پارتى و یەکێتى لەم هەڵبژاردنەدا هیچ پلانێکیان نەبوو، باسى چاککردنى مووچە و پلەبەرزکردنەوەیان نەکرد، بەرنامەیان بۆ کەمکردنەوەى باج و هەرزانکردنى بەنزین پێ نەبوو، تەنها بە هەندێک هاتوهاوارى ساختە بانگەشەیان بەڕێ کرد، بە پێچەوانە نەوەى نوێ بە ستراتیژێکى روونەوە بەرنامەى بۆ چاککردنى هەموو کێشەکان داڕشتووە.

دوو هەفتەیە حکومەتە کاربەڕێکەرەکەی پارتی و یەکێتی دەستی بەسەر ئەو پارەیەدا گرتووە کە بەغدا بۆ مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی ناردووە. بە گوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی، پارتى و یەکێتى رێککەوتوون لەسەر ئەوەى پارەکەى بەغدا هەڵبگرن و لە رۆژانى هەڵبژاردن وەکو بانگەشە دابەشى بکەن.

تا ئێستا چەندین توێژینەوەی تایبەت لەسەر خواردنەوەی چا و کاریگەریی لەسەر جەستەی مرۆڤ ئەنجامداوە و زۆرینەیان ئەوەیان ئاشكرا کردووە، سەرەڕای سوودە گرنگەکانی چا، ئەگەر لەکاتی گونجاودا نەخورێتەوە زیانی تەندروستیی لێدەکەویتەوە.

سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ رایگەیاند، هەڵبژاردنی ٢٠ـی ئۆکتۆبەر هەڵبژاردنێکی چارەنووسسازە و کۆتا دەرفەتە بۆ گۆڕینی ئەم دەسەڵاتە خراپە و کۆتایی پێهێنانی ئەو مەینەتییەی کە لە سایەی حکومڕانی بنەماڵەی یەکێتی و پارتی بەرۆکی خەڵکی گرتووە. دەشڵێت،" ٢٠ـی ١٠ خەڵک بڕوات بۆ دەنگدان، پشت بەخوا ئەم دەسەڵاتە رادەماڵین".

دژی پێنەدانی هاوکاریی دارایی؛ جارێکی دیکە خوێندکارانی تواناسازی کە بۆ خوێندنی ماستەر و دکتۆرا پێش ساڵی ٢٠١٤ چوونەتە دەرەوەی هەرێمی کوردستان گردبوونەوە و دەڵێن، هەرچەندە لە ٢٠١٣ـەوە بڕیارێک دەرچووە بۆ پێدانی هاوکاری پێیان، بەڵام هێشتا بەشێکیان وەریان نەگرتووە.

پسپۆران ئاماژە بەوە دەکەن کە رەنگە هەندێک جۆری شێرپەنجە کاریگەرییان هەبێت لەسەر کەمی ڤیتامین B12.

خۆبەخشانی کەرتی تەندروستی لە کفری گردبوونەوە و داوای دامەزراندنیان دەکەن.

کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، ئەمرۆ کۆتا رۆژە بۆ وەرگرتنەوەی کارتی بایۆمێتری دەنگدان و داوا لە هاوڵاتیانیش دەکات کارتەکانیان وەربگرنەوە.

کەشناسی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەی راگەیاند و تیایدا هاتووە، سبەی لە چەند ناوچەیەکی هەرێم باران دەبارێت.

دوای زیاتر لە حەوت کاتژمێر ئاگری کۆگاکانی ناوچەی پیشەسازی سلێمانی کۆنتڕۆڵ کرا، بەپێی زانیارییەکانیش زیانی ئاگرەکە بە زیاتر لە سێ ملیۆن دۆلار مەزەندە دەکرێت.

ئەمڕۆ کاتژمێر ٢ی پاش نیوەڕۆ کەرنەڤاڵی سەرخستنی لیستی نەوەی نوێ لەبەردەم هۆڵی سپی تەنیشت چاڤیلاند بەڕێوەدەچێت.

لەدوای تەواوبوونی وەرزی هاوین و هاتنی وەرزی پایز بەهۆی فێنکبوونی کەشوهەواوە بە وەرزێکی خۆش دادەنرێت بەڵام وەرزی پایز بە وەرزێکی زۆر باش دانانرێت بۆ پێست، بە ئەنجامدانی چەند ڕێوشوێنێکی تایبەت دەتوانیت کاریگەرییە نەرێنییەکانی وەرزەکە لەسەر پێست کەم بکەیتەوە.

ماوەی زیاتر پێنج کاتژمێرە ئاگرێکی گەورە لەچەند کۆگایەکی ناوچەی پیشەسازی لە سلێمانی کەوتوەتە. پەیامنێری ئێن ئاڕتیش باسی لەوە کرد، تاکو ئێستا ئاگرەکە کۆنتڕۆڵ نەکراوە.

مووچەخۆران لە چاوەڕوانی مووچەی مانگی نۆدا گەیشتنە ناوەڕاستی مانگی ١٠ سەرەڕای ئەوەی پارەی پێویستی مووچە لە بەردەستی حکومەتی کاربەڕێکەردایە. ئەندامێکی پەرلەمانی عێراقیش دەڵێت، داوامان لە هەرێم کردووە بەشێک لە داهاتی ناوخۆی رادەست بکات و کۆتایی بە کێشەی مووچە بهێنێت.

بەگوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی هەریەکە لە مەسعود بارزانی و مەسرور بارزانی ونێچیرڤان بارزانی لە بنەماڵەی بارزانی و بافڵ تاڵەبانی و قوباد تاڵەبانی لە بنەماڵەی تاڵەبانی خاوەنی فڕۆکە و هێلیکۆپتەری تایبەت بە خۆیانن لەکاتێکدا مووچەخۆران و تەنانەت کادرانی پارتی ویەكیتیش بێ مووچەن، ڕێگاوبانەکانی نێوان شارەکان وێرانن ئەوانیش بە هێلیکۆپتەر هاتوچۆ دەکەن، کە بە پارەی دزراوی خەڵکی کوردستان کڕیویانە.

ژمارەی ئەو کەسانەی کە بەدەست نەخۆشییەکانی دڵ و خوێنبەرەکانەوە دەناڵێنن لە جیهاندا بە شێوەیەکی بەردەوام لە زیادبووندایە، یەکێک لە سەرەکیترین هۆکارەکان سیستمی خۆراکی ناهاوسەنگە.

کۆمپانیای دی ئێن ئۆی نەرویجی بەرهەمهێنەری نەوت رایگەیاند، لە چارەکی سێیەمی ئەمساڵدا بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێم زیادی کردووە و بڕی ١٧ هەزار و ٦٠٧ بەرمیل نەوتیان بەشێوەی رۆژانە بەرهەمهێناوە.

رۆژنامەی ئەلعەرەب بڵاوی کردەوە، بۆ بەدەستهێنانی دەنگ لە هەڵبژاردنەکەی ٢٠ـی ئۆکتۆبەر پارتی و یەکێتی دەستیان بە بانگەشەیەکی زۆر کردووە، بەڵام بەهۆی بەڵێنە دووبارە و ناڕاستەکانیانەوە، هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان بەشداری لە بانگەشەکانیان ناکەن.

بەگوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی، ئاگرێکی گەورە لە سێ کۆگا لە ناوچەی پیشەسازی سلێمانی کەوتووەتەوە و تیمەکانی بەرگری شارستانی سەرقاڵی کۆنترۆڵکردنی ئاگرەکەن.

وتەبێژی راگەیاندنی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، تا ئێستا ٩٦٪ـی هاوڵاتیان کارتی بایۆمێتریی دەنگدانیان وەرگرتووەتەوە و تەنها ١١٠ هەزار کارت لە بنکەکانی کۆمسیۆن ماوە و چاوەڕوانن هاوڵاتیان سەردانیان بکەن بۆ وەرگرتنەوەیان.

یۆنامی بەردەوامە لە چاودێری کردنی کارەکان و سەردانکردنی بنکەکانی دەنگدان، بۆ بەڕێوەبردنی پڕۆسەی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان.

وەزارەتی دارایی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، تەواوی مووچەی مانگی ٩ـی مووچەخۆرانی هەرێمیان رەوانە کردووە و پارەی تەواو لەبەردەستی هەرێمە بۆ دابەشکردنی مووچە.

سبەی کاتژمێر ٢ی پاش نیوەڕۆ کەرنەڤاڵی سەرخستنی لیستی نەوەی نوێ لەبەردەم هۆڵی سپی تەنیشت چاڤیلاند بەڕێوەدەچێت.

کەشناسیی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەی راگەیاند و باس لەوەدەکات، سبەینێ پلەکانی گەرما نزم دەبنەوە.

کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، تەنها ئەمڕۆ و سبەی ماوەی بۆ وەرگرتنەوەی کارتی بایۆمێتری دەنگدان و داوا لە هاوڵاتیانیش دەکات کارتەکانیان وەربگرنەوە.

زۆر کەس راهاتوون شەوان پێش خەوتن خواردن دەخۆن یان خواردنەوە کافایینەکان دەخۆنەوە، کە هۆکار دەبن بۆ بەئاگایی و قورسبوونی گەدە و خەوزڕان، لە ئەنجامدا کێشی جەستە زیاد دەکات.

ئەمشەو، لە دهۆک پارتی هێرشیکردە سەر تیمی نەوەی نوێ و چەند کەسێکی لێ بریندار کردن و تەندروستی شۆفێری ئۆتۆمبێلەکەی نەوەی نوێش بە سەختی بریندار بوو و دۆخی تەندروستی ناجێگیرە.

بەگوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی بەشێک لە کارتی بانکی لە بازاڕەکانی دراودا بێ پاسپۆرت کڕين و فرۆشتنیان پێوەدەکرێت و چاوگێکی ئاگادار باسی لەوە کرد، کڕیار هەبووە زیاتر لە ٢٠ کارتی کڕیووە، بۆ ئه‌وه‌ى له‌ دوبه‌ى یا ئه‌ستنبۆل ١٠٠ دۆلار ١٣٢هەزار دینار رابکێشێت. ئەمەش بەرێگایەکی نوێی سپی کردنەوەی پارەیە و کارتەکانیش لەلایەن کەسانی نزیک و دەستڕۆشتووی پارتی و یەکێتی دروستدەکرێن و دەخرێنەوە بازاڕەوە.

سەرباری ڕاگرتنی مووچە و سەدان قەیران وکێشە و نەهامەتی خەڵک، بنەماڵەی بارزانی و تاڵەبانی خاوەنی ملیاران دۆلارن تەنانەت حزبەکانی خۆشیان ئاگاداری دۆسیەی پارە ژێرزەمینەکانیان نین و تەنها بۆ هەردوو بنەماڵەکە و ژمارەیەکی کەم لە دەست وپیوەندەکانیانە.

بەبانکیکردنی مووچە لە بانکە عێراقییەکان، چارەسەری ڕیشەیی کێشەی مووچەی مووچەخۆرانی هەرێم و یەکەم هەنگاوی نەوەی نوێشە دوای گرتنە دەستی دەسەڵات.

برۆکلی بە سوودە تەندروستییەکانی بەناوبانگە، بەڵام ئایا بۆ منداڵانیش بەهەمان شێوە تەندروستە، ئایا کەی کاتی گونجاوە بۆ زیادکردنی برۆکلی بۆ خۆراکی منداڵەکەت؟

کەشناسیی عێراق رایگەیاندووە، بەپێی پێشبینییەکان، سبەی دووشەممە، لە پارێزگای دهۆک لە هەرێمی کوردستان و چەند ناوچەیەکی پارێزگای نەینەوا باران دەبارێت.

وتەبێژی راگەیاندنی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی کوردستان بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، هاوڵاتیان دەتوانن بەبێ پسوڵەی کۆمسیۆن و لە رێگای کارتی نیشتیمانییەوە کارتی بایۆمێتری دەنگدان وەربگرنەوە.

زانکۆی سلێمای وادەی دەستپێکردنی ساڵی نوێی خوێندنی راگەیاند و رۆژی ٢٢ی ئەم مانگە وەک یەکەم رۆژی دەستپێکردنی دەوام دیاریکراوە.

کەشناسی پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەی راگەیاند و بەپێی پێشبینییەکان، کەشوهەوا جێگیر دەبێت و گۆڕانکاریی تیایادا روو نادات، کەشناسیی عێراقیش دەڵێت، ە کۆتایی ئەم هەفتەیەدا باران دەبارێت.

کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، تەنها دوو رۆژ ماوە بۆ وەرگرتنەوەی کارتی بایۆمێتری دەنگدان و داوا لە هاوڵاتیان دەکات کارتەکانیان وەربگرنەوە.

هەڵبژاردنەکەی ٢٠ـی ئۆکتۆبەر نزیکتر دەبێتەوە، دۆخەکەش دابەش بووە بەسەر دوو بەرەدا، بەرەیەکیان پارتی و یەکێتین کە هیچ پڕۆژەیەکیان نییە و کاریان تەنها بووە بە جنێودان بە یەکتر، بەرەکەی دیکەش نەوەی نوێیە کە بە پڕۆژە و کارنامەوە لە مەیدانەکەدایە و لە ئەگەری بوونە هێزی یەکەم بەڵێنی چارەسەری کێشەکانی مووچە و لابردنی باج و بەهێزکردنی ئابووریی کوردستان دەدات.

نزیکەى نۆ ساڵە حکومەتەکەى پارتى و یەکێتى بە ناڕێکى مووچە دابەش دەکات و تا ئێستا نزیکەی ٦٠ مووچەى نەداوە یان بە پاشەکەوت و نیوە دابەشى کردووە، تا ئێستاش خۆى نەکردووە بە خاوەنى.

باج؛ تەڵە گیرفاندڕەکەى کاسبکاران و هاوڵاتیان، حکومەتەکەی پارتی و یەکێتی لەڕێگەی باج و رسوماتەوە گیرفانی هاوڵاتی و کاسبکار و شۆفێر و دوکانداریان هەڵتەکاندووە، بەشێوەیەک لە نزیکەی ملیۆنێک و ٨٥٠ هاوڵاتی و کاسبکار باج و سەرانە وەردەگرێت و پارەکەشی نازانرێت بۆ کوێ دەچێت.

ڤیتامین C یەکێکە لەو ماددە خۆراکییە گرنگانەی کە پێویستە بۆ زۆرێک لە کارە گرنگەکانی جەستە، نیشانەکانی کەمی ڤیتامین C کاتێک دەردەکەون کە بڕێکی پێویست لەو ڤیتامینە بۆ ماوەیەکی زۆر بەدەست نەهێنیت، هەندێک کەس زیاتر ئەگەری تووشبوونیان بە کەمی ئەم ڤیتامینە هەیە، وەک لە حاڵەتەکانی بەدخۆراکی و نەمانی ئارەزووی خواردن یان زۆری جگەرەکێشان و خواردنەوە کهولییەکان.

دکتۆر فایەق گوڵپی سیاسەتمەدار رایگەیاندووە، نەکەن دەنگ بدەنەوە بە پارتی و یەکێتی چونکە ئەوان کە لە سەرەتا بۆ چارەسەرکردنی کێشەی کورد دروست بوون، نەک هەر کێشەکانیان چارەسەر نەکرد بەڵکو قووڵ و فراوانیان کرد. دەشڵێت، ئەگەر بتەوێت مووچەت گەرەنتی بکرێت، خزمەتگوزاری ئاو و کارەبا و تەندروستی و رێگاوبانت دادپەروەرانە پێشکەش بکرێت، دەنگ بدە بە لیستی ١٥٧ نەوەی نوێ.

سەرۆکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق لە بەرنامەی تاوتوێی ئێن ئاڕ تیدا رایگەیاند، بەغدا پارە بنێرێت و نەنێرێت پارتی و یەکێتی دابەشی ناکەن و دەیانەوێت هاوڵاتیان هەمیشە لە مەینەتیدا بژین. دەشڵێت، " ئەم هەڵبژاردنە نەوەی نوێ یەکەم بێت بەدڵنیاییەوە یەکەم کارمان چارەسەرکردنی مووچەیە لەڕێگەی بە بەبانکیکردنی".

لە توێژینەوەیەکی نوێدا دەرکەتووە، بەڕۆژووبوونی پچڕپچڕ تەمەن درێژ دەکاتەوە. زانایانیش دەڵێن، هەفتەی دوو جار بەڕۆژووبوون جەستە لە ژەهرەکان پاک دەکاتەوە و تەمەن درێژ دەکات.

کاتێک هەست بە بچووکترین ئازار لە جەستەمان دەکەین راستەوخۆ پەنا بۆ خواردنی دەرمانەکان دەبەین بەڵام ئەم دەرمانانە کاریگەری لاوەکی جۆراوجۆریان هەیە و زیادەڕۆیی لە ژەمە دەرمانییەکان بۆ ماوەیەکی زۆر دەبێتە هۆی چەندین کێشەی تەندروستی.

بەڕێوەبەری گشتیی بازرگانیی هەرێم بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ٤٥ ملیار دیناری پارەی گەنمی جوتیارانی هەرێم گەیشتووە و سبەینێ دەست بە رێکارەکانی دابەشکردنی دەکرێت.

سەرۆک وەزیرانی عێراق رایگەیاند، دەبێت لە رۆژی ٢٠ـی ١٠ هەڵبژاردنێکی پاک و بێگەرد لە هەرێمی کوردستان بەڕێوە بچێت، ئەوەش بۆ هێنانەدی خواستی هاوڵاتیانی هەرێمی کوردستان.

چاوگێک بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، حکومەتە کاربەڕێکەرەکەی پارتی و یەکێتی، بە نیازن هاوشێوەی مووچەی مانگی هەشت، دابەشکردنی مووچەی مانگی نۆش دوا بخەن.

کۆمسیۆنى هەڵبژاردنەکان داوا لە هاوڵاتییان دەکات بۆ ڕۆژی دەنگدان جگە لە کارتی بایۆمێتری ناسنامەیەکی دیکەش لەگەڵ خۆیان ببەن.

کەشناسی عێراق رایگەیاند، ئەمڕۆ و سبەى ئاسمان لە ناوچەکانی هەرێمی کوردستان نیمچەهەور و هەوری تەواو دەبێت و ئەگەری بارانبارین لە ناوچە شاخاوییەکان هەیە.

لە نێوان دوو دەریاچەندان و ئاوى پاکى خواردنەوەیان نیە، ئەمە چیرۆکى ٣٠ ساڵەى دەربەندیخانە، هەموو هەڵبژاردنێک پارتى و یەکێتى بەڵێنى دابینکردنى پاڵاوتگەى ئاویان پێدەدەن و دواى هەڵبژاردن بیرى خۆیانى دەبەنەوە تا هەڵبژاردنەکەى دیکە.

بەپێی زانیارییەکانی پەیامنێری ئێن ئاڕ تی، چەند رۆژێک لەمەوبەر لە یانەیەکى شەوانە لە سلێمانى شەڕەتەقە لە نێوان دوو هێزی سەر بە یەکێتیدا روویداوە و بەهۆیەوە دوو کەس برینداربوون.

مەسرور بارزانی و قوباد تاڵەبانی لەگەڵ دەستپێکردنی کابینەی نۆدا چەندین بەڵێنیان بە خەڵکیدا بەڵام هیچیان جێبەجێ نەکرد، یەکێک لەوانە بەڵێنی پێدانی کارەبای ٢٤ کاژمێریی بوو کە هەمان چارەنووسى بەڵێنەکانى دیکەى هەبوو.

وتەبێژی بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی دهۆک رایگەیاند، لە رووداوێکی هاتوچۆدا لەسەر رێگای بەردەڕەش-کەڵەک، کەسێک گیانی لەدەستدا و شەش کەسی دیکەش بریندار بوون.

لە کەرکوک و شارەکانى عێراق لیترێک بەنزین ٤٥٠ دینارە، لە هەرێم نزیکەى هەزار دینارە. ئێن ئاڕ تی لە سۆراغێکیدا تایبەت بە تێچووی پاڵاوتن و کوالێتی بەنزین بۆی دەرکەوتووە، تێچووی پاڵاوتنی لیترێک بەنزین کەمترە لە ٢٥٠ دینار، بەڵام پارتى و یەکێتى قۆرخیان کردووە.

ئایا تاکو ئێستا چوویتەتە ژوورێکەوە و بیرت چووبێت بۆچی چوویت، یان خەریک بووە قسەیەک بکەیت بەڵام لەناکاو بیرت چووەتەوە دەتویست بڵێیت چی؟

"سەری رەش و دەباشان" دوو موڵکی داگیرکراو؛ یەکەمیان بەهاکەى حەوت ملیار و ٥٠٠ ملیۆن دۆلارە و لەلایەن بنەماڵەی بارزانی داگیر کراوە، دووەمیان کە بەهاکەى دوو ملیار و ٥٠٠ ملیۆن دۆلارە لەلایەن بنەماڵەى تاڵەبانییەوە داگیر کراوە، ئەم دوو موڵکە کە موڵکی حکومەتن بە نایاسایی لەلایەن ئەو دوو بنەماڵەیەوە دەستیان بەسەردا گیراوە.

لێرەدا چەند ئامۆژگارییەک دەخەینەڕوو بۆ پاککردنەوەی جەستە لە ژەهرەکان، بەم شێوەیەش جەستە لە نەخۆشییەکان دەپارێزیت.

کونسوڵی ئەمریکا لە هەرێم رایگەیاندووە، پێویستە رۆژنامەنووسان لە ژینگەیەکدا کار بکەن کە ئازاد بن و دوور بن لە هەر ترس و توندوتیژییەک لە کاتی ئەنجامدانی کارەکانیان.

دکتۆر نوریا دیانۆڤا پزیشکی پسپۆڕی گەدە و ریخۆڵە و بەڕێوەبەری جێبەجێکاری سەنتەری توێژینەوەی خۆراکی تەندروست، چۆنیەتی کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوون بە نەخۆشی شەکرەی دەستنیشان کرد.

هاتوچۆی سلێمانی رایگەیاند، تونێلی پێشڕەو لە دووشەممەی هەفتەی داهاتووەوە بۆ ماوەی چوار شەو لە کاتژمێر ٨ـی شەوەوە تاوەکو ٤ـی بەرەبەیانی دادەخرێت.

ئەمڕۆ لە ئۆسلۆی پایتەختی نەرویج مەراسیمی بەخشینی خەڵاتی نۆبڵ بۆ ئاشتی بەڕێوەچوو، کە تێیدا خەڵاتەکە بەخشرایە رێکخراوێکی ژاپۆنی کە دژی چەکی ئەتۆمە.

زانایانی ئەمریکی پلانێکی سەیروسەمەرەیان داڕشتووە کە بریتییە لە پڕکردنی زەریای هێمن لە ئاسن کە پلانێکی بێ وێنەیە لە مێژووی مرۆڤایەتیدا و هیچ کاتێک رێکارێکی لەو شێوەیە لە هیچ کام لە دەریاکان و ئۆقیانوسەکانی جیهاندا جێبەجێ نەکراوە.

لێکۆڵینەوەکان دەریدەخەن کە خواردنەوەی ئاو دەبێتە هۆی کەمکردنەوەی ئارەزووی خواردن و هاندانی میتابۆلیزم و زیادکردنی سووتانی چەوری و ئەگەر خواردنەوە گازییەکان بە ئاو بگۆڕیت، ئەوا کۆی گشتی کالۆریەکانت کەمدەکاتەوە، ئەمەش رەنگە یارمەتیدەر بێت بۆ دابەزاندنی کێش.

کۆمپانیای شاومی چینی پلانی هەیە بۆ دروست کردنی مۆبایلێکی زیرەک کە شاشەکەی دەتوانرێت بەسەر دوو بەشی بچووکدا دابەش بکرێت و دواتر ئەو دوو بەشە بە شێوەیەکی موگناتیسی پێکەوە بنوسێنەوە.

حکومەتە کاربەڕێکەرەکەی مەسرور بارزانی و قوباد تاڵەبانی لە ماوەی دەسەڵاتیاندا چەندین بەڵێنی سەر خەرمانیان بە هاوڵاتیان و مووچەخۆراندا، بەڵام هەموو بەڵێنەکانیان درۆ بوون و هیچیان جێبەجێ نەکرد. بەپێی زانیارییەکانی ئێن ئاڕتیش، مەسرور بارزانی و قوباد تاڵەبانی وەزارەتەکانیان راسپاردووە دواى هەڵبژاردن کامێراکانى پۆینت تو پۆینت بخەنەوە کار و دەست بکەنەوە بە وەرگرتنەوەى پێشینەکان و قەرز و باج و پارەى ئاو و کارەبا.

لێکۆڵینەوەیەکی نوێ دەریخستووە، خراپی باری دەروونی یان کەمخەویی شەوانە رەنگە کاریگەری لەسەر مێشک هەبێت بۆ ماوەی دوو هەفتە.

نۆ ساڵ پێش ئێستا بەشێک لە دانیشتوانی سەیدسادق بەمەبەستی نەبوونی خزمەتگوزاری و خراپی دۆخی ژیانیان خۆپیشاندانیان ئەنجامدا، بەڵام لە وەڵامی داواکارییەکاندا لەلایەن هێزەکانی یەکێتیەوە ٥٠ هاوڵاتی ناوچەکە خەڵتانی خوێن کران.

وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراق رایگەیاند، لە ئەنجامی بەردەوامی پڕۆسەی گەڕانەوەیان، ئەمڕۆ زیاتر لە ٤٠٠ ئاوارە لە کەمپێکی هەولێرەوە گەڕانەوە زێدی خۆیان.

لە سنووری ئیدارەی راپەڕین ١٢٢ پڕۆژەی خزمەتگوزاری بەردی بناغەی دانراوە و تەواو نەکراون. هاوڵاتیانیش دەڵێن، بەرپرسانی هەرێم تەنها لە کاتی قردێلە بڕین و بانگەشەی هەڵبژاردن دێنە سنوورەکە و دوای ئەوە نابینرێنەوە.

پەرلەمانتارێکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق لە بەرنامەی تاوتوێی ئێن ئاڕ تیدا رایگەیاند، لە ئێستادا حکومەتی کاربەڕێکەر پارەی زیاتر لە مووچەیەکی لەبەردەستدایە، بەڵام پارتی و یەکێتی بە مەبەست دابەشی ناکەن. دەشڵێت، "ئەگەر پارتی و یەکێتی لە دەسەڵات بمێننەوە لە ساڵێکدا سێ مووچە دابەش دەکەن".

وەزیری پەروەردەی حکومەتی کاربەڕێکەر رایگەیاند، بەپێی بڕیارێکی نوێ ئەو خوێندکارانەی کە دەرەکی یەک بابەت یاخود دوو بابەتیی خوێندنی ساڵی رابردوون، دەتوانن لەمساڵدا بەبێ تاقیکردنەوەی بەرایی بەشداری لە تاقیکردنەوەی نیشتیمانیی پۆلی ١٢ بکەن.

وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی حکومەتی کاربەڕێکەر رایگەیاند، تا ئێستا ١٩٩ هەزار بەرمیل نەوتی سپییان بە نزیکەی ١٩٩ هەزار خێزان لە ناوچە جیاوازەکانی هەرێم فرۆشتووە.

توێژینەوەیەکی نوێ دەریخستووە، ئەوانەی رۆژانە و بەردەوام چای گەرم دەخۆنەوە مەترسی تووشبوونیان بە شێرپەنجەی قوڕگ سێ هێندە زیاد دەکات.

وەزارەتی دارایی هەرێم رایگەیاند، بڕیاری خەرجکردنی مووچەی مانگی ئابی خانەنشینانی هێزەکانی یەکەی ٧٠ـیان داوە.

هەژماری منی پارتی و یەکێتی بە ئاشکرا دانی بەوەدانا کە پارەی مووچەخۆران دەبەن و رایانگەیاندووە، ئەگەر زوو پارەکە وەرنەگرن ئەوان ئامێرەکان پارەکانتان دەگەڕێننەوە بۆ خۆیان.

سوپای روسیا رایگەیاند، ٩٢ فڕۆکەی بێفڕۆکەوانی ئۆکرانیایان خستووەتە خوارەوە کە هێرشیان کردووەتە سەر باشووری رۆژئاوای وڵاتەکە.

سەرۆکی فەرمانگەی میدیا و زانیاری حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم بە رۆژنامەی ئەلعەرەبی راگەیاند، پارتی و یەکێتی هیچ ناکۆکییەکی قوڵیان نییە و ئەوەی هەیە تەنها کێبڕکێیەکی هەڵبژاردنە.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی ئاماژەی بەوە کرد، ئۆتۆمبێلێک لە فلکەی نالی لە سلێمانی تەقیوەتەوە و بەهۆیەوە زیان بە دوو ئۆتۆمبێلی دیکە گەیشتووە و زیانی گیانی نەبووە.

فاستلینک، پێشەنگە لە دابینکردنی خزمەتگوزاری ئینتەرنێتی 4G LTE لە عێراق، لە ئێستاشدا هاوبەشییەکی نوێی سەرنجڕاکێش لەگەڵ FIB ڕادەگەیەنێت، لە ڕێگەی ئەم هاوبەشییە تایبەتەوە، بەکارهێنەرانی فاستلینک دەتوانن پاکێجی ٢٠ هەزار دیناری بکڕن کە گەورەترین و خێراترین پاکێجە و راستەوخۆ کاشباک وەردەگرن بۆ هەژماری FIB تایبەت بە خۆیان کە بڕەکەی دوو هەزار دینارە.

وتەبێژی بەرگری شارستانی سۆران بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئۆتۆمبێلێک کەوتووەتە ناو رووباری باڵەکایەتی و بەهۆیەوە شۆفێرەکەی گیانی لەدەستداوە.

بەهۆی وەرگەڕانی بارهەڵگرێکەوە لەسەر رێگای سحێلا لە زاخۆ دوو کەس گیانیان لە دەستداوە و بەپێى زانیارییەکانیش هەردوو قوربانیەکە خەڵکی باکووری کوردستانن.

وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، لە نزیکەوە چاودێری بەڕێوەچوونی پڕۆسەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دەکەن.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی باسی لەوەکرد، بەهۆی گڕگرتنی پاشماوەی بەشێک لە پاڵاوتگەکانی سەر رێگای گوێر کەسێک بریندار بوو.

دوای ئەوەی سەنتەری زریانی نیشتمانیی ئەمریکا هۆشداری لە هاتنی زریانێکی دیکە دا کە بە "زریانی سەدە" ناسراوە و لە زریانی هێلین بەهێزترە، ماڵپەڕی فۆکس وێزەر رایگەیاند، زریانەکە ئەمشەو دەگاتە کاناراوەکانی ساراسۆتا لە فلۆریدا.

