لە هەولێر چەند لاپەڕەیەکی قورئان دڕێنرا و کاردانەوەی 'توندی' یەکێتی زانایانی ئیسلامی لێکەوتەوە
رێكخراوی نێودەوڵەتی کۆچبەران رایگەیاند، لە دەریای ناوەڕاستدا زیاتر لە ١٠٠ کۆچبەر خنکان و بەهۆی بەهێزی شەپۆلەکانی دەریاشەوە تەرمەکانیان نەدۆزراوەتەوە.
شەوی رابردوو گرتەڤیدیۆییەک بڵاوکرایەوە کە تیایدا دەردەکەوێت، دوای ئەوەی چەند لاپەڕەیەکی قورئان دڕێنرابوو، ژنێک لاپەڕە قورئانەکانی لەسەر زەوی هەڵدەگرتەوە و لەسەر ئەو بابەتە و لەیەکەم کاردانەوەدا، لقی هەولێری یەکێتی زانایانی ئایینی ئیسلامی کوردستان دەڵێت، "ئیهانە بە کەلامی خوادا کراوە."
فەرماندەی ناوەندی هێزەکانی ئەمریکا لەسەر ئاڵۆزییەکانی قامیشلۆ رایگەیاند، ئەوان دەیانەوێت پێکدادانەکانی قامیشلۆ بە گفتوگۆ چارەسەر بکرێت.
پەیامنێری ئێن ئاڕتی رایگەیاند، ماوەی چەند رۆژێکە نرخی بەنزین بەرزتربووەتەوە، بەجۆرێک بۆ هەر لیترێک ٢٥ دینار زیادیکردووە.
بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، ئەمڕۆ هەینی، ئاسمانی هەرێم ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت، سبەینێش، ئاسمان ساماڵ و نیمچەهەور دەبێت.
کەمال کەرکوکی رایگەیاند، بەرزکردنەوەی ئاڵای کوردستان و گەڕانەوەی پێشمەرگە و دانانی پارێزگارێکی نوێ مەرجی پارتین بۆ گەڕانەوە بۆ کەرکوک، دەشڵێت، "پارتی خاوەنی قەزیەی کەرکوکە و دەستبەرداری نابێت."
ماڵپەڕی بی بی سی بەریتانی لە زاری کۆمپانیای فایزەرەوە بڵاویکردەوە، لە هەریەک لە وڵاتانی پۆڵەندا و مەکسیك ژمارەیەك لە ڤاکسینەکەیان ساختەکراوە.
ئەمڕۆ هەینی، بەپێی بۆرسەی جیهانی، نرخی یەک کیلۆگرام زێڕ بریتیە لە ٥٧ هەزار و ٤٠٢ دۆلار و یەک ئۆنسە زێڕیش بە هەزار و ٧٨٥ دۆلارە، نرخی یەک گرامیش ٥٧ دۆلار و ٤١ سەنتە.
سەرۆکی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، نه‌وه‌یه‌كى تازه له عێراق دروست بووه و چیتر دروشمى بێ ناوه‌ڕۆكیان له سیاسییه‌كانى وڵات قبووڵ نییه.
هێزەکانی پاراستنی گەل (هەپەگە) رایگەیاند، لە چیای حەفتانین لە سنوری زاخۆ دوو سەربازی سوپای تورکیایان کوشتووە.
لەبارەی هێرشەکەی شەوی رابردووی سەر فڕۆکەخانەی بەغدا، شانە راگەیاندنی ئەمنی عێراق رایگەیاند، ئەو هێرشانە لەلایەن گروپێکی لادەر و بەئامانجی سەرقاڵکردنی هێزەکانیان بووە، چونکە هێزەکانیان سەرقاڵی ئۆپەراسیۆنێکی دژ بە چەکدارانی داعش بوون.
دەستەى گشتى کەشناسى و بومەلەرزەزانى عێراق رایگەیاند، شەوی رابردوو دوو بومەلەرزە لە دووکاتی جیاواز قەزای دەربەندیخانی سەر بە پارێزگای سلێمانی هەژاندووە و دانیشتوانی ناوچەکە هەستیان پێکردووە.
ئەمڕۆ هەینی، نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی برێنت لە بازاڕەکانی جيهاندا بە ٦٥ دۆلار و ٧٧ سەنتە، بەمەش نرخی نەوت ٧٧ سەنت بەرزبوەتەوە و نرخى بەرمیلێک نەوتى خاوی ئەمریکیش بە ٦١ دۆلار و ٨٩ سەنت مامەڵەى پێوە دەکرێت.
پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، پێش کاتژمێر ١٢ی ئەمشەو سێ موشەک ئاڕاستەی فرۆکەخانەی بەغدا کراوە و تیایدا بنکەی سەربازی ڤیکتۆریا لەناو فڕۆکەخانەکەدا کراوەتە ئامانج.
پاش چەندین هەفتە لە بەردەوامی گرژیی و ئاڵۆزییەکانی نێوان روسیا و ئۆکرانیا بەهۆی رەوانەکردنی نزیکەی ١٠٠ هەزار سەرباز لەلایەن روسیاوە بۆ سەر سنورەکانی لەگەڵ ئۆکرانیا، ئەمڕۆ روسیا بڕیاری کشانەوەی بەشێک لە هێزەکانی دەرکرد.
هاوسەری باڵیۆزی بەلجیکا لە کۆریای باشور زلـلەیەکی لە کرێکاری ماركێتێکدا لە شاری سیئۆل و دواتر باڵیۆزی بەلجیکا لە کۆریای باشور داوای لێبوردنی کرد.
کلتوری خواردنەوەی چا لە وڵاتێکەوە بۆ وڵاتێکی دیکە جیاوازە و لە هەندێك وڵاتدا لە پارشێودا و پێش دەستپیکردنی رۆژو دەخورێتەوە، هاوکات، باس لە هەندێك سودی تەندروستی لە راپۆرتە تەندروستیەکاندا کراوە.
عەلی قەرەداغی رایگەیاند، "من هیچ پەیوەندییەکی تایبەتم لەگەڵ ئەردۆغان نییە جگە لەوەی بەهۆی پۆستەکەم پەیوەندیمان هەیە"، دەشڵێت، "چەندینجار پەیوەندییەکانمان لەگەڵ ئەردۆغان بۆ بەرژەوەندی کورد بەکارهێناