نەوتی عێراق بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، داوا لە حکومەتی کاربەڕێکەر کراوە کە کۆپیەک لە گرێبەستی کۆمپانیا نەوتییەکان بداتە وەزارەتی نەوتی عێراق، تا لەرێیەوە بتوانرێت پەیوەندیەکی راوستەوخۆیان لەگەڵ کۆمپانیای نەوتی سۆمۆ هەبێت. دەشڵێت، "هەناردەی نەوتی هەرێم دەستپێدەکاتەوە و داوامان کردووە هەرێم ئامادەکاری تەواوەتی بۆ ئەو پرسە بکات".

وەزارەتی دارایی عێراق رایگەیاند، بەمەبەستی گۆڕانکاری و پاڵپشتی سیاسەتی دراو وەزیری دارایی لەگەڵ سەرۆکی نوێنەرایەتی بانکی نێودەوڵەتی کۆبوونەتەوە و بە گوێرەی کۆبوونەوەکەش رێککەوتنێکی نوێ سەبارەت بە چاکسازی لە داهاتی نەوتی و نانەوتیدا کراوە. دەشڵێت، "وەزیری دارایی پێشبینییەکانی بۆ گەشەی سیاسەتی دراوی نەختینەی عێراق لەگەڵ بانکی نێودەوڵەتی تاوتوێ کردووە".

سەرۆک وەزیرانی عێراق رایگەیاند، هیوادارن رێوشوێنەکانی بەنیشتیمانیکردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم بەردەوام بێت تاوەکو بڕیارەکانی دادگای فیدڕاڵی جێبەجێ بکرێت. دەشڵێت، "پارەی تەواومان تەرخان کردووە و کۆمسیۆنمان راسپاردووە بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان لە وادەی خۆیدا".

کۆمپانیای مێتا رایگەیاند، ناردنی وێنەی کوالێتی بەرز لەسەر پلاتفۆرمی نامە ناردنی مەسنجەر لە وەشانی داهاتووی بەرنامەکە بەردەست دەبێت، هەروەها دەتوانرێت فایل و ڤیدیۆی ١٠٠ مێگابایت بنێردرێت.

وەزیری دارایی عێراق جەخت لەسەر پڕۆژەکەی نەوەی نوێ بۆ دابەشکردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێم راستەوخۆ لە بەغداوە دەکاتەوە و دەڵێت پێدانی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم تەنها لە رێی بانکەکانی (تی بی ئای، رەشید و رافیدەین)ـەوە دەبێت، نەک لە رێی هەژماری من.

بەپێی زانیارییەکانی ئێن ئاڕتی، بەڕێوەبەری زیندانی نهێنی سپیلک، شەوی ١٨ لەسەر ١٩ـی ئەم مانگە لە ماڵەکەی خۆیدا لە مێرگەسور بە کوژراوی دۆزراوەتەوە، تا ئێستاش هێزە ئەمنییەکانی پارتی و سنوورەکە کوژران و چۆنیەتی رووداوەکەیان بۆ رای گشتی نەخستووەتە روو.

بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی عێراق رایگەیاند، بە گوێرەی پێشبینییەکان لە رۆژی یەکشەممەی هەفتەی داهاتووەوە نمەباران لە بەشێک لە ناوچەکانی هەرێم دەبارێت و تا رۆژی سێشەممە بەردەوام دەبێت.

بەپێی بابەتێکی رۆژنامەی نیویۆرک تایمزی ئەمریکی، بەرکەوتنی راستەوخۆ بە تیشکی خۆر لە هاویندا هۆکاری سەرەکی یەکێک لە مەترسیدارترین جۆرەکانی شێرپەنجەی پێستە کە تووشی مرۆڤ دەبێت و لە هەندێک دۆخدا دەبێتە هۆی مردن.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی لە دهۆک رایگەیاند، لە کۆمەڵگای چڕە لەسەر کێشەی زەوی و زار شەڕ لەنێوان دوو بنەماڵەدا روویدا.

بەگوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی، گەنجێکی تورکمان لە نزیک پارکی مەهناز لە سنووری تەق تەق دوای ئەوەی منداڵێک کەوتووەتە ناو ئاوی زێی بچوک، لە هەوڵی رزگارکردنی منداڵەکەدا خۆی خنکاوە. هاوکات بەرگری شارستانی تەق تەقیش رایگەیاند، گەڕان بەدوای تەرمی ئەو کەسەدا بەردەوامە.

زۆر گرنگە سەرنجت لەسەر بواری ئەندازیاری بێت، ئەگەر بتەوێت زۆرترین پارە بەدەستبهێنیت راستەوخۆ دوای تەواوکردنی خوێندن، وەک پسپۆڕییەک، ئەوە سەلامەتترین گرەوە لە رووی هێزی بەدەستهێنان.

ئاسکرێم و دۆندرمە وساردەمەنیەکانی تر ئەو خواردنانەن کە لە کۆتایی وەرزی بەهار وبە تایبەت لە هاویندا خواستێکی زۆریان لە سەرە و منداڵ و گەورە رەنگە رۆژانە بیخۆن و بە تام و چێژی جیاواز و رەنگ و شێوازی هەمە جۆر هەیە.

بۆمبێک بە ئۆتۆمبێلی عەتا سەراوی ئەندامی پێشووی سەرکردایەتی یەکێتیدا تەقییەوە و عەتا سەراوی رایگەیاند، ئۆتۆمبێلەکەی لەرێگەی بۆمبی چێنراوەوە تەقێنراوەتەوە.

قائیمقامی سیدەکان رایگەیاند، گوندی ناودارۆکی سەر بە قەزای سیدەکان بۆردوومانکراوە و بەهۆیەوە هاوڵاتییەکی مەدەنی گیانی لەدەستداوە.

چەندین خواردن و خواردنەوە هەن کە یارمەتیدەرن بۆ نەهێشتنی ژەهرەکان لە جەستەدا.

کاردانەوە و فشارە نێودەوڵەتییەکان بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان چڕتر بووەتەوە و کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراقیش وادەی بانگەشەی بۆ لایەنە سیاسییەکان دیاری کرد.

کێشەی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم بەرەو چارەسەر دەڕوات، حکومەتی کاربەڕێکەریش ٥٩ مووچەی مووچەخۆرانی لایە کە لە ١٠ ساڵی رابردوودا پێیان نەدراوە یان بە پاشەکەوت و لێبڕین دراوە، لە کاتێکدا چوار ترلیۆن و ٦٥٥ ملیار دیناری داهاتی شەش مانگی رابردووی لەبەردەستە کە لە ناوخۆ و نەوتی قاچاخ و هاوکاری هاوپەیمانان دەستی کەوتووە.

باڵوێزخانەی بەریتانیا و شاسوار عەبدولواحید سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ جەختیان لە گرنگی ئەنجامدانی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان لە وادەی دیاریکراوی خۆیدا کردەوە.

لەگەڵ خۆرگیرانی تەواوەتیدا، دیاردەیەکی تری گەردوونی روودەدات کە هەموو مرۆڤێک دەتوانێت یەک جار لە ژیاندا بیبینێت، ئەویش تەقینەوەی نۆڤایە.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی حکومەتی کاربەڕێکەر بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئامادەکردنی لیستی مووچەی مانگی پێنج بە پلە بەرزکردنەوەوە بەردەوامە بە جۆرێک چەند وەزارەتێک لیستەکەیان تەواو کردووە. دەشڵێت، " پلەبەرزکردنەوەی فەرمانبەران پارەی مووچە زیاد دەکات".

وەزارەتی دارایی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، سەرەتاى هەفتەى داهاتوو دەست بە دابەشکردنى مووچەى مانگى چوار دەکەن و چاوەڕوانى لیستى مووچەى هەرێمیش دەکەن تا یەکشەممەی داهاتوو بگاتە دەستیان. دەشڵێت، " بە گەیشتنی لیستی مووچەی مانگی چوار راستەوخۆ پارە بۆ هەرێم دەنێرین".

وەزیری نەوتی عێراق رایگەیاندووە، بەم زووانە هەناردەی نەوتی هەرێم دەستپێدەکاتەوە. دەشڵێت، "پڕۆسەی بەرهەمهێنان ‌و هەناردەکردنی نەوت لەو کێڵگانەی دەکەونە هەرێمی کوردستان کارا دەکەینەوە".

سەرۆکی دادگای فیدڕاڵی رایگەیاند، بەپێی دەستووری عێراق دەبێت مووچەی سەرجەم مووچەخۆران بەنیشتیمانی بکرێت و مووچەخۆرانی هەرێمیش دەگرێتەوە.

هەستکردن بە تەنیایی ئەگەری تووشبوون بە نەخۆشی، خەمۆکی، کێشەی تەندروستی درێژخایەن و تەنانەت مردنی پێشوەختەی مرۆڤ زیاد دەکات.

بەشێک لە شۆفێرانی بارهەڵگر گردبوونەوە و باسیان لەوەکرد، لە بازگەکان پارتی و یەکێتی ڕێگەنادەن لەنێوان هەولێر و سلێمانی هاتوچۆ بکەن یانیش بە ناوی سۆنەرەوە پارەیان لێ وەردەگرن.