جێگری نوێی کونسوڵی گشتی بەریتانیا لە هەرێم دەستبەکار بوو و رایگەیاند، ٢٠ـی ئۆکتۆبەر کاتێکی باشە تا هاوڵاتیانی هەرێم بەوریاییەوە بڕیار لەبارەی پەرلەمانی هەرێمەوە بدەن.

لە سنوری ئیدارەی راپەرین زیاتر کە ١٠٠ پڕۆژە هەن کە دوای خەرج کردنی سەدان ملیار دینار تیایاندا بە تەواو نەکراون جێهێلدراون، لە ئیستاشدا لەبری تەواو کردنیان بەرپرسان بەردەوام بەردی بناغەی پڕۆژەی تر دادەنین.

لە زاخۆ پارتی هێرشی کردوەتە سەر ئەو ئۆتۆمبێلانەی کە پەیامی نەوەی نوێیان لە شەقامەکاندا بەشێوەیەکی سەردەمیان بڵاودەکردەوە و بانگەشەیان دەکرد.

بانکی بازرگانی عێراق تی بی ئای رایگەیاند، چەند رێوشوێنێکیان بۆ جێگیرکردنی نرخی دۆلار و رێگریکردن لە قۆرغکردنی بازاڕ گرتووەتەبەر.

پرۆفیسۆر گاری وینک، مامۆستای دەروونناسی، زانستی دەمار، ڤایرۆسی گەردیلەیی و جیناتی پزیشکی لە زانکۆی ویلایەتی ئۆهایۆ، لە راپۆرتەکەیدا ئاماژەی بەوە کردووە کە مرۆڤ پێویستە کاریگەرییەکانی خۆراکی رۆژانەی بزانێت لەسەر مێشکی.

سەرەڕای ناردنی ترلیۆنێک و١٠ملیار دینار لە بەغداوە بۆ مووچەی مانگی نۆ، بەڵام هاوشێوەى مانگی هەشت بنەماڵەی بارزانی و تاڵەبانی دەستیان بەسەر پارەکەدا گرتووە و نایدەن بە مووچە.

ساڵی رابردوو دوو کەس لە شاری هەولێر کوژران، کەسوکارەکەشی باس لەوەدەکەن، سەرباری هەبوونی بەڵگەی تەواو بەڵام بەبڕیاری دادگا یەکێک لە بکوژەکان ئازاد کراوە.

بەپێی ریزبەندییەکی دامەزراوەی تایمزی بەریتانی، لەسەر ئاستی عێراق زانکۆی سلێمانی پلەی یەکەمی سەرجەم زانکۆ حکومییەکانی بەدەستهێناوە و کێبڕکێکە لەنێوان ٢١ زانکۆدا بووە کە سەرجەم مەرجەکانی دامەزراوەکەیان تێدا بووبێت.

وتەبێژی وەزارەتی دارایی هەرێم رایگەیاند، بۆ بڵاوكردنەوەی خشتەی مووچەی مانگی نۆی مووچەخۆرانی هەرێم چاوەڕێن لە بەغداوە پارەی دیكەیان بۆ بنێردرێت.

کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، رۆژی ١٥ـی مانگ دوایین وادەیە بۆ وەرگرتنەوەی کارتی بایۆمێتریی دەنگدان و هەر کەسێک لەم پێنج رۆژەدا کارتی دەنگدانەکەی وەرنەگرێتەوە، ئەوا مافی دەنگدانی نابێت. سەرۆکى دەستەى هەڵبژاردنەکانى هەرێمی کوردستانیش لە کۆمیسیۆنى باڵاى سەربەخۆى هەڵبژاردنەکانى عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، تەنها ١٢٦ هەزار کەس ماون کارتی دەنگدان وەربگرنەوە.

دوای ئەوە مانگ و نیوێک بەر لە ئێستا فرۆشتنی دوو قەترەی منداڵان لە دەرمانخانەکاندا راگیران و بڕیاری دووبارە پشکنینەوەیان بۆ درا، ئەمڕۆ بەڕێوەبەرایەتی کۆنتڕۆڵی جۆریی دەرمان رایگەیاند، لە پشکنین دەرنەچوون و لە سەرجەم دەرمانخانەکاندا دەکشێنرێنەوە و لەناو دەبرێن.

وتەبێژی هاتوچۆی گەرمیان بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە رووداوێکی هاتوچۆدا لەسەر رێگەی کەلار- مەرزی پەروێزخان نزیک قۆرەتوو، کەسێک گیانی لەدەستدا.

٩ی ١٠یە و ئەمڕۆ دوای دوو مانگ لە دواکەوتنی، رۆژێک بەسەر وادەی تەواوبوونی دابەشکردنی مووچەی مانگی هەشتدا تێپەڕی، بەڵام جارێکی دیکە بە خانەنشینانی هێزەکانی ٧٠ وترا، مووچە نییە و بگەڕێنەوە ماڵەوە.

پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، لە نزیکەی کاتژمێر ٩ و ٣٠ـی خولەکی ئەم بەیانییەوە ئاگر لە چیای گۆیژە کەوتووەتەوە و تا ئێستا کۆنتڕۆڵ نەکراوە. دەشڵێت، هێشتا هۆکاری کەوتنەوەی ئاگرەکە بە تەواوی ئاشکرا نەکراوە.

کەشناسیی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەی ئاشکرا کرد و باس لەوەدەکات، پلەکانی گەرما گۆڕانکارییان بەسەردا نایەت و بە جێگیری دەمێننەوە.

بە گوێرەی راگەیەنراوێکی بەڕێوەبەرایەتیی نەوت و کانزاکانی سلێمانی، ئەمڕۆ فرۆشتنی نەوتی سپی لە سەنتەری پارێزگای سلێمانی دەست پێدەکات.

بەڕێوەبەری فەرمانگەی کارتی نیشتیمانیی چەمچەماڵ بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، بەهۆی کێشەیەکی تەکنیکییەوە، داوا لە هاوڵاتیان دەکەن سبەینێ چوارشەممە سەردانیان نەکەن.

بە گوێرەی راگەیەنراوێکی بەڕێوەبەرایەتیی نەوت و کانزاکانی سلێمانی، سبەینێ چوارشەممە فرۆشتنی نەوتی سپی لە سەنتەری پارێزگای سلێمانی دەست پێدەکات.

هاوشێوەى هەولێر و سلێمانى، لە دهۆکیش چەندین قومارخانە هەن و کەسانی دەستڕۆشتووی پارتى لەپشتیانەوەن، بە گوێرەى زانیارییەکان، پاسەوانەکانی مەسرور بارزانی قورماخانەکانی ئەو شارە دەپارێزن چونکە داهاتەکەی بۆ خۆیانە.

حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم، هاوشێوەی مانگەکانی پێشوو دەستی بەسەر ئەو پارەیەدا گرتووە کە لەلایەن بەغداوە بۆ مووچەی مانگی نۆی مووچەخۆرانی هەرێم نێردراوە، بە پێی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تیش، بنەماڵەی بارزانی و تاڵەبانی بە هاوبەشی بڕیاریان داوە کە دابەشکردنی مووچە بۆ چەند رۆژێک پێش هەڵبژاردن دوا بخەن.

سەرۆکى جوڵانەوەى نەوەى نوێ رایگەیاند، مەسرور بارزانی سەرۆکى حکومەتى کاربەڕێکەر خراپترین سەرۆک وەزیرانە لە مێژووی ٣٣ ساڵی حکومڕانی هەرێمى کوردستاندا. دەشڵێت، "ئەگەر دەربچێتەوە ئەوا خراپترین دۆخ چاوەڕێی خەڵک و مووچەخۆران دەکات".

کۆمپانیای ئەپڵ ئامادەکاری دەکات بۆ ئەوەی نەوەی یەکەمی تایبەتمەندی زیرەکی دەستکرد لەسەر مۆبایلەکانی ئایفۆن بخاتە بازاڕەوە، تا ٢٨ـی تشرینی یەکەم، لە رێگەی وەشانە نوێیەکەیەوە.

هێزێکی چەکداری پارتی چوونە سەر بنکەی بانگەشەی نەوەی نوێ لە نزیک قەڵای هەولێر و رێگرییان لە نەوەی نوێ کرد بانگەشەی هەڵبژاردن بکات.

کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، سەرجەم ئامادەکارییەکانی هەڵبژاردنی هەرێم کۆتایی هاتووە. دەشڵێت، "دەنگی هاوڵاتیان بە ئامانەتییەوە لای ئێمە پارێزراوە".

وەزارەتی دارایی هەرێم رایگەیاند، بەغدا ٣٢٩ ملیار و ٣٩٢ ملیۆن دیناری خستووەتە سەر هەژماری هەرێم لە بانکی ناوەندی عێراق.

ئارەقکردنەوەی زۆر بە تایبەت لە شەودا و دابەزینی کێش بە شێوەیەکی ناڕوون ڕەنگە ئاماژەیەک بێت بۆ حاڵەتێکی تەندروستی سەخت وەک لیمفۆما.

بەشێک لە پزیشکانی خولاوی نەخۆشخانەی شار بە ئێن ئاڕ تیان راگەیاند، بەهۆی ئەوەی ناڕەزایەتییان لە بەرامبەر دواکەوتنی مووچەکانیان دەربڕیوە لە کارکردن دوورخراونەتەوە.

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی هەرێم بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، تا ئێستا یەک ترلیۆن و ١٠ ملیار دینار بۆ مووچەی مانگی نۆ خراوەتە سەر هەژماری هەرێم و کۆتا چەردەش ٤١٢ ملیار دینار بووە و خراوەتە سەر هەژمارەکەیان.

بەگوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی بڕیارە ئەمڕۆ دەست بە دابەشکردنی هاوکارییەکانی ئەمریکا و هاوپەیمانان بکرێت، بەڵام حکومەتی کاربەڕێکەر دەستی بەسەر هاوکارییەکانی لیوای ٩ـی هاوبەش و فەوجی یەک لە لیوای یەکدا گرتووە و دابەشی ناکات.

zۆر کەس بەر لە خەوتن هەست بە برسییەتی دەکەن و دەنگی گەدە و هەستی برسێتییان ناهێڵێت خەویان لێبکەوێت، بۆ ئەمەش دەتوانن هەندێك خواردن بخۆن کە زیانتان پێناگەیەنێت و نابێتە هۆی قەڵەوی.