بەڕێوەبەری بەنداوی دەربەندیخان بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ٨٤ سانتیمی ماوە تاوەکو بەنداوەکە سەرڕێژ ببێت. دەشڵێت، " ئەگەر ڕێژەی هاتنی ئاو وەک خۆی بێت، ئەوا لەماوەی چەند رۆژی داهاتودا بەنداوی دەربەندیخان سەرڕێژ دەبێت".

بەشێک لە خاوەن کێڵگە پەلەوەرییەکانی عێراق و هەرێم، دژی هاوردەکردنی هێلکەی قاچاغ لە مەرزەکانەوە گردبوونەوە. دەشڵێن، "بەهۆی هاوردەکردنی هێلکەی قاچاغەوە زیانێکی زۆرمان بەر کەوتووە".

لەسەر پرسی هەڵبژاردن و دۆخی سیاسی عێراق، لە ماوەی ٢٤ کاتژمێردا سێ شاندی باڵای وڵاتانی روسیا و بەریتانیا و ئەڵمانیا سەردانی شاسوار عەبدولواحید سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێیان کرد.

رۆژی دووشەممەی هەفتەی داهاتوو، ٢٢/٤/٢٠٢٤، وەرزی نوێی ئێن ئاڕ تی دوو بە چەندین گۆڕانکاری نوێوە دەست پێدەکات.

وتەبێژی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق وادەی دەستپێکردنی بانگەشەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستانی راگەیاند.

کەشناسی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ ئاسمان ساماڵ دەبێت و سبەی ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت. دەشڵێت، "پلەکانی گەرما بەرز دەبنەوە".

لە بازاڕی دراوەکانی هەرێم، لە ئێستادا ١٠٠ دۆلار بە ١٤٨ هەزار و ١٠٠ دینار مامەڵەی پێوە دەکرێت و بەراورد بە دوێنێ کاتی کردنەوەی بازاڕەکان، نرخەکەی دابەزیوە.

بەشێک لە هاوڵاتیانی تەق تەق لە کۆیە لە دژی خراپی رێگەوبانەکانیان گردبوونەوە و رێگای سەرەکی شارەکەیان داخست و باس لەوە دەکەن رێگاوبانەکانیان لە دۆخێکی خراپدان و بەهۆی ئەوەی بەشێکی زۆری تانکەرە نەوتەکان بەو شارەدا تێپەڕ دەبن رێگەوبانەکان خراپتر بوون و داواش دەکەن رێگاکانیان بۆ چاک بکرێت.

پزیشکێکی پسپۆڕی هەناوی بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، بەهۆی گۆڕانی وەرز و کەشوهەواوە لەم چەند رۆژەدا تووشبوون بە پەتا لەناو خەڵکیدا زیاتر بووە ئەو پەتایانەش هەموو ساڵێک لەم وەرزەدا بڵاو دەبنەوە.

شووتی یەکێکە لە میوە بەناوبانگەکانی هاوین، بەشێک لە خەڵکی ئارەزووی خواردنی ناوکی شووتییەکە دەکەن، بەڵام ئایا خواردنی ناوکەکەی تەندروستە یان نا.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، بەهۆی بۆردوومانی فڕۆکەی جەنگیەوە لە ناوچەی کورتەک لە بناری قەندیل هاوڵاتییەکی مەدەنی بریندار بوو و زیانێکی زۆر بەر سێ ئۆتۆمبێل کەوت.

سەرۆکی پارتی رایگەیاند، لەو وادەیەی بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان دیاری کراوە هەڵبژاردنێکی پاک و بێگەرد بەڕێوەناچێت بۆیە زۆر گرنگە بۆ چەند مانگێک هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێم دوابخرێت.

قائیمقامی ماوەت بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، بەهۆی بۆردومانی فڕۆکەی بێفڕۆکەوانەوە لە کوڕەڵە سەر بە گوندی گرگاشێ لە شارباژێڕ ماڵی هاوڵاتییەکی مەدەنی رووخا.

وتەبێژی وەزارەتی دارایی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، حکومەتی عێراق لە سبەینێوە دەست بە دابەشکردنی مووچە دەکات، بۆیە چاوەڕوان دەکرێت دوای دابەشکردنی مووچەی وەزارەتەکانی عێراق، مووچەی مانگی چوار بۆ هەرێم بنێرن.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی باسی لەوەکرد، تەرمی ئەو کچەی پێنج مانگ لەمەوبەر لە شوقەیەکی نیشتەجێبوونی هەولێر کەوتە خوارەوە، لە ماڵەکەیدا دۆزرایەوە.

ئێزدی یەکێکە لە ئایینەکانی کوردستان و ئێزدییەکانیش خۆیان بە کوردی رەسەن دەناسێنن. خاوەنی رێسا و نەریتی تایبەت بە خۆیانن و زۆربەیان لە باشوری کوردستان، لە دەڤەرەکانی شێخان و شنگال دەژین. ھەروەھا لە بۆتان، دەربێسیە، باکوری پارێزگای حەسەکە، عەفرین لە حەلەب، ئەلەگەزی ئەرمەنستان، پارێزگای قەرس و ئەردێخانی باکوری رۆژھەڵاتی تورکیاشدا دەژین.

سەرۆکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق، نوسراوێکی ئاڕاستەی سەرۆک وەزیرانی عێراق کردووە و داوای کردووە کە وانەبێژان دابمەزرێندرێن و مووچەکانیان راستەوخۆ لە بەغداوە و لە رێگەی کارتی بانکییەوە دابەش بکرێت.

کەشناسیی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ ئاسمان ساماڵ دەبێت و سبەی پەڵەهەور دەبێت. دەشڵێت، پلەکانی گەرما بەرزتر دەبنەوە و لە سنووری گەرمیان دەگەنە ٣٧ پلەی سیلیزی.

وتەبێژی فەرمانگەی تەندروستی چەمچەماڵ بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، بەهۆی سێ رووداوی هاتوچۆوە لە جۆری وەرگەڕان لە نزیک ئاوە تەقیوەکەی چەمچەماڵ لەسەر رێگای چەمچەماڵ – سلێمانی، چوار کەس بریندار بوون و برینی کەسێکیان سەختە و رەوانەی نەخۆشخانەی سلێمانی کراوە.

زۆر کەس رێگای جیاواز بەکاردەهێننن بە مەبەستی دابەزاندنی کێشیان یەکێک لە رێگەکان کە زۆر باوە بریتییە لە کەمکردنەوەی ژەمەکانی رۆژانە.

چاوگێک لە حکومەتی عێراق بە ئێن ئاڕتی رایگەیاند، هێزە سیاسیەکانی عێراق لەسەر جێگیرکردن و ناردنی موچەی هەرێم لەکاتی خۆیدا رێکەوتون، پەرلەمانتارێکی نەوەی نوێش ئاماژەی بەوە کرد، هەمو هەوڵێکیان بۆ ئەوەیە موچەخۆرانی هەرێم پێکەوە لەگەڵ موچەخۆرانی عێراق لە بانکە عێراقییەکانەوە موچە وەربگرن، هاوکات، سودانیش لە ئەمریکاوە جەختی لەوە کردەوە کە کێشەی موچەی هەرێم چارەسەرکراوە.

بەرپرسی پەیوەندییەکانی دەرەوەی هەرێم لە بەرنامەى تاوتوێی ئێن ئاڕ تى رایگەیاند، ئەمریکا و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لەگەڵ ئەوەن هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان لە وادەی خۆی و بەشێوەیەکی پاک و بێ گەرد بەڕێوەبچێت، وتیشی، پێویستە ئەم ساڵ هەڵبژاردنەکە ئەنجامبدرێت.

باڵیۆزی ئەمریکا لە عێراق رایگەیاند، لە کۆبوونەوەی لیژنەی باڵای هەماهەنگی رێککەوتن لەسەر فراوانکردنی چەند بوارێک کرا کە ژیانی عێراقییەکان باشتر دەکات. وتیشی، "عێراق وەک هاوبەشێکی بەهێزی ئەمریکا دەمێنێتەوە".

نوێنەری گشتی وانەبێژانی هەرێم رایگەیاند ناوی زیاتر لە ٣٧ هەزار وانەبێژ نێردراوە بۆ بەغدا بۆ دامەزراندن. بەپێی زانیارییەکان بەغدا داوای ناوی ئەو مامۆستایانەی کردووە.

چاوگێک لە بەشی کارگێڕی نەخۆشخانەی شەهید شەوکەت بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، رووداوێکی هاتوچۆ لەسەر رێگای نێوان سەیدسادق - شارەزوور لە نێوان ماتۆڕسکیلێک و ئۆتۆمبێلێکدا روویداوە و بەهۆیەوە شۆفێری ماتۆرسکیلەکە گیانی لەدەستداوە.

پارێزگاری هەولێر بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لەسەر سکاڵای بەشێک لە دوکاندارانی بازاڕی لەنگە چەند کەسێک بە تۆمەتی سوتانی بازاڕەکە دەستگیرکراون.

باڵیۆزی یەکێتی ئەوروپا لە عێراق رایگەیاند، بۆ نوێکردنەوەی شەرعییەت و پڕۆسەی دیموکراسی، پێویستە هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان ئەنجام بدرێت.

وەزیری تەندروستی حکومەتی کاربەڕێکەر رایگەیاند، سەرجەم ئەو دەرمانانەی لە دەرمانخانەکاندا هەن پشکنینی تەواویان بۆ کراوە و دوای دڵنیابوونەوە لەوەی هیچ مەترسییەکی نییە بە هاوڵاتیان دەفرۆشرێت. دەشڵێت، "داوا لە هاوڵاتیان دەکەین لەڕێگەی ئۆنلاینەوە دەرمان نەکڕن چونکە مەرجی سەلامەتیان تێدا نییە و بڕواپێکراو نین".

بەپێی رۆژمێری فەرمی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم بۆ ساڵی ٢٠٢٤، سبەینێ چوارشەممە، ١٧ی مانگ، پشووی فەرمییە لە سەرجەم دامودەزگاکاندا.

ئەمڕۆ کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق دەستی بە تاقیکردنەوەی ئامێرەکانی دەنگدان کرد و بەرپرسی ئۆفیسی سلێمانی کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، پڕۆسەی دەنگدانی ئەزموونی بە سەرکەوتوویی جێبەجێ کرا و هیچ گرفتێک لە ئامێرەکاندا نییە.

پەرلەمانتارێکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، هیچ لایەنێک نییە بە ئەندازەی نەوەی نوێ ویستی لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردن بێت و ئەوان وەک نەوەی نوێ هەموو هەوڵێک دەدەن هەڵبژاردن لە وادەی دیاریکراوی خۆیدا ئەنجام بدرێت. دەشڵێت، "هەموو هەوڵێک دەدەین تاوەکو بابەتی مووچە بە یەکجاریی چارەسەر بکرێت و نەبێتەوە بە هەواڵ".

جێگری سەرۆکی پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، لەبەردەم لێپرسراوێتی یاسایی و ئەخلاقیدان بۆ قەرەبووکردنەوەی کەسوکاری ئەنفال، دەشڵێت، پێویستە هەنگاوی کردەیی بنرێت بۆ باشتر کردنی ژیان و بژێویان.

کەشناسی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەی ئاشکراکرد و رایگەیاند، پلەکانی گەرما بەرزدەبنەوە، دەشڵێت، لە ماوەی چەند رۆژی داهاتوودا پلەکانی گەرما دەگەنە سەروو ٣٠ پلەی سیلیزی.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی باسی لەوەکرد، بەهۆی بەرکەوتنیان بە تەزووی کارەبا، گەنجێک لە سلێمانی گیانی لەدەستدا و یەکێکی دیکەش بریندار بوو.

وەزارەتی تەندروستی حکومەتی کاربەڕێکەر رایگەیاند، لەمڕۆوە هەڵمەتێکی فراوانی نیشتمانیی کوتان دژی نەخۆشی سورێژە بە پێکوتەی دژەڤایرۆسی سورێژەی تێکەڵاو دەستی پێکرد.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی حکومەتی کاربەڕێکەر بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، تا ١٨ـی مانگی لیستی مووچەی مانگی چوار ئامادە دەکەن و لەگەڵ ناردنی لیستەکەدا چاوەڕوانی ناردنی پارە لە بەغداوە دەکەن. دەشڵێت، " لەگەڵ گەیشتنی پارە لە بەغداوە دەست بە دابەشکردنی مووچەی مانگی چوار دەکەین".

توێژینەوەیەکی نوێ دەریخستووە کە ماوەی ١٥ خولەک وەرزشکردن بەسە بۆ بەرزکردنەوەی سیستەمی بەرگری جەستە، جگە لەوانەش باخداری و سەماکردن یەکێکی دیکەن لەوانەی بەرگری جەستە زیاد دەکەن.

بۆ یەکەمجار لە ماوەی ٣٢ ساڵی رابردوودا سەرۆکی ئەمریکا جەختی لە ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان کردەوە و ئاماژەی بەوە کرد، پشتگیری ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دەکەن. دەشڵێت، " پشتگیری چارەسەری کێشەی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم دەکەین".

بەپێی زانیارییەکان سەرۆک وەزیرانی عێراق لە کۆبوونەوەی لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئەمریکادا لە کۆشکی سپی رایگەیاندووە، هەڵبژاردنی هەرێم کاتی خۆی نەکرێت مەترسیی بۆ سەر قەوارەی هەرێم دروستدەکات.

دەروازەی نێودەوڵەتی باشماخ رایگەیاند، بەهۆی پچڕانی هێڵی ئینتەرنێت و سیستەمی بەڕێکردنی گەشتیاران هاتوچۆی گەشتیاری لە مەرزی باشماخ دیوی ئێران راگیراوە.

راوێژکاری سیاسی سەرۆک وەزیرانی عێراق لە بەرنامەی تاوتوێی ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، سەرجەم مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم لە یاسای بودجەی عێراقدا جێگیر کراون و سەبارەت بە مووچەی سێ مانگی کۆتایی ساڵی ٢٠٢٣ دوای وردبینی کردن بە بودجەی سێ ساڵەی عێراقدا، هەر مووچەیەکی نەدراو لە بودجەی ساڵانەی عێراقدا هەبێت چارەسەر دەکرێت و دەدرێتەوە.

دوای دوو رۆژ لە خۆپیشاندان، لە ژیر فشاری خۆپیشاندەرانی بالیسان حکومەتی کاربەڕێکەر دەستی بە پرۆژەی قیرتاوکردنی رێگای بالیسان کرد.

لە ساڵی ٢٠١٨ـەوە سێ جار ئاگر لە بازاڕى لەنگە لە هەولیر کەوتوەتەوە و تێیدا سەدان کاسبکار زەرەرمەندبوون، چەند بارەبوونەوەى ئاگرکەوتنەکان گومانى لای خاوەن دوکانەکان دروستکردووە بەجۆرێک پییان وایە دەستێک لەپشت ئاگرکەوتنەوەکانەوەن.

سەرۆک وەزیرانی عێراق گەیشتە کۆشکی سپی و لەگەڵ سەرۆکی ئەمریکادا لە کۆبوونەوەدان و سەرۆک وەزیرانی عێراق رایگەیاند، "پەیوەندییەکانیمان لەگەڵ ئەمریکا لە پەیوەندی سەربازییەوە بۆ پەیوەندییەکی گشتگیر دەگوازینەوە."

لەگەڵ ساڵیادی ١١٢ ساڵەی نقوومبوونی کەشتییەکە، تیمێکی لێکۆڵینەوە گریمانەیەکی نوێی سەبارەت بە نقوومبوونی کەشتی تایتانیک ئاشکراکردووە.

راوێژکارێکی سەرۆک وەزیرانی عێراق رایگەیاند، سەردانی سەرۆک وەزیرانی عێراق بۆ ئەمریکا سەردانێکی گرنگ و جیاوازە بەوپێیەی کۆبوونەوەکانی تەنها تایبەت نابێت بە پرسی ئەمنی و سەربازی بەڵکو بە رێژەیەکی زۆر سەردانێکی ئابوورییە.

کۆمپانیای مێتا رایگەیاند، ناردنی وێنەی کوالێتی بەرز لەسەر پلاتفۆرمی نامە ناردنی مەسنجەر لە وەشانی داهاتووی بەرنامەکە بەردەست دەبێت، هەروەها دەتوانرێت فایل و ڤیدیۆی ١٠٠ مێگابایت بنێردرێت.

وتەبێژی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، کۆمسیۆن پێنج فۆڕمی دەنگدانی بۆ دەنگدانی تایبەت لە پارێزگای سلێمانی، هەولێر، دهۆک و هەڵەبجە ئامادە کردووە. دەشڵێت، "سبەی لیژنە تەکنیکییەکان دەست بە تاقیکردنەوەی ئامێرەکانی تایبەت بە پڕۆسەی هەڵبژاردن دەکەن".

بۆ رۆژی دووەم بەشێک لە هاوڵاتیانی دۆڵی بالیسان دژی خراپی رێگاوبانەکانیان گردبوونەوە. دەشڵێن، "حکومەت ماوەی ساڵێکە رێگاکەمانی هەڵکەندووە و تا ئێستا قیرتاوی نەکردووەتەوە".

پۆلیسی راپەڕین بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، تەرمی فەرماندەیەکی سەربازی یەکێتی لە ماڵەکەی خۆیدا لە حاجیاوا دۆزراوەتەوە.

پەرلەمانتارێکی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق باس لە پرسی دامەزراندنی سێ یەکەمەکانی زانکۆکانی هەرێم و عێراق دەکات و دەڵێت، مافی پێشکەشکردن بۆ دامەزراندن بۆ سەرجەمیان وەک یەک دەستەبەر کراوە.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی و ئابووری حکومەتی کاربەڕێکەر بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، پلەبەرزکردنەوەی فەرمانبەران لە مانگی پێنجەوە دەست پێدەکات و لەو مانگەشەوە بۆیان خەرج دەکرێت.

پەرلەمانتارێکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراقەوە پێیان راگەیەنراوە، تا کاتی تەواوبوونی پڕۆسەی بەبانکیکردنی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم، ناردنی پارەی کاش لە بەغداوە بەردەوام دەبێت. دەشڵێت، "دوای تەواوبوونی تەمویلی وەزارەتەکانی عێراق، مووچەی مانگی چوار رەوانەی هەرێم دەکرێت".

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، لە بەردەم ئەنجومەنی وەزیراندا لە هەولێر بەشێک لە کارمەندانی تەندروستی گرێبەست گردبوونەوە.

کەشناسی هەرێم رایگەیاند، بۆ ئەمڕۆ ئەگەری بارینی تاوەباران و بروسکەی کەم کەم لە ناوچەکانی رۆژئاوای هەرێم و هەندێک لە ناوچەکانی پارێزگای دهۆک هەیە. دەشڵێت، "لە ناوچەکانی باشوور و رۆژئاوای هەرێم خۆڵبارین دەست پێ دەکات".

مامۆستایانی خۆبەخش لەبەردەم بەڕێوەبەرایەتی پەروەردەی کەرکوک گردبوونەوە و داوای بە گرێبەستکردن یان دامەزراندنیان دەکەن. وەک خۆشیان دەڵێن، ژمارەیان زیاتر لە ٣٠٠ مامۆستا دەبێت کە لە ساڵی ٢٠٢٠ ـەوە بەشێوەی خۆبەخش لە کەرتی پەروەردە و بەڕێوەبەرایەتییەکانی پەروەردەی کەرکوک دەستیان بە دەوام کردووە.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی هەرێم بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، رۆژی سێشەممەی ئەم هەفتەیە ئامادەکردنی لیستی مووچەی مانگی چوار تەواو دەبێت و پێش ١٨ـی مانگ رەوانەی بەغدای دەکەن.

لەگەڵ دەستپێکی وەرزی گەرمادا چەند گرفتێک بۆ فیولپەمپی ئۆتۆمبێلی شۆفێران دروست دەبێت، یەکێتی و پارتیش خاوەندارێتی ئەو پاڵاوتگانەی بەنزین دەکەن لە هەرێم کە جۆری بەنزینەکانیان دەبێتە هۆی گڕگرتنی ئۆتۆمبێلەکان. بەشێک لە پیشەوەرانیش دەڵێن، ئەو بەنزینەی لە هەرێم هەیە ماددەی رەساس و رۆن و ئاوی تێدایە.

شارەزایەکی کەشناسی رایگەیاند، پێشبینی دەکەن ئەمشەو و سبەی دووشەممە بارانبارین روو لە چەند ناوچەیەکی عێراق و هەولێر بکات و رەنگە دۆخەکە زیاتر پەرەبسێنێت و شەپۆلی بارانبارینەکە زیاتر ببێت.

چاوگێکی ئاگادار لە بانکی رەشید بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، هیچ گرفتێکیان نیە لە کردنەوەی لقەکانیان لە هەرێم، بەڵام یەکێتی و پارتی کێشەیان بۆ دروست دەکەن. هاوکات نەوەی نوێش دەڵێت، سورن لەسەر کردنەوەی هەردوو بانکەکە و دابەشکردنی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم لە رێگەی بانکەکانی رەشید و رافیدەینەوە.

لە جەژندا هەمووان حەزیان لە ئاهەنگگێڕان و دڵخۆشیە، یەکێک لە لێکەوتەکانی ئاهەنگگێڕان بۆ زۆر کەس خواردنی خۆراکە کالۆری بەرزەکانە، بەڵام رەنگە لە دوای کۆتایی جەژن رووبەڕووی ئاڵەنگارییەک ببیتەوە کە بریتییە لە زیادبوونی کێش.

لە یادی ٣٦ ساڵەى تاوانی ئەنفالدا، سەرۆکی پارتی رایگەیاند، ئەرکی سەرشانی حکومەتی عێراقە قەرەبووی قوربانیان بکاتەوە.

قائیمقامی ماوەت بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، شەوی رابردوو فڕۆکەی بێفڕۆکەوان لە نزیک گوندی گەلاڵەی سنووری ماوەت ماڵێکی بۆردوومان کردووە و بەهۆیەوە هاوڵاتییەک گیانی لەدەستداوە.

سەرۆکی یەکێتی لە ساڵیادی ئەنفالدا دەڵێت، ئەنفال مەرامێک بوو بۆ لەناوبردن و سڕینەوەی نەتەوەیەک.

بەشێک لە هاوڵاتیانی دۆڵی بالیسان دژی خراپی رێگاوبانەکانیان گردبوونەوە. دەشڵێن، "حکومەت ماوەی ساڵێکە رێگاکەمانی هەڵکەندووە و تا ئێستا قیرتاوی نەکردووەتەوە".

جێگری بەرپرسی فەرمانگەی میدیا و زانیاری لەسەر پشکی پارتی رایگەیاندووە، لەگەڵ یەکێتی رێککەوتوون هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بۆ مانگی ١٠ دوابخرێت.

کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، مەرجە پێشکەشکار بۆ کارمەندی سەر سنودوقی هەڵبژاردنەکانی هەرێم لە دایکبووی ساڵانی ۱۹٦۹ - ۲۰۰٥ بێت و نابێت بڕوانامەی لە ئامادەیی کەمتر بێت.

بەیانی ئەمڕۆ ١٠٠ دۆلار بەرامبەر بە حەوت ملیۆن تمەن مامەڵەی پێوەکرا و بەهای ئەو دراوە بەشێوەیەکی بەرچاو دابەزی.

ئەمڕۆ ٣٦ ساڵ بەسەر تاوانی ئەنفالدا تێپەڕ دەبێت کە تێیدا نزیکەى ٢٠٠ هەزار ژن و پیاو منداڵی کورد راگوێزران بۆ ناوچەکانى ناوەڕاست و باشورى عێراق و زۆرینەیان شەهیدکران.

بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ ئاسمان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت و پلەکانی گەرما بەراورد بە دوێنێ بەرزدەبنەوە.

بەڕێوەبەری فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، سەرجەم گەشتەکانی فڕکەخانەکەکانی عێراق و سلێمانی دەستیان پێکردووەتەوە.

بە گوێرەی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیایی ئێن ئاڕ تی، کەمێک پێش ئێستا چەند فرۆکەیەکی بێ فرۆکەوان وچەند مووشەکێک بە ئاسمانی چەند ناوچەیەکی جیاوازی هەرێمی کوردستاندا تێپەڕین. هاوکات بە گوێرەی زانیارییەکانی پەیامنێری ئێن ئاڕ تی، چەندین مووشەک و درۆن لە ئاسمانی کفری و رانیە و چیایی کۆڕەک و شەقڵاوە و سرۆران و حاجی ئۆمەران و هەولێر بیندراون.

بە گوێرەی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیایی ئێن ئاڕ تی، کەمێک پێش ئێستا چەند فرۆکەیەکی بێ فرۆکەوان ئاڕاستەی چەند ناوچەیەکی جیاواز لە سنووری هەولێر کراون و بەر لە گەیشتن بە ئامانجەکانیان لەلایەن سیستمی بەرگرییی هاوپەیمانانەوە خراونەتە خوارەوە.هاوکات کونسوڵخانەی ئەمریکا لە هەولێر زەنگی ئاگادارکردنەوەی لێداوە.

وەزارەتی گواستنەوەی عێراق رایگەیاند، لە ئەنجامی دەستپێکی هێرشەکانی ئێران بۆ سەر ئیسرائیل سەرجەم فڕۆکەخانەکانی عێراق و هەرێم داخران. لەو بارەیەشەوە پەیامنێری ئێن ئاڕ تی باسی لەوە کرد، بەمەبەستی پاراستنی گیانی گەشتیاران و هاوڵاتیان سەرجەم گەشتەکان راگیراون.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، لەسەر رێگای هەولێر – مەخموور کۆگای بەنزینخانەیەک ئاگری گرتووە و تیمەکانی بەرگری شارستانی هەولێر سەرقاڵی کۆنتڕۆڵکردنی ئاگرەکەن. وتەبێژی بەرگری شارستانی هەولێریش دەڵێت، کرێکارێکی کۆگاکە بەهۆی ئاگرەکەوە بریندار بووە.

وەزیری کارەبای عێراق رایگەیاند، لە چوارچێوەی ئامادەکارییەکان بۆ وەرزی هاوینی داهاتوو، وێستگەیەکی کارەبا لە پارێزگای واست نۆژەن دەکەنەوە و لەڕێگەیەوە دوو هەزار و ٨٠٠ مێگاوات کارەبا بۆ تۆڕی نیشتیمانی زیاد دەکەن.

وتەبێژی گەشتوگوزاریی هەولێر بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، بەمەبەستی گەشتکردن و بەسەربردنی پشووی جەژن، لە سێ رۆژی جەژندا زیاتر لە ٦٩ هەزار گەشتیار سەردانی هەولێریان کردووە کە زۆرینەیان لە ناوەڕاست و خوارووی عێراقەوە بوون.