بەگوێرەی زانیارییەکان فۆڕمی گرێبەستی مامۆستایانی وانەبێژ، ماوەکەی تەنها بۆ سێ مانگە و کۆتایی ئەمساڵ تەوادەبێت و حکومەتیش سەرپشکە لەوەی تازەیان نەکاتەوە، واتە بەڵینی گرێبەستی وانەبێژان ساختە و درۆ بوو و بەنهێنى فێڵیان لێکردوون.

بەگوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی،ئەمریک و هاوپەیمانان هاوکارییەکانیان بۆ لیوای ٩ـی هاوبەش و فەوجی یەک لە لیوای یەک ناردووە، بەڵام حکومەتی کاربەڕێکەر دابەشی ناکات.

بەپێی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی، هیچ زەوییەک بۆ دابەشکردن ئامادە نەکراوە و بیانووی حکومەتی کاربەڕێکەر بۆ ڕاگرتنی پێدانیان نەبوونی زەوی پێویستە، هاوڵاتیانیش ئەو بەڵێنەی مەسرور بارزانی وەک بانگەشەیەکی هەڵبژاردن دەبینن.

ئەگەر یەکێکیت لەو کەسانەی کێشی جەستە دادەبەزێنیت و خواردنی نانی ئێوارە پشتگوێ دەخەیت، ئەوا زیان بە تەندروستیی جەستەت دەگەیەنیت، چونکە ژەمی ئێوارە ڕۆڵی سەرەکی هەیە بۆ دەروون و جەستە و یەکێکە لە ژەمە سەرەکییەکان.

بەهۆی نەبوونی کارەبا و پێداویستییەکانیەوە، نەشتەرگەری لە چەند نەخۆشخانەیەکی حکومی سنووری سلێمانی وەستاوە و هاوڵاتییان ناچارن بۆ نەشتەرگەری روو لە نەخۆشخانە ئەهلییەکان بکەن و لە کەلاریش نەخۆشخانەى شەهید شێرەى نەقیب کە تایبەتە بە ژنان و لەدایکبوون، کارەباى لێبڕاوە.

سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ لە دیبەیتێکدا لەگەڵ چەند رۆژنامەنووسێک رایگەیاند، ئەم هەڵبژاردنە یەکەم هەڵبژاردنە لەژێر دەسەڵاتی کۆمسیۆنەکەی پارتی و یەکێتی نییە و یەکەم هەڵبژاردنە بە زۆر بە یەکێتی و پارتی ئەنجام دەدرێت و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی چاودێری دەکات.

بە گوێرەی زانیارییەکانی پەیامنێری ئێن ئاڕ تی، رووداوێکی هاتوچۆ لەسەر رێگەی چیای مەقلوب لە سنووری قەزای شێخان روویداوە و بەهۆیەوە سێ کەس گیانیان لەدەستداوە کە باوکێک و دوو کوڕن.

سەرەڕای دەنگۆی راگرتنی کارەکانی پڕۆژەی هەژماری من، بەڵام هێشتا کاری تیمەکانیان لە سلێمانی و هەڵەبجە و ئیدارەکانی گەرمیان و راپەڕین بەردەوامە.

باڵیۆزی ئەمریکا لە عێراق رایگەیاند، پابەند دەبن بە پێشخستنی ئامانجە هاوبەشەکانیان لەگەڵ عێراق بۆ پشتیوانیکردن لە ئاسایش و سەقامگیری و سەروەری عێراق.

حکومەتى کاربەڕێکەر هەواڵێکى ئێن ئاڕ تى سەبارەت راگرتنى دابەشکردنى زەوى بەسەر فەرمانبەراندا پشتڕاستکردەوە کە بە فەرمانى مەسرور بارزانى بڕیارەکە هەڵپەسێردراوە.

پەراوێزخستنی کۆیە و دەستی دەستی پێکردنیان لەنێوان هەردوو بنەماڵەی دەسەڵاتداری تاڵەبانی و بارزانیدا، هاوڵاتیانی شارەکەی زیاتر توڕە کردووە، چونکە رۆژانە بە چاوی خۆیان بەو جێگا و شەقامانەدا دەڕۆن و دەیبینن کە چەندین ساڵە چەندین بەڵێنی درۆیان لێدراوە.

وەزیری بازرگانیی عێراق رایگەیاند، ئاسایشى خۆراک بۆ ماوەى ساڵێکى تەواو گەرەنتی کراوە و مەترسى لەسەر نییە.

دابەشکردنى زەوى دواین درۆىمەسرور بارزانی و حکومەتە ماوە بەسەرچووەکەی بوو، کە ئەویش هاوشێوەی حکومەتەکەی ماوەکەی بەسەرچووە

بەهۆی نزمی پلەی گەرما و شەپۆلی سەرما، جەستەی مرۆڤ پێویستی زیاتری بە کۆمەڵێک خواردن و خواردنەوە هەیە بۆ بەهێزکردنی بەرگری و خۆپاراستن لە پەتا و هەڵامەت.

وتەبێژی وەزارەتی بازرگانی عێراق رایگەیاند، لەگەڵ کۆمپانیایەک گرێبەستیان واژۆکردووە تاوەکو ئەپڵیکەیشنێکی تایبەت بۆ کارتی خۆراکی نوێ لەسەر بنەمای کارتی نیشتیمانی دروست بکەن و ئەپڵیکەیشنەکە لە کۆتایی ئەم مانگەوە لە سەرجەم پارێزگاکان کاری پێدەکرێت.

یەکێتى لەکاتى بانگەشەى هەڵبژاردن وەک ئۆپۆزسیۆن قسە دەکات و لەڕاستیشدا هاوشانى پارتى ستەم لە خەڵک و موچەخۆران دەکات و نەوت دەدزێت، بەڵام پێش هەڵبژاردنی زۆر روو قایمانە دەستى چەورى خۆى بە خەڵکى تر دەسڕێت.

لەگەڵ فراوانکردنی سنووری شاری هەولێر، زەوییە کشتوکاڵیەکانی نزیکەی ٦٠ گوند، کەوتنە سنووری ماستەر پلانی شار، دانیشتوانی ئەو گوندانە باس لەوە دەکەن، تاوەکو ئێستا قەرەبوو نەکراونەتەوە.

حکومەتی عێراق رایگەیاند، بەهۆی پرۆسەی سەرژمێریکردنەوە رۆژی ٢٠ و ٢١ـی مانگی داهاتوو پشووی رەسمی دەبێت.

لە جیهانی تەندروستی و لەشجوانیدا شیرینی بە خراپ دادەندرێت، لەگەڵ ئەوەشدا خواردنی شەکر بە ڕێژەیەکی کەم بۆ جەستەمان پێویستە.

تەنها ١٢ رۆژ ماوە بۆ وەرگرتنەوەی کارتی دەنگدانی بایۆمێتری و دوای ئەو وادەیە هاوڵاتیان مافی وەرگرتنەوەی کارتەکەیان نییە. کۆمسیۆنی عێراقیش دەڵێت، "داوا لەو هاوڵاتیانە دەکەین کە کارتی دەنگدانیان وەرنەگرتووەتەوە، سەردانی بنەکەکانمان بکەن بۆ وەرگرتنەوەی کارتەکانیان".

بەگوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی، لە قەزای خەبات سەر بە هەولێر تانکیی بارهەڵگرێک تەقیوەتەوە و بەهۆیەوە دوو کەس گیانیان لەدەستداوە و دوو کەس بریندار بوون.

کونسوڵی ئەمریکا لە هەرێم رایگەیاند، داوا لە هاوڵاتیانی هەرێم دەکەن لە ماوەی هەڵبژاردندا ئاشنای پێشینە و بەرنامەی کاری لایەنەکان ببن و لەکاتی دەنگداندا باشترین بڕیار بۆ خۆیان و خێزانەکانیان بدەن. دەشڵێت، "هەر دەنگدەرێک دەنگ بە هەر لایەنێک بدات پرسێکی تایبەتە".

چاوگێک لە وەزارەتی دارایی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، پڕۆسەی وردبینی لە لیستی مووچەی مانگی نۆی هێزە ئەمنییەکان کۆتایی هاتووە. دەشڵێت، "لە نزیکترین کاتدا تەواوکاریی مووچەی مانگی نۆ رەوانەی هەرێم دەکەین".

وتەبێژی هاتوچۆی گەرمیان بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، بە هۆی رووداوێکی هاتوچۆوە کەسێک گیانی لەدەستداوە و چوار کەسی دیکەش بریندار بوون.

دەستەی دادوەریی عێراق بڕیاریدا بە گەڕاندنەوەی کاندیدێکی دیکەی نەوەی نوێ لە دهۆک کە پێشتر حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم دووری خستبووەوە.

چەند چەکدارێکی نزیک لە مەسرور بارزانی لە هەولێر هاوڵاتییەک دەکوژن و کەسوکارەکەشی دەڵێن، "کوڕەکەمان کوژراوە و سکاڵاشمان لێ وەرناگیرێت".

بەشێک لە دەرچووانى دانەمەزراوى زانکۆ و پەیمانگاکان لە سلێمانى گردبوونەوە و رایانگەیاند، حکومەتى کاربەڕێکەر پشتگوێى خستوون و داوا دەکەن دابمەزرێن و چیتر دەستى دەستیان پێنەکرێت.

کابینەی نۆیەم، کە لە رووکەشدا بە کابینەی چاکسازیی و چارەسەری کێشەکان بانگەشەی دەکرد، بەڵام لە کرداردا کابینەی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتی بوو بۆ مووچە و خزمەتگوزاریی.

کەشناسیی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەی ئاشکرا کرد و رایگەیاند، پلەکانی گەرما بەرزدەبنەوە.

ماوەی دوو هەفتەیە گەنجێکی کورد لە ناوچەی چێشێر لە بەریتانیا دیار نەماوە و پۆلیسی ناوچەکەش لەپاڵ گەڕانەکانی خۆیان لەڕێگەی ئێن ئاڕ تییەوە داوا لە هاوڵاتیان دەکەن، ئەگەر هەر کەسێک زانیاری سەبارەت بە شوێنی ئەو گەنجە هەیە پەیوەندییان پێوە بکات.