وتەبێژی گەشتوگوزاری سلێمانی بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە رۆژانی جەژندا زیاتر لە ١٠٠ هەزار گەشتیار روویان لە شوێنە گەشتیارییەکانی سلێمانی کردووە و بە رێژەی ٩٠٪ـیان خەڵکی ناوەڕاست و خوارووی عێراق بوون.

بەرپرسی راگەیاندنی تەندروستی شەقڵاوە بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، بەهۆی رووداوێکی هاتوچۆوە لەنێوان سێ ئۆتۆمبێلدا لە تونێلی ماوەران – شەقڵاوە ١٣ کەس بریندار بوون کە زۆربەیان ژن و منداڵن و دوو کەسیان دۆخی تەندروستییان ناجێگیرە.

وەزارەتی دەرەوەی هۆڵەندا بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، بەهۆی ئەو دۆخەی لە ناوچەکەدا دروست بووە، داوا لە خەڵکی وڵاتەکەیان دەکەن کە لە ئێستادا گەشت بۆ هەرێمی کوردستان نەکەن.

بەشێک لە کەسوکاری ئەنفالکراوان لە کەرکوک رایانگەیاند، وەکو کەسوکاری ئەنفالکراوان هەموو ساڵێک داوا دەکەن ئەو ٤٢٣ کەسەی کە لەلایەن دادگای باڵای تاوانەکانی عێراق بڕیاری دەستگیرکردنیان بۆ دەرچووە دادگایی بکرێن و پەلە بکرێت لە هەڵدانەوەی تەواوی گۆڕە بە کۆمەڵەکان و هێنانەوەی روفاتەکانیان.

وەزارەتی پەروەردەی حکومەتی کاربەڕێکەر لەبارەی دەستپێکی دەوامی سبەی یەکشەممە، سەرجەم ناوەندەکانی خوێندن ئاگادار دەکاتەوە.

بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی هەرێم بڵاوی کردەوە، ئەمڕۆ ئاسمان ساماڵ دەبێت و هەندێک پەڵەهەوری جیا جیا دروست دەبێت، هەروەها سبەی یەکشەممە بە هەمان شێوە ئاسمان ساماڵ دەبێت و پلەکانی گەرما یەک بۆ دوو پلە بەرز دەبنەوە.

بەپێی رۆژمێری فەرمی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم بۆ ساڵی ٢٠٢٤، ١٧ی مانگ کە دەکاتە رۆژی چوارشەممەی ئەم هەفتەیە، پشووی فەرمییە لە سەرجەم دامودەزگاکاندا.

محەمەد شیاع سودانی سەرۆکوەزیرانی عێراق بەرەو ئەمریکا بەرێکەوت و لە سەردانەکەشیدا تاوتوێی پرسی ئابووری و مانەوەی هێزەکانی ئەمریکا لە عێراق دەکات و گفتوگۆش لەبارەی هەرێمی کوردستانەوە دەکەن.

شەوی رابردوو لە گوندێکی سنووری مەلائۆمەر بەهۆی کێشەی کۆمەڵاتییەوە شەڕ لە نێوان دوو بنەماڵەدا دروست بوو و لە ئەنجامدا کەسێک بریندار بوو، لەوبارەیەشەوە ئاسایشی هەولێر رایگەیاند، شەڕەکەیان کۆنتڕۆڵ کردووە.

زوو دەستنیشانکردنی شێرپەنجە ئەگەری بڵاوبوونەوەی بۆ بەشەکانی تری جەستە کەم دەکاتەوە، پشكنینی پێشوەختەش رێگەیەكی گرنگە بۆ رێگریكردن لە چەند جۆرێكی باوی شێرپەنجە پێش ئەوەی كەسەكە هیچ نیشانەیەكی هەبێت، لەوانە: شێرپەنجەی مەمک، شێرپەنجەی پڕۆستات، شێرپەنجەی كۆلۆن، شێرپەنجەی ملی منداڵدان، شێرپەنجەی سییەكان و شێرپەنجەی پێست.

رێژەی سەوزایی لە کەرکوک، ھەمان رێژەی ساڵی ٢٠٠٣یە کە ناگاتە ٥٪، پارتی و یەکێتی لە ماوەی حکومڕانیاندا نەیانتوانیوە رێژەی ١٪ـیش سەوزایی بۆ شارەکە زیاد بکەن، لە کاتێکدا بڕە پارەیەکی زۆر بەناوی جوانکردنی شەقام و رێگا سەرەکییەکان و سەوزکردنی شارەکە خەرجکراوە.

کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان رایگەیاند، سەردانەکەی سەرۆک وەزیرانی عێراق بۆ کۆشکی سپی کە بڕیارە لە ١٥ـی نیسان ئەنجام بدرێت، دەرفەتێکی گرنگە بۆ کۆتایی هێنان بەو چەقبەستووییەی لە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێم لە تورکیاوە بوونی هەیە. دەشڵێت، "ئامادەین بۆ هەر هەنگاوێک کە بەهۆیەوە هەناردەی نەوتی هەرێم لە زووترین کاتدا دەست پێ بکاتەوە".

بەپێی سۆراغێکی ئێن ئاڕ تی، هەر کامێرایەکی تیژڕەوی پێشتر رۆژانە بە تێکڕا تیژڕەوی ٢٥٠ ئۆتۆمبێلی تۆمارکردووە و داهاتی تەنها یەک کامێرایان مانگانە زیاتر لە نیو ملیار دیناربووە، بەو پێیەش بەتێکڕا داهاتی تەنیا ٢٣ کامێرای جێگیر لە سلێمانی، لە مانگێکدا دەگاتە نزیکەی ١٥ ملیار دینار.

لەکاتێکدا هاوڵاتیان لەم وەرزەدا کەمتر پێویستیان بە بەکارهێنانی کارەبای نیشتیمانی هەیە بەهۆی ئەوەی کەشی بەهارە دەستی پێکردووە، بەڕێوەبەرایەتی گشتیی کۆنتڕۆڵی کارەبای هەرێم رایگەیاند، لە رۆژانی جەژنی رەمەزاندا لە سەرجەم پارێزگاکان بەتێکڕا ١٨ بۆ ١٩ کاتژمێر کارەبای نیشتیمانی بە هاوڵاتیان دراوە.

پەرلەمانتارێکی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، سەرۆک وەزیرانی عێراق داوای لە وەزارەتی دارایی عێراق کردووە پارەى پێویست بۆ وەرزی وەرگرتنی گەنمی ئەمساڵى جوتیاران دابین بکەن، بۆ ئەوەى سەرجەم بەرهەمى ئەمساڵ لە جوتیاران وەربگیرێت.

ئەمڕۆ ژمارەیەک لە کەسوکاری ئەنفالکراوان لە گوندی دێبنە لە رزگاری سەر بە کەلار گردبوونەوە و دەڵێن، "رێگا نادەین بەرپرسانی دەسەڵات لە رۆژی یادکردنەوەی ئەنفال لە رێورەسمەکاندا بەشدار ببن، چونکە ئەوان تەنها لەو رۆژەدا ئەو چینەیان بیر دەکەوێتەوە و ساڵانە چەندین بەڵێنی بێ کرداریان پێ دەدەن".

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی ئاماژەی بەوە کرد، بەهۆی رووداوێکی هاتوچۆوە لە ناوچەی کلکەسماق بڕێک نەوتی رەش لە تانکەرێک رژاوەتە ناو ئاوی دوکان. بەڕێوەبەری ئاوی دوکانیش بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، نەوتەکە بڕێکی کەمە و مەترسی نیە لەسەر پیسبوونی ئاوی دوکان.

بەشێک لە مامۆستایانی وانەبێژ رایانگەیاند، لە ساڵانی پێشوودا بەهۆی لێبڕینی مووچە و پاشەکەوتەوە دابڕان لە وانەبێژی، لە ئێستاشدا دەنگۆی دامەزراندن هەیە و تەنها ئەوانەش دەگرێتەوە کە لە سیستمی ئی پەروەردە ناویان هەیە کە هیچ مافێک بەو وانەبێژانەی پێشووتر نادات.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە چەند رۆژی داهاتوودا لیستی مووچەی مانگی چوار رەوانەی بەغدا دەکەن. دەشڵێت، "بە گەیشتنی پارە لە بەغداوە، دەست بە دابەشکردنی مووچە دەکەین".

کەشناسیی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ و سبەی ئاسمان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت و پلەکانی گەرما دوو تا پێنج پلە بەرز دەبنەوە.

به‌شێك له‌ پڕۆژه‌كانى هه‌ڵه‌بجه‌ ته‌نها به‌ڵێنى جێیبه‌جێكردنیان دراوه‌ و تا ئێستا کاریان تێدا نەکراوە، به‌شێكى زۆریشیان پڕۆژه‌ى ته‌واونه‌كراون كه‌ ژماره‌یان نزیكه‌ى ٢٠٠ پڕۆژه‌یه.

بەشێوەیەکی گشتی لە ڕۆژانی جەژندا بەشێکی زۆر لە خەڵکی شیرینی زیاتر دەخۆن لە کاتی ئاسایی، ئەوەش هەندێک جار رووبەڕووی کێشەی تەندروستییان دەکاتەوە ئەگەر زیاد لە پێویست بخورێت.