ماوەی سێ رۆژە لەگەڵ دەستپێکردنی دابەشکردنی مووچە، یەکێتی دەیەوێت بە زۆر فۆڕمی هەژماری من بە خانەنشینان پڕ بکاتەوە و لە هەڵەبجەش کردوویەتی بە مەرجی دابەشکردنی مووچە.

بەهۆى نەبوونى متمانەوە کە ئامادە نین دەنگیان پێبدەن، پارتى و یەکێتى سوێند بە هەندێک لە لایەنگرانیان دەخۆن، مامۆستایانی ئاینیش دەڵێن، هەر سوێندێک بە زۆر بخورێت ناکەوێت و داواش لە خەڵک دەکەن دەنگ نەدەن بە ستەمکار.

پسپۆڕێکی هەناو و خۆراک دووپاتی کردەوە، هەنار تایبەتمەندی تەندروستیی ناوازەی هەیە و دەتوانێت بۆ چارەسەری زۆر نەخۆشی سوودی لێ وەربگیرێت.

دوای زیاتر لە دوو مانگ دواکەوتنی مووچەکانیان بەشێک لە خانەنشینانی سەربازی مووچەکانیان دابەش نەکرا، هاوکات بەشێکی زۆریشیان بە مەرجی پڕکردنەوەی هەژماری منی مەسرور بارزانی لەلایەن یەکێتیەوە مووچەیان وەرگرت.

پارتی و یەکێتی لەم هەڵبژاردنە هیچیان پێ نییە بۆ خەڵک و خەریکی شەڕەجنێوی ساختەن، لە بەرامبەردا نەوەی نوێ تاکە هێزە لەم هەڵبژاردنە لەبری جنێو و هات و هاوار بەرنامە و پلانی پێیە، وەک خۆشیان دەڵێن ببنە هێزی یەکەم مووچەی مووچەخۆران لە بانکە فیدڕاڵییەکان بەبانکی دەکەن و کوردستان ئاوەدان دەکەنەوە.

٥ـی تشرینى یەکەم رۆژى جیهانى مامۆستایە، مامۆستایان ١٠ ساڵە لەلایەن بنەماڵەى تاڵەبانى و بارزانییەوە مووچە و مافەکانیان دەخورێت، پارتى لە هەولێر شەقى لە مامۆستا هەڵدا و یەکێتیش لە سلێمانى شەقى لە دەمى خوێندکاران هەڵدەدا، کاتێک داواى مافەکانیان دەکرد.

وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستیی حکومەتی کاربەڕێکەر رایگەیاند، جارێکی دیکە وادەی کاراکردنی زانکۆلاین ٢٤ کاتژمێری دیکە درێژ کراوەتەوە و خوێندکاران تا کاتژمێر ١٢ـی سبەی شەو دەرفەتیان هەیە فۆرمەکە پڕ بکەنەوە.

وەزارەتی گواستنەوەی عێراق رایگەیاند، لەسەر سنووری عێراق-ئێران لە دووری ٤٠ کیلۆمەتر لە سەنتەری پارێزگای هەڵەبجەوە بومەلەرزەیەک بە گوڕی ٤.١ پلە بە پێوەری رێختەر روویدا.

سەرۆکی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی ھەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، وەرگرتنەوەی کارتی دەنگدان تا رۆژی هەڵبژاردن بەردەوامە. دەشڵێت، داوا لەو دەنگدەرانە دەکەن کە کارتەکانیان وەرنەگرتووەتەوە، سەردانی بنکەکانی کۆمسیۆن بکەن و کارتی دەنگدان وەربگرنەوە.

وتەبێژی تەندروستیی زاخۆ رایگەیاند، رووداوێکی هاتوچۆ لە بازگەی زاخۆ لە نێوان بارهەڵگرێک و چوار ئۆتۆمبێلی دیکەدا روویداوە و بەهۆیەوە دوو کەس گیانیان لەدەستداوە و سێ کەسی دیکەش بریندار بوون.

توێژینەوەیەکی نوێ مەترسییەکانی زیادەڕۆیی کردنی خواردنەوەی زۆرێک لە خواردنەوە باوەکان ئاشکرا دەکات کە هەندێک کەس رۆژانە دەیخۆنەوە و دەبنە هۆی جەڵتەی مێشک.

وەزیری بازرگانیی عێراق رایگەیاندووە، بەشەخۆراکی ساڵێکی هاوڵاتیان کۆگا کراوە و هیچ مەترسییەک لەسەر ئاسایشی خۆراک بوونی نییە.

ژمارەیەک کاسبکار لە هەولێر گردبوونەوە و باس لەوەدەکەن، بەبێ هیچ ئاگادارکردنەوەیەک لەناکاو لە میدیاوە زانیویانە شوێنی کارەکانیان دەکرێت بە پڕۆژە و لە ئێستاشدا کارەبا و خزمەتگوزارییەکانی دیکەیان لێبڕیون.

یەکێتی لە سلێمانی بەهۆی رەخنەگرتن لە دەسەڵات مامۆستایەکی ئایینی لە وتاردان دوورخستەوە.

کەشناسىی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ و سبەى پلەکانى گەرما کەمێک بەرزدەبنەوە، سبەینێش ئەو بایەی بەهێزەى سنوورى سلێمانى گرتووەتەوە بەردەوام دەبێت، هاوکات کەشناسى عێراقیش دەڵێت، رۆژى چوارشەممە نمەباران دەبێت.

کۆمسیۆنی عێراق رایگەیاند، ئەو دەنگۆیانەی باس لە ئاشکرابوونی دەنگی دەنگدەران دەکەن هیچ بنەمایەکیان نییە و دوورن لە راستییەوە. دەشڵێت، نزیکەی ٤٠ وڵات و رێکخراوی بیانی و ناوخۆیی چاودێریی هەڵبژاردنەکە دەکەن.

بەهۆی تەقینەوەی بۆمبێکی چێنراوەوە لە گەڕەکی موسەڵای کەرکوک، ١٠ کەس بریندار بوون، کە شەشیان منداڵن.

دوای ئەوەی وەزارەتی خوێندنی باڵای حکومەتی کاربەڕێکەر ماوەی کارابوونی زانکۆلاینی بۆ پێنج رۆژ درێژکردەوە، ئەمڕۆ کۆتا رۆژی کارابوونی پڕکردنەوەی فۆڕمەکەیە.

بۆ دووەم رۆژ لەسەر یەک، لەبەردەم بانکی هەڵەبجەدا یەکێتی دەیەوێت بە زۆر فۆڕمی هەژماری من بە خانەنشینان پڕ بکاتەوە، کەچی لە میدیاکانەوە و بۆ بانگەشەی هەڵبژاردن خۆیان ناکۆک دەردەخەن و جەنگی ساردیان دەستپێکردووە.

یەکێتى پێش هەڵبژاردن دەچووە ماڵە کوردەکانى کەرکوک و ئیدیعاى کۆتایهێنانى تەعریبى دەکرد، بەڵام هەر ئەو حزبە لە رێگەى پارێزگارەکەوە ماڵى هاوڵاتى کوردى رووخاند، بۆیە دەوترێت ئەگەر ٢٠ـی ئۆکتۆبەریش یەکێتى و پارتى دەربچنەوە، لە پێشووتر خراپتر دەکەن.

لەبەرکردنی تێکستی گۆرانییە سەرنجڕاکێشەکان یان زانیارییەکی هەڕەمەکی، دەتوانێت تەرکیزکردن لەسەر شتەکانی دیکە قورس بکات، لەم دواییەشدا توێژینەوەیەکی نوێ دیاردەی کەڵەکەبوونی زانیاری و کاریگەرییەکانی لەسەر بیرەوەری لەگەڵ زیادبوونی تەمەن ئاشکرا کردووە.

بەرکەوتووانى چەکى کیمیایی خۆیان لە دۆخێکى سەختى دەروونى و جەستەییدان، بەڵام حکومەتى کاربەڕێکەر بە بڕین و کەمکردنەوەی مووچەکانیان هێندەى دیکە ئەم نەخۆشانەی نیگەران کردووە، بەتایبەت کە دەبێت لەسەر ئەرکی خۆیان دەرمان و پێداوستى پزیشکی بکڕن.

کەڕوو دەتوانێت لە زۆرێک لە خۆراکەکانی ناو ساردکەرەوەکەتدا هەبێت، رەنگە یەکسەر هەستی پێ نەکەیت، ئەمەش رەنگە ببێتە هۆی ئەوەی پێش چارەسەرکردنی دۆخەکە چەند خۆراکێک بخۆیت کە کەڕووی هەڵێناوە.

کامێری نهێنیی ئێن ئاڕ تی ئابڕووچونێکی دیکەی دوو بنەماڵەی بارزانی و تاڵەبانی لە هەرێمی کوردستان ئاشكرا دەکات، بەپێی سۆراغێکی کامێرای نهێنیی ئێن ئاڕ تی دەیان یانەی شەوانە کە کاری لەشفرۆشیان تێدا دەکرێت لە هەولێر و سلێمانی کراونەتەوە و بەشێکی داهاتی ئەو یانانەش دەچێت بۆ بنەماڵەی بارزانی و تاڵەبانی، کەچی بۆ بانگەشەی هەڵبژاردن دەڵێن یانە شەوانەکانیان داخستووە.

هاتوچۆی سۆران بڵاویکردەوە، رووداوێکی هاتوچۆ لە جۆری وەرگەڕان لەسەر رێگای سپیلک شانەدەر نزیک گوندی سیناوە روویداوە و بەهۆیەوە شەش کەس بریندار بوون.

پێکەنین لە رووی دەروونییەوە یارمەتیدەرێکی گەورەیە، بە یەکێک لە هۆکارەکانی بەهێزکردنی یادەوەری دادەنرێت و کاریگەری لەسەر ئازار و سیستەمی بەرگری جەستەش دروست دەکات.

بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای سلێمانی رایگەیاند، تۆمەتبارێک کە نزیکەی ٤٠٠ ملیۆن دیناری دزیبوو، دەستگیر کرا.

کەشناسیی عێراق رایگەیاندووە، بەهۆی ئەوەی وەرزی هاوین کۆتایی هاتووە، لەمەودوا گۆڕانکاری بەرچاو لە دابەزینی پلەکانی گەرمادا روودەدات.

پاش ئەوەی کۆمپانیای ئۆپن ئەی ئای خاوەنی چات جی بی تی رایگەیاند، بەهای کۆمپانیاکەیان گەشتووەتە ١٥٧ ملیار دۆلار و ٢٥٠ ملیۆن کەس هەفتانە چات جی پی تی بەکار دەهێنن، گووگڵ مۆدێلێکی نوێی زیرەکی دەستکرد پەرەپێدەدات کە ئامانجی ڕکابەری جات جی بی تی پڕۆژەکەش تیشک دەخاتە سەر باشترکردنی ئەدای زیرەکی دەستکرد لە ئەرکە ئاڵۆزەکانی پەیوەست بە بیرکاری و بەرنامەسازی.

سەرۆکی دەستەی هەڵبژاردنەکانی هەرێم لە کۆمسیۆنی عێراق بە ئین ئاڕ تی راگەیاند، هەڵبژاردنی ئەمجارە لەژێر چاودێری چەندان وڵات و رێکخراودا بەڕێوەدەچێت و هیچ کەسێکیش دوای دەنگدان نازانێت دەنگدەر دەنگی بەکێ داوە.

ده‌سته‌ی سه‌ربه‌خۆی مافی مرۆڤ له ‌هه‌رێم سه‌ركۆنه‌ی كوشتنی گه‌نجێک لە گوندى کۆڕەکى هەولێر دەکات و دەڵێت، شەهیدکردنی ئەو گەنجە هیچ پاساوێک هەڵناگرێت.

پایز وەک چۆن رۆژە ساردەکان لەگەڵ خۆیدا دەهێنێت، بە هەمان شێوە هەڵامەت و پەتاش لەگەڵ خۆیدا دەهێنێت، لەم ماوەیەی ساڵدا زۆرێک لە دووچاری هیلاکی و ئالەنگاری لەگەڵ نەخۆشی دەبین، بەڵام خۆپاراستن قورس نییە.

سەرەڕای درەنگ دابەشکردنی مووچە و خراپی دۆخی خانەنشینان لە قەرەباڵغی و تێکچوونی تەندروستیان لە سەرەی مووچەدا یەکێتی بە زۆرەملێ فۆڕمی هەژماری منی بەسەر خانەنشیناندا دابەش کردووە و پێی وتوون لە بەغداوە هاتووە و دەبێت پڕیبکەنەوە، خانەنشینانیش بە توندی ئەو پڕۆژەیە رەت دەکەنەوە.

نانی بەیانیان بە گرنگترین ژەم دادەندرێت، وازهێنان لێی کاریگەری نەرێنی لەسەر جەستە دروست دەکات.

سەرۆکی کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق، رایگەیاند هەموو کارێک دەکەن بۆ بەڕێوچوونی هەڵبژاردنێکی ئازاد و پاک و ئەم هەڵبژاردنەش باشترین هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دەبێت، کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراقیش بە ئێن ئاڕتی رایگەیاند، هیچ کەس و لایەنێک نازانێت دەنگدەر دەنگی بە چ لایەنێک داوە.

ساڵانە لەگەڵ دەستپێکی وەرزی بارانبارین، لافاو لە چەندین ناوچەی هەرێم بەتایبەت شاری هەولێر دروست دەبێت و زۆرجار لەگەڵ ئەو زیانە ماددییە زۆرەی کەبەدوای خۆیدا دەیهێنێت گیانلەدەستدانی هاوڵاتیانیشی لێدەکەوێتەوە، حکومەتی کاربەڕێکەریش تا ئێستا چارەسەرێکی ریشەیی بۆ دۆخەکە نەدۆزیوەتەوە. ئەمساڵیش هاوڵاتیانی کەلار دەڵێن، "وا زستان دێت و دووبارە شەقامەکە ئەبێتەوە بە پۆند و گۆماو بەلەممان بۆ دابین بکەن".

تامێکی تاڵ لە دەمدا بە دیاردەیەکی بێزارکەر دادەنرێت، بەتایبەتی کاتێک جارجارە دووبارە دەبێتەوە یان چەند رۆژێکی یەک لە دوای یەک بەردەوام دەبێت.

سەرۆکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان لە بەرنامەی تاوتوێی ئێن ئاڕ تیدا رایگەیاند، لەبارەی مووچەی مانگی نۆ وەزیری دارایی عێراق بە نەوەی نوێی وتووە، لەئێستادا سەرقاڵی وردبینیکردنن لە لیستەکەدا و ئەگەر کێشە لە لیستەکەدا نەبێت بەبێ دواکەوتن مووچە بۆ هەرێم دەنێرن. دەشڵێت، بۆ زامنکردنی مووچە پێویستە هاوڵاتیان لەم هەڵبژاردنە پارتی و یەکێتی لە دەسەڵات لابدەن.

دڵەڕاوکێ یەکێکە لەو بارودۆخە دەروونیانەی کە بەرۆکی کەسانی بەساڵاچوو بەرنادات و لەو ماوەیەی ژیانیاندا تەواو بێزاریان دەکات.

دەستەی داکۆکیکردن لە سروشت و موڵکی سلێمانی و تیمی گۆیژە بپارێزە، سەردانی نەوەی نوێیان کرد و رایانگەیاند، داواکارن نەوەی نوێ پاڵپشتیان بێت و کار بۆ پاراستنی سروشتی کوردستان بکەن. لای خۆشیەوە فراکسیۆنی نەوەی نوێ جەختی لەوە کردەوە، ئەگەر هاوڵاتیان ٢٠ـی ١٠ بچن بۆ دەنگدان و نەوەی نوێ بکەن بە هێزی یەکەم، ئەو کۆمپانیایەی گۆیژە تێک دەدات راپێچی زیندان دەکەن.

وەزارەتی پەروەردەی حکومەتی کاربەڕێکەر رایگەیاند، بە مەبەستی پاڵپشتی کۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی کوردستان بڕیاردرا لە رۆژی سێشەممەوە ١٥ـی ١٠ تاوەکو رۆژی دووشەممە ٢١ـی ١٠ بکرێتە پشووی فەرمی لە سەرجەم ناوەندەکانی خوێندن.

بەگوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی لە گوندی کۆرەکی گەورە سەر بە هەولێر پارتی هێزی ناردووەتە سەر دانیشتوانی گوندەکە و شەڕ روویداوە و بەهۆیەوە کەسێك شەهید کراوە و کەسێکیش بریندارە.

هەنار یەکێکە لەو میوانەی کە دەوڵەمەندە بە بە ماددە خۆراکییەکان جگە لە تامە تایبەتەکەی، چەندین سوودی سەرسوڕهێنەری هەیە.

سەرۆکی کۆمسیۆنی عێراق رایگەیاند، سەرجەم ئامادەکارییەکانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێم کۆتایی هاتوون و پەڕەی دەنگدان گەیشتووەتە هەرێم. دەشڵێت، "هەموو کارێک دەکەین تا هەڵبژاردنێکی پاک و ئازاد بەڕێوەبچێت".

سەرۆکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، مەسعود بارزانی کە بەحساب باوەڕی بە دیموکراسی هەیە، فەرمانی بە هێزەکانی پارتی کردووە دەست بەسەر ئەو ئۆتۆمبێلانەدا بگرن کە بانگەشە بۆ نەوەی نوێ دەکەن.

وەزیری نەوتی سعودیە لە کۆبوونەوەی وڵاتانی ئەندام لە ئۆپیک عێراقی بە پابەندنەبوون بە بڕیارەکانی ئۆپیک پڵەس بۆ کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی نەوت تۆمەتبار کردووە، ئەوەش بەهۆی فرۆشتنی نەوتی هەرێم بە قاچاخ لەلایەن پارتی و یەکێتییەوە.

کەشناسیی هەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ ئاسمان ساماڵ دەبێت و پلەکانی گەرما یەک بۆ دوو پلە نزم دەبنەوە، سبەینێش ئاسمان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت و پلەکانی گەرما بەرز دەبنەوە.

وەزارەتی دارایی حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم لیستی مووچەی مانگی هەشتی بڵاو کردەوە و بە گوێرەی لیستەکەش، سبەینێ هەینی، دەست بە دابەشکردنی مووچە دەکرێت.

خەوتن ژمارەیەکی زۆر سوودی هەیە بۆ جەستەی مرۆڤ، بەهۆی ئەوەی وادەکات دووبارە چالاك ببێتەوە و وزەی زیاد بکات، وێڕای هەموو ئەوانەش ڕۆڵی هەیە بۆ چارەسەری ژمارەیەکی زۆر لە نەخۆشییەکان.

بەپێى سۆراغى ئێن ئاڕتى بەهۆى خەرجنەکردنی پارە بۆ تەندەرى ساڵى ٢٠٢٤ و تەواوى ئەو پارانەى تر بە کۆمپانیاى دابینکارى دەرمان بۆ نەخۆشخانەکان، کۆمپانیاکان ئامادەنین دەرمان بۆ نەخۆشخانەکان دابینبکەن، ئەوەش گرفتى بۆ ئەو نەخۆشانە دروست کردوە سەردانى نەخۆشخانەکان دەکەن.

هەژماری من یەکێک لەو پرۆژانەی پارتی و یەکێتی بۆ قازانجی هاوبەش دروستیان کرد، لە ئێستادا بووە بە گرفت بۆ فەرمانبەران و تا ئێستا کێشەی وەرگرتنی موچەیان هەیە لەو هەژمارەوە، یەکێتیش کە خۆی وەک دژی پارتی نیشاندەدات، بەڵام لە بریار و دەسەڵاتەکاندا هاوبەشی پارتی دەکات، هەژماری منیش یەکێکە لە نموونەکان.

قسە و باسێکی زۆر هەیە سەبارەت بە دیزاینە نوێیەکەی ئایفۆن ١٧ پڕۆ، بەو پێیەی پێشبینی دەکرێت گۆڕانکارییەکی نوێی دیزاینی لەگەڵدا بێت، کە دوگمە نوێیەکە "دوگمەی ئەکشن" و دوگمەکانی کۆنترۆڵکردنی دەنگیش دەگرێتەوە.

پارتى و یەکێتى تەنها سەرخان و ژێرخانى وڵات نادزن، بەڵکو کلتور و پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکانیشیان شێواندووە و رکابەرى و ناکۆکییان لە نێوان شارەکان و عەشیرەت و پێکهاتە کۆمەڵایەتییەکاندا دروستکردووە بۆ بەرژەوەندى خۆیان.