ژمارەیەکی زۆر گەشتیار بۆ بەسەربردنى پشووەکانى جەژنى رەمەزان روویان لە هەرێم کردوە، تاوەکو دووهەم رۆژی جەژن زیاتر لە ٥٠ هەزار گەشتیار سەردانی سلێمانییان کردووە.

سامسۆنگ کۆمپیوتەرێکی نوێی All-In-One Pro ی سەر مێز لە گروپی "All-in-One" نمایش کرد کە بە رکابەری "ئای ماک"ی کۆمپانیای ئەپڵ دادەنرێت.

گومانی کاسبکارانی بازاڕى لەنگەى هەولێر لە ئاگرکەوتنەوەى یەک لەدواى یەکی بازاڕەکە تا دێت زیاتر دەبێت چونکە وەک خۆیان دەلێن تا ئێستا هیچ بەلگەیەک لەسەر روداوی ئاگرەکان ئاشکرانەکراوە.

کەشناسی هەرێم رایگەیاند، سبەی کەشوهەوا خۆش دەبێت و ئاسمان لە نێوان پەڵە هەور و نیمچە هەور دەبێت و پلەکانى گەرماش بەرزدەبنەوە.

توێژەرانی ژاپۆنی ئامۆژگاری ئەو کەسانەیان کردووە کە هەست بە توڕەیی دەکەن، تووڕەیی خۆیان نەڕێژنە سەر هاوکارەکانیان یان کەسە نزیکەکانیان، بەڵکو بە نووسینی بیرکردنەوە نەرێنییەکانیان و دواتر فڕێدانی ئەو کاغەزەی کە لەسەری نووسراوە لەناو زبڵدان یان لەناو پارچە پارچەکردنی بەڵگەنامەکاندا، توڕەیی خۆیان دەربکەن.

هاوتاکردنی موچەی خانەنشینانی هەرێم و بەغدا، ئەو پرسەی ماوەی چەندین ساڵە خانەنشینانی هەرێمی لە چاوەڕوانی هێشتووەتەوە، کۆتایی دێت و لەمساڵدا هاوتای خانەنشینانی عێراق دەکرێن.

کونسوڵخانەی ئەڵمانیا لە هەرێم لەبارەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستانەوە بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، دواخستنی زیاتری هەڵبژاردەکان شەرعیەتى دامەزراوەکانى هەرێم دەخاتەژێر پرسیارەوە.

فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، بەردەوامن لە هەوڵەکانیان بۆ کردنەوەی لقی هەردوو بانکی رەشید و رافیدەین لە هەرێم.

خەوتنی ناڕێک لە مانگی رەمەزاندا تووشی رۆژووانان دەبێت ئەویش بەهۆی سروشتی مانگەکەوە لەبەر درەنگ مانەوە تا درەنگانی خەو بۆ چاوەڕێکردنی پارشێو، ئەمەش دەبێتە هۆی تووشبوون بە کەمخەوی و تێکچوونی کاتەکانی خەو.

حزبەکانی دەسەڵات پەلەقاژێی دواخستنی هەڵبژاردنەکانی هەرێمیانە بۆ پێنجەم جار و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش جەخت لە ئەنجامدانی هەڵبژاردنەکە لە وادەی خۆیدا دەکەنەوە.

ساڵێک بەسەر راگرتنى گەشتەکانى فرۆکەخانەى سلێمانى بۆ تورکیا و لەوێشەوە بۆ ئەوروپا تێپەڕی، ئەمەش زیانى چەندین ملیۆن دۆلاری لە فرۆکەخانەکە و کۆمپانیاکانى گەشتیاریی داوە. هەرچەندە بڕیارە ٢٦ى حوزەیران قەدەغەکە هەڵبگیرێت، بەڵام گومان دەکرێت وەک هەر جارێکى دیکە درێژ بکرێتەوە.

وتەبێژی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە بەغدا رایگەیاند، دوای هەوڵەکان بەغدا بەنیازە ئەمساڵ مووچەی خانەنشیانی هەرێمیش هاوتای خانەنشینانی عێراق بکات کە کەمترین موچەی خانەنشینی هەرێم ٥٠٠ هەزار دینار دەبێت، هاوکات چاوگێکی وەزارەتی دارایی هەرێمیش بەئێن ئارتی راگەیاند لە ئایندەیەکی نزیکدا لیستی مووچەی خانەنشینان رەوانەی بەغدا دەکەن بۆ هاوتاکردن.

لە کۆتایی مانگی رەمەزاندا زۆر کەس رووبەڕووی چەند گۆڕانکارییەک دەبنەوە کە دەبێتە ئالەنگاری بۆ هەندێکیان، ئەم گۆڕانکاریانە پەیوەندییان بە سەختی گەڕانەوە بۆ رۆتینی ئاسایی ژیانی پێش رەمەزان هەیە، بەو پێیەی لەو ماوەیەدا گۆڕانکاری لە شێوازی ژیانی رۆژانەدا روویداوە وەک گۆڕینی کاتی خەوتن و گۆڕینی شێوازی تام و چێژ و کاتی ژەمەکان.

لەیەکەم رۆژی جەژنی رەمەزاندا لە سەرجەم بازاڕەکانی هەرێم پشووە، بەڵام لە نوسینگەی ئاڵوگۆڕی دراوەکان نرخی دۆلار بەرزبوونەوەی بەخۆیەوە بینیووە و لە ئێستاشدا ١٠٠ دۆلار بە ١٤٨ هەزار و ١٠٠ دینار مامەڵەیی پێوەدەکرێت.

وتەبێژی حکومەتی عێراق رایگەیاند، لە ئێستادا قەرزە دەرەکییەکانی عێراق بەرێژەی ٣٠٪ دابەزینی بەخۆیەوە بینووە و ئەوەش کاریگەری لەسەر ئابووری عێراق دروستدەکات و پێشبینیش دەکرێت لەم ساڵدا قەرزەکان تەواوبکرێن. هاوکات بە گوێرەی دەستور هەرێم بەژداردەبێت لە دانەوەی ٤٪ قەرزەکانی عێراق کە نزیکەی ٤٠٠ ملیۆن دۆلارە.

پزیشکێک بە دیجیتاڵ میدیایی ئێن ئاڕ تی راگەیاند، هاوڵاتیان لە ماوەی مانگی رەمەزاندا بەرۆژوودەبن و خۆیان بەدووردەگرن لە خواردنی شیرینی و چەوری ئەوەش کاریگەری ئەرینی دەکاتە سەرتەندروستیان. دەشڵێت، "پێویستە لە رۆژانی جەژندا خۆیان بە دووربگرن لە خواردنی شیرینی بەرێژەیەکی زۆر، بەتایبەت ئەو کەسانەی کە نەخۆشی درێژخایەنیان هەیە چونکە کاریگەری دەکاتە سەر تەندروستیان ".

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، لە ماوەی دوو رۆژی رابردوودا تاوەکو کاتژمێر ١٢ـی نیوەڕۆی ئەمڕۆ نزیکەی ٤٥ هەزار گەشتیار لە ناوچە جیاوازەکانەوە سەردانی شاری سلێمانیان کردووە بەمەبەستی بەسەربردنی پشووەکانی جەژن لە سلێمانی و رووکردنە ناوچە گەشتیارییەکان بەتایبەت پڕۆژەی گەشتیاری چاڤیلاند.

موسڵمانان لە سەرانسەری جیهاندا ئاهەنگ و خۆشی بەبۆنەی هاتنی جەژنی رەمەزان دەگێڕن، بەتایبەتی دوای مانگێک بەڕۆژوو بوون لە بەیانی جەژندا دەست بە نانخواردن و شیرینی خواردن دەکەن، ئەمەش هەندێک جار دەبێتە هۆی چەند کێشەیەکی تەندروستی بۆیە دەبێت بە وریاییەوە سیستمی خواردنت لە رۆژانی جەژندا بگۆڕیت.

کەشناسی هەرێم بڕی بارانبارینی لە ماوەی کاتژمێر ٩ـی بەیانی دوێنێ تاوەکو کاتژمێر ٩ـی بەیانی ئەمڕۆ بڵاوکردەوە و رایگەیاند، زۆرترین بڕی بارانبارین لە رواندوز باریوە کە ٥٨.٤ ملم بووە، کەمترین بڕی بارانیش لە خورماڵ بە بڕی پێنج ملم باریوە.

وەزیری ئەوقاف و كاروباری ئاینی هەرێم رایگەیاند، کێشەى مووچە چارەسەر بووە و لە دواى پشووەکانى جەژنیش لیستى مووچەى مانگى چوار رەوانەى بەغدا دەکرێت.

جەژنى رەمەزان؛ ئەو جەژنەی موسڵمانان دواى تێپەڕاندنى مانگێک لە بەڕۆژووبوون پێشوازى لێدەکەن و بە گڕوتینێکى نوێوە گەردن ئازادى لە یەکتر دەکەن. هاوکات ئەمساڵ سەرەڕای جیاوازی لە یەکەم رۆژی رەمەزانیاندا، مەزهەبی شیعە و سوننە پێکەوە جەژنیان دەستپێکرد پێچەوانەی ساڵی رابردوو کە دوو جەژن و یەک رەمەزانیان کرد.