زانیانی فەلەکناسی هەسارەیەکی دووریان دۆزیوەتەوە کە هاوشێوەی زەوییە و پێیان وایە دۆزینەوەی ئەو هەسارەیە دەتوانێت پێشبینی سەیر بۆ داهاتووی هەسارەی زەوی بخاتە روو.

لە دەرمانەوە تا کۆنترۆڵکردنی کێشی جەستە، چەندین بژاردە هەیە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ شەکری خوێندا، بێ گومان پاراستنی خۆراکی تەندروست باشترین رێگایە بۆ ئەوەی ئاستی شەکری خوێنت لە ژێر کۆنتڕۆڵدا بێت.

وتەبێژی هاتوچۆی سۆران بە ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، لە گوندی ئێنەمسید سەر بە پیران لە مێرگەسۆر رووداوێکی هاتوچۆ روویداوە بەهۆیەوە ١٣ کەس بریندار بوون.

ساڵ ١٢ مانگ و چوار وەرزە؛ تەنها لەلای حکومەتی کاربەڕێکەری هەرێم نەبێت ساڵ و مانگ و رۆژ نەماوە و ئەو رۆژە سەرەتای مانگە کە لە بەرژەوەندی خۆیاندا بێت.

سەرۆک وەزیرانی عێراق رایگەیاند، بەبۆنەی رۆژی نیشتیمانیی کۆماری عێراق، سبەی پشووی فەرمییە. بەڵام ئەو پشووە هەرێم ناگرێتەوە.

خوێ کە پێکدێت لە کلۆریدی سۆدیۆم، کانزایەکی سەرەکییە بۆ جەستەی مرۆڤ و رۆڵێکی گرنگی هەیە لە پاراستنی هاوسەنگیی شلە و کارکردنی دەمارەکان و گرژبوونی ماسولکەکان، هەربۆیە گرنگە چاودێری بڕی ئەو خوێیە بکەیت کە دەیخۆیت چونکە زیادەڕۆیی لە خواردنی خوێدا رەنگە ببێتە هۆی کۆمەڵیک کێشەی تەندروستی لە جەستەدا، بەتایبەتی ئەوانەی پەیوەندییان بە دڵەوە هەیە.

نرخی ئەمپێرێک کارەبای مۆلیدە ئەهلییەکان لە کەرکوک بۆ مانگی ٩ دیاری کرا و نرخەکان لەنێوان حەوت هەزار و ٥٠٠ دینار بۆ نۆ هەزار دینار دەبێت.

بەغدا زیاتر لە ترلیۆنێک دیناری بۆ مووچەی مانگی هەشتی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان خەرج کردووە، بەڵام حکومەتی کاربەڕێکەر بەبڕیاری مەسرور بارزانی و قوباد تاڵەبانی دەستی بەسەر پارەکەدا گرتووە و نایدات بە مووچە.

کەشناسیی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەی بڵاوکردەوە و بەپێی پێشبینییەکان، خێرایی با کەمدەبێتەوە و پلەکانی گەرماش دادەبەزن.

وتەبێژی ئەنجومەنی خزمەتگوزاریی عێراق رایگەیاندووە، بڕیاریانداوە بە دامەزراندنی شەش هەزار و ٥٠٠ کەس لە یەکەمەکانی زانکۆ و هەڵگرانی بڕوانامەی باڵا.

بەڕێوەبەرایەتی نوسینگەکانی زانیاری سلێمانی رایگەیاندووە، تاوەکو کۆتایی ئەمساڵ کار بە پێناسی باری شارستانی و رەگەزنامە دەکرێت و لە سەری ساڵەوە تەنها لەرێگای کارتی نیشتیمانییەوە مامەڵەکان رایی دەکرێن.

لە نەخۆشخانە حکومییەکانى سلێمانی، دەرمان و پێداویستیی پزیشکی نەماون و کۆمپانیاکانی دەرمانیش بەهۆی پێنەدانی پارەکانیان لەلایەن حکومەتی کاربەڕێکەرەوە، ئامادە نین دەرمان و پێداویستییەکان دابین بکەن، بەجۆرێک، لە ئێستادا هاوڵاتیان پەتى نەشتەرگەریی منداڵبوون لە دەرەوە دەکڕن و لە نەخۆشخانەى منداڵبووندا پەتی نەشتەرگەری نەماوە.

یەکێتى و پارتى دوو رووى یەک دراون، هەردووکیان پێکەوە مووچەیان بڕى و قەیرانیان دروست کرد، نەوت بە قاچاخ دەفرۆشن و پۆست و دەسەڵات دابەش دەکەن، بەڵام پێش هەڵبژاردن دەستى چەورى خۆیان بە یەکتر دەسڕن، بە تایبەتى یەکێتى کە ماوەى مانگێک بە کاتیی خۆى وەکو ئۆپۆزسیۆن دەر دەخات.

حکومەتی کاربەڕێکەر دابەشکردنی مووچەی لە مانگانەوە کردووە بە وەرزی و ئەمساڵ یەک مووچەی لە وادەی خۆیدا دابەش نەکردووە، بەپێی زانیارییەکانیش، بە بڕیاری هەردوو بنەماڵەی بارزانی و تاڵەبانی دابەشکردنی مووچە دوا خراوە بۆ کۆتایی هەفتەی بانگەشەی هەڵبژاردن. و لە یەک ساڵى رابردووشدا تەنها حەوت موچەى دابەشکردووە.

وەزارەتی گواستنەوە و گەیاندنی حکومەتی کاربەڕێکەر رایگەیاند، لە چەند کاتژمێری داهاتوودا لە چەند ناوچەیەکی هەرێم باران دەبارێت.

سایلۆی سلێمانی رایگەیاندووە، سبەی چوارشەممە، دەست بە دابەشکردنی ژمارەیەک چەکی دیکەی پارەی جوتیاران دەکەن.

جێگری بەڕێوەبەری کەشناسیی سلێمانی بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئەو خۆڵبارینەی لە ئێستادا سنووری سلێمانی و ئیدارەی گەرمیانی گرتووەتەوە تا سبەی شەو بەردەوام دەبێت.

لە دەرمانەوە تا کۆنتڕۆڵکردنی کێشی جەستە، چەندین بژاردە هەیە بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ شەکری خوێندا، بێگومان پاراستنی خۆراکی تەندروست باشترین رێگایە بۆ ئەوەی ئاستی شەکری خوێنت لەژێر کۆنتڕۆڵدا بێت.

سەرۆک وەزیرانی عێراق رایگەیاند، بەبۆنەی رۆژی نیشتیمانیی کۆماری عێراق، رۆژی پێنجشەممەی ئەم هەفتەیە پشووی فەرمییە. هەرچەندە ساڵی رابردوو بەهەمان بۆنەوە لە هەرێم پشوو بوو، بەڵام تا ئێستا حکومەتی کاربەڕێکەر هیچ راگەیەنراوێکی لەبارەی پشووی ئەمساڵەوە بڵاو نەکردووەتەوە.

دژی رووخاندنی دوکانەکانیان؛ ژمارەیەک کاسبکار لەسەر رێگای سپیلک- خەلیفان گردبوونەوە و رایانگەیاند، ماوەی دوو ساڵە دوکانەکانیان بەهۆی دروستکردنی رێگایەکەوە لەلایەن حکومەتەوە روخێنراوە بەڵام هیچ قەرەبوویەک نەکراونەتەوە و بێ کار ماونەتەوە.

سەرۆکی تیمی راگەیاندنی کۆمسیۆنی عێراق بە ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، دوای دەنگدانی تایبەت راستەوخۆ کارتی بایۆمەتری لە هێزە ئەمنییەکان وەردەگیرێتەوە.

پسپۆرێکی خۆراک هۆشداریدا لە مەترسی تووشبوون بە نەخۆشی شەکرە بەهۆی خواردنی ڕۆژانەی برنجەوە.

بەشێک لە کارمەندانی تەندروستی دژی دانەمەزراندنیان لە بەردەم تەندروستیی سلێمانیدا گردبوونەوە. باس لەوە دەکەن، چەندین کارمەندیان هەیە کە ماوەی ١١ ساڵە بە خۆبەخش کار دەکات و تا ئێستا دانەمەزراوە.

نرخی ئەمپێری کارەبای مۆلیدە بۆ مانگی ٩ لە هەولێر و سلێمانی دیاریکرا و لە سلێمانی نرخی ئەمپێرێک لەنێوان ١١ بۆ ١٢ هەزار و لە هەولێریش لەنێوان ١٢ هەزار و ٧٥٠ دینار بۆ ١٧ هەزار دیناردایە.

کەشناسیی هەرێم پێشبینییەکانی کەشوهەوای ئەمڕۆ و سبەی راگەیاند و بەپێی پێشبینییەکان، خێرایی با زیاد دەکات و پلەکانی گەرما بەشێوەیەکی بەرچاو نزم دەبنەوە. دەشڵێت، لە چەند ناوچەیەک تاوەباران دەبێت.

سەرۆکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ رایگەیاند، لەگەڵ سەرۆک وەزیرانی عێراق قسەی کردووە و پێی راگەیاندووە، بڕیاریان داوە پارەی دیکە بۆ مووچەی مانگی هەشت بنێرن.

نوێنەرایەتیی هاوکاری نەتەوە یەکگرتووەکان لە عێراق ناسراو بە یۆنامی رایگەیاندووە، هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بەشێوەیەکی شەفاف و دادپەروەرانە بەڕێوەدەچێت و تەواوی رێوشوێنەکانی هەڵبژاردنەکە لەلایەن چاودێرانەوە چاودێری دەکرد.

سەرۆکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، لەگەڵ سەرۆک وەزیرانی عێراقدا کۆبووەتەوە و پێی راگەیاندووە، لەم یەک دوو رۆژەدا پارەی دیکە بۆ مووچەی مانگی هەشت دەنێرن.

وتەبێژی ئەمینداریەتی گشتی ئەنجومەنی وەزیران رایگەیاند، پێنجشەممەی ئەم هەفتەیە پشووی فەرمی نییە و بڕیاردراوە ئەو پشووە رەت بکەنەوە.

جیاوازی نێوان بەڵێنی درۆی مەسرور بارزانی و دیمەنێکی راستەقینەی ژیان و خوێندنی خوێندکارانی قوتابخانەیەکی پەروەردەی کۆیە لە سنوری هەولێر زۆرە کە بەهۆی نەبونی کورسی لەسەر بلۆک دانیشتوون.