پارێزگاری هەولێر رایگەیاند، بەهۆی بارانەوە لافاو لەچەند گەڕەکیکی شاری هەولێر دروستبووە و هۆکارەکەشی دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی کە زیاتر لە ٣٠ ملم باران باریووە. دەشڵێت، "لە ئایندەدا هەوڵدەدەین لەرێگەی چەند پرۆژەیەکەوە زیانەکانی لافاوەکان کەمتربکەینەوە".

نێچیرڤان بارزانی رایگەیاند، جه‌ژنى ره‌مه‌زان له‌ ته‌واوى موسڵمانان له‌ كوردستان، عێراق و جيهان، پيرۆز ده‌كات و هیواداریشە جه‌ژن و پشوويه‌كى پڕ له‌ ئارامى و ئاسووده‌يى و كامه‌رانى بێت بۆ هاوڵاتیانی هەرێم.

جگە لەوەی قەیسی یەکێکە لە میوە باوەکان، زۆربەی کاتیش وشکدەکرێتەوە و وەکو شلە ئامادە دەکرێت، ئەم شلەیە زیاتر بە خواردنی یەکەم ڕۆژی جەژن ناسێنراوە.

لە ئاینی ئیسلامدا تەنها دوو جەژن هەن، ئەوانیش جەژنی رەمەزان و قوربانن، بەڵام بەهۆى ناکۆکى نێوان هەردوو مەزهەبەکە کە شیعە و سوننەن، جەژنى رەمەزانیان کردووە بە دوو جەژن لە دوو کاتی جیاوازدا و پێکەوە جەژن ناکەن، ئەمساڵیش سەرەڕای جیاوازی یەکەم رۆژی رەمەزانیاندا پێکەوە جەژن دەکەن.

سەرۆکی یەکێتیی رایگەیاند، هیوادارە کە جەژنی رەمەزان ببێتە مامەیەی قبوڵکردن و پێکەوەژیانی سەرجەم لایەنەکان و هەنگاوێکی نوی بێت بۆ بیری ئاشتی و گەشەپێدان. دەشڵێت، "هیوادارم کە هەموومان یەكدەنگ و یەك هەڵوێست لەپێناو هاوڵاتیانی هەرێم كاربكەین".

بەپێی زانیارییەکان بەستنی پلەبەرزکردنەوەی فەرمانبەران دەستی پێکردووە و بەپێی رێنماییەکان، لە ١ـی ئایاری ئەمساڵەوە شایستەی پلەبەرزکردنەوە دەبەسترێت و بەشی زۆری فەرمانبەران ئێستا زیاتر لە دوو پلە بەرزکردنەوەیان لای حکومەتە و بەوەش بەتێکڕایی هەر فەرمانبەرێک مووچەکەی ١٠٠ بۆ ٢٠٠ هەزار زیاد دەکات.

لە گەڕەکەکانی تەیراوا و گڵکەندی سێتاقان و شەقامی شەست مەتری و ژێر پردەکانی سەیداوا و فرانسۆ هەریری و چەند ناوچەیەکی دیکەی هەولێر لافاو دروست بووە و زیان بە ماڵی هاوڵاتیان گەیشتووە.

وتەبێژی هێزە چەکدارەکانی عێراق رایگەیاند، لیژنەی باڵای سەربازی عێراق بەمەبەستی پێداچوونەوە بە کارنامەی چالاکی هێزە ئەمنییەکان لەگەڵ لیژنەیەکی باڵای هێزەکانی هاوپەیمانان لە بەغدا کۆبوونەوە. دەشڵێت، "هێزەکانی ئەمریکا و هاوپەیمانان تا کاتی تەواوبوونی هەڕەشەیی گروپە چەکدارەکان دەمێننەوە و هاوکارییەکانیان زیاتردەکەن ".

سەرۆکى حکومەتى کاربەڕێکەری هەرێمى کوردستان رایگەیاند، هیوادارە جەژن ببێتە مایەی خۆشی و شادی و خۆشگوزەرانی بۆ خەڵکی کوردستان و کۆتاییهاتنی هەموو شەڕ و ناخۆشی و نەهامەتییەک لە جیهان. دەشڵێت، "هیوادارم مانگانە مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم دابەشبکرێت".

وەزارەتى گواستنەوە و گەیاندنى عێراق رایگەیاند، گەشتى راستەوخۆ لە نێوان فڕۆکەخانەکانى بەغدا و بەسرە لەگەڵ چین دەست پێدەکاتەوە و هەفتانە دووجار ئەو گەشتە دەکرێت.

دوای مانگێک لە بەڕۆژووبوون و نەخواردنی ژەمەکان لە کاتی خۆیدا پسپۆڕانی خۆراک چەند رێنماییەک پێشنیاری دەکەن کە دەکرێت رۆژووەوانان لە رێگەیانەوە دوای مانگی رەمەزان بەشێوەیەکی دروست بگەڕێنەوە سەر خواردنی ژەمەکان.

وەزیری تەندروستی حکومەتی کاربەڕێکەر رایگەیاند، بەمەبەستی پاراستنی تەندروستی منداڵان بە هەماهەنگی لەگەڵ وەزارەتی تەندروستی عێراق و ریکخراوی تەندروستی جیهان و رێکخراوی یونسێف هەڵمەتی کوتانی سورێژە لە قوتابخانە و باخچەی ساوایاندا دەست پێدەکەن.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی عێراق بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، داواکراوە کە وەزارەتی دارایی حکومەتی کاربەرێکەر تا رۆژی دووشەممەی داهاتوو لیستی مووچەخۆران بە پلەبەرزکردنەوەوە ئامادە بکات. دەشڵێت، "شاندێکی وەزارەتی دارایی دێنە بەغدا بۆ قسەکردن لەسەر میکانیزمی مووچەی مووچەخۆران دوای پلەبەرزکردنەوەیان".

وەزیری پەروەردەی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم رایگەیاند، ئامادەکاری دەکەن بۆ ناردنی لیستی مووچەی مامۆستایانی وانەبێژ بۆ بەغدا بۆ ئەوەی لەگەڵ تەواوی مووچەخۆراندا مووچەکانیان وەربگرن. بەپێی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تیـش، بەغدا داوای لیستەکەی کردووە.

وتەبێژی پۆلیسی سلێمانی بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە ماوەی مانگی رەمەزاندا، هیچ حاڵەتێکی کوشتن لە شاری سلێمانی رووینەداوە. دەشڵێت، فرۆشتنی بابەتی تەقەمەنی لە جەژندا قەدەغەیە و هەرکەسێک بیفرۆشێت سزا دەدرێت.

عەبدوللـەتیف ئەحمەد رایگەیاند، نرخی جێگای نوێژێک لە مزگەوتی بەهەشت ٦٥٠ دۆلارە و هەر کەسێک بیەوێت دەتوانێت بیکڕێت.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی باسی لەوەکرد، ماوەی پێنج رۆژە لە دەروازەی ئیبراهیم خەلیل رێگە لە نزیکەی ٥٠٠ گەشتیار گیراوە کە بچنە تورکیا و هۆکارەکەشی ئاشکرا نەکراوە.

سەرۆکی پێشووتری کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، هەموو ئاماژەکان بەو ئاڕاستەیەن کە هەڵبژاردنی پەرلەمان لە کاتی خۆیدا لە رۆژی ١٠ـی حوزەیرانی ٢٠٢٤ ئەنجام دەدرێت.

لەدوای راگەیاندنی پڕۆسەی ئازادی عێراق و هاتنی هێزەکانی ئەمریکا و هاوپەیمانان ئەمڕۆ ٩ی نیسان، ٢١ ساڵ بەسەر رووخانی رژێمی بەعسدا لە عێراق تێدەپەڕێت. ئەو رۆژەی لە یادەوەریی عێراق و کوردستاندا ناسڕێتەوە.

بەڕێوەبەرایەتیی دەروازەی باشماخ رایگەیاند، سەرجەم هاتوچۆ بازرگانییەکان لە یەکەم رۆژی جەژندا رادەگیرێن، تەنها هاتوچۆی گەشتیاری ئاسایی دەبێت. دەشڵێت، لە دووەم رۆژی جەژنەوە سەرجەم هاتوچۆکان ئاسایی دەبنەوە.

لەگەڵ بەرزبوونەوەی پلەکانی گەرما، هیچ شتێکی باشتر لە لیمۆ لەگەڵ نەعنا نادۆزیتەوە، بەو پێیەی باشترین خواردنەوە تازەگەری و بەتامی خواردنەوەیە،لیمۆ سەرچاوەیەکی دەوڵەمەندە بە ڤیتامینCکە لە بەرامبەردا بەشدارە لە کەمکردنەوەی نەخۆشییەکانی دڵ و جەڵتەی مێشک.

چاوگێکی ئاگادار لە وەزارەتی دارایی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، داوایان لە وەزارەتی دارایی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم کردووە، لیستی مووچەی مانگی چواریان بۆ بنێرن.

نوسینگەی سەرۆک وەزیرانی عێراق رایگەیاند، لە کۆبوونەوەی سەرۆک وەزیرانی عێراق و سەرۆکی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق، جەخت کرایەوە لەسەر چارەسەر کردنی کێشەکانی بەردەم کۆمسیۆن و ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بەشێوەیەکی دادپەروەرانە.

ئەوقافی هەرێم رایگەیاند، سبەی تەواوکاری مانگی رەمەزانە و رۆژی چوارشەممە یەکەم رۆژی جەژنی رەمەزان دەبێت.

کەمبوونەوەی بەرگری جەستە دەبێتە هۆکارێک بۆ تووشبوون بە جۆرە جیاوازەکانی هەوکردن وەک هەوکردنی بەکتریایی و ڤایرۆسی و کەڕوویی یان هەندێک جار تێکچوونی بەرگری جەستە ئەبێتە هۆی تووش بوون بە هەندێک جۆری شێرپەنجە یان هەندێک نەخۆشی تر.

بەهۆی پێنەدانی ئەو پارەیەی بڕیاربوو لەماوەی دوو مانگی رابردوودا بۆیان زیادبکرێت، ناڕەزایەتی لەنێوان بەشێک لە لیواکانی نەوت و گازدا دروستبووە و دەڵێن، "ئەگەر بۆمان چارەسەر نەکرێت هەڵوێستمان دەبێت".

وتەبێژی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئامادەن بۆ بەڕێوەبردنی هەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی هەرێمی کوردستان لەو وادەی دیاری کراوە.

ئەمڕۆ هاوڵاتیانی چەند گوندێکی سنووری شەقڵاوە دژی خراپی رێگاوبانەکانیان گردبوونەوە و ئاماژەیان بەوە کرد، رۆژانە بە رێژەیەکی زۆر هاتوچۆی بازرگانی بەو رێگایەدا دەکرێت بەڵام خراپی رێگاوبانەکان بووەتە مەترسی بۆ سەر ژیانی هاوڵاتیان و شۆفێرانی ئەو ناوچەیە. دەشڵێن، تا ئێستا لایەنی پەیوەندیدار وەڵامی نەداونەتەوە و هیچ چاکسازییەک بۆ رێگاکە نەکراوە.

نووسینگەی عەلی خامنەیی رایگەیاند، رۆژی چوارشەممەی ئەم هەفتەیە یەکەم رۆژی جەژنی رەمەزان دەبێت.

وتەبێژی وەزارەتی ئەوقاف و کاروباری ئایینی هەرێم بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئەمڕۆ چاودێری بینینی مانگ دەکەن و بڕیار لەسەر دیاریکردنی یەکەم رۆژی جەژن دەدەن.

کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق تیروپشکی کاندید و لیستەکانی بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئەنجامدا.هاوکات، نەوەی نوێ بە ژمارە ١٥٧ بەشداری هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان دەکات.

بەرپرسێکى یەکێتى دەڵێت، هەڵوەشاندنەوەی کورسی کۆتاکان لە پەرلەمانى کوردستان نادەستورییە و بەشێک لە بڕیارەکانی دادگای فیدراڵیش زیادەڕەوییان تێدایە.

دوای زیاتر لە یەک کاتژمێر ئاگرکەی بازاڕی لەنگە کۆنتڕۆڵکراوە و زیانێکی ماددی زۆری لێکەوتەوە.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی باسی لەوەکرد، جارێکی دیکە ئاگر لە بازاڕی لەنگەی هەولێر کەوتەوە.

رەنگە سرکەی سێو سوودی تەندروستی هەبێت، لەوانە پاڵپشتی دابەزاندنی کێش و دابەزاندنی شەکری خوێن، بەڵام پێناچێت خواردنی پێش خەوتن هیچ سوودێکی هەبێت بە بەراورد بە خواردنی لە رۆژدا، بەپێچەوانەوە رەنگە زیان بە تەندروستی بگەیەنێت.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی حکومەتی کاربەڕێکەر بە دیجیتاڵ میدیایی ئێن ئاڕ تی راگەیاند، دوای رێککەوتن و لێکتێگەیشتنەکان لەگەڵ سەرۆک وەزیرانی عێراق مووچەی مانگی چوار لە داهاتی ناوخۆ و داهاتی نەوتی جیاکراوەتەوە. دەشڵێت، "بەپێی کات دەست دەکەینەوە بە پلەبەرزکردنەوە مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم".

بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی هەولێر رایگەیاند، بڕیاریانداوە لە رۆژانی پشووی جەژنی رەمەزاندا هاتوچۆی ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر لەو رێگایانە قەدەغە بکەن کە دەکەونە سەرشوێنە گەشتیاری و سەیرانگاکان.

ئەندامێکی مەکتەبی سیاسی پارتی رایگەیاند، لەگەڵ یۆنامی کۆبوونەتەوە و پارتی ئامادەیە بۆ هەڵبژاردن بە مەرجێک یونامی لەسەرخەت بێت بۆ چارەسەرکردنی کێشە تەکنیکییەکان.

کەمبوونەوەی بەرگری جەستە دەبێتە هۆکارێک بۆ تووشبوون بە جۆرە جیاوازەکانی هەوکردن وەک هەوکردنی بەکتریایی و ڤایرۆسی و کەڕوویی یان هەندێک جار تێکچوونی بەرگری جەستە ئەبێتە هۆی تووش بوون بە هەندێک جۆری شێرپەنجە یان هەندێک نەخۆشی تر.

بەڕێوەبەری کەشناسی سلێمانی بە دیجیتاڵ میدیایی ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئەو شەپۆلی بارانبارینەی ئەمشەو دەستی پێکردووە بەردەوام دەبێت و سبەینێش کەش ناجێگیر دەبێت و بارانبارینی ناو بە ناو بەردەوام دەبێت. وتەبێژی وەزارەتی گواستنەوە و گەیاندنیش دەڵێت، "رۆژانی جەژنیش باران دەبارێت".

وتەبێژی وەزارەتی ئەوقاف و کاروباری ئاینی بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، سبەی چاودێری بینینی مانگ دەکەن و لیژنەی باڵای بینینی مانگ خۆی بڕیار لەسەر دیاری کردنی جەژن دەدات و پشت بە هیچ سەرچاوەیەک دیکەی بواری توێژینەوەی فەلەکناسی نابەستێت.

وەزیری دارایی عێراق رایگەیاند، پابەندن بە خەرجکردنی مووچە و شایستە داراییەکانی سەرجەم فەرمانبەر و چین و توێژەکانی عێراق بۆ مانگەکانی داهاتوو.

سەرۆکی دادگای فیدراڵی رایگەیاند، پێویستە نەتەوە یەكگرتووەكان رۆڵیان لە چارەسەری كێشەكانی بەردەم هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان هەبێت و سەرجەم لایەنەکان و نەتەوە یەکگرتووەکان هاوڕان لەسەر ئەوەی کە هەڵبژاردنی هەرێم بەبێ دواخستن لەکاتی خۆیدا ئەنجام بدرێت. دەشڵێت، لایەنە عێراقیەکان دواخستنی هەڵبژاردنیان رەتکردوەتەوە و دژی دواخستنی زیاتری هەڵبژاردنەکانی هەرێمن.

وتەبێژی بەرگریی شارستانیی دهۆک رایگەیاند، تەرمی دووەم کەس کە لە لافاوەکەی دهۆک گیانی لەدەستدا دۆزراوەتەوە.

وەزارەتی دارایی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم رایگەیاند، تەواوی پارەی مووچەی مانگی ئازار خراوەتە سەر هەژماری بانکییان.

به‌رێوه‌به‌رایه‌تی گشتی حه‌ج و عومره‌ی هه‌رێمی كوردستان رایگەیاند، ئەنجامدانی حەج لەرێگەی ڤیزای گەشتیاریی سعودیەوە نایاساییە. دەشڵێت، "هەرکەسێک بەو جۆرە ڤیزایە فەریزەی حەج ئەنجام بدات، رووبەرووی رێکاری یاسایی دەکرێتەوە".

نوێنەری گشتیی مامۆستایانی وانەبێژ رایگەیاند، سبەی دووشەممە، شایستە داراییەکانی مانگی یەکی مامۆستایانی وانەبێژ دابەش دەکرێت.

وەزارەتی دارایی حکومەتی کاربەڕێکەر رایگەیاند، بە مەبەستی دابەشکردنی مووچەی مانگی ئازار لەلایەن وەزارەتی دارایی حکومەتی عێراقەوە کەمێک پێش ئێستا زیاتر لە ٤٣٠ ملیار دیناری دیکە خرایە سەر هەژماری وەزارەتەکەیان. دەشڵێت، " ئەمە دووەم گوژمەیە کە بۆمان نێردراوە".

کەشناسی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ و سبەی ئاسمان بە گشتی هەور دەبێت و بارانبارین سەرجەم ناوچەکانی هەرێم دەگرێتەوە. دەشڵێت، "پلەکانی گەرما بە تێکڕا چوار بۆ حەوت پلە نزم دەبنەوە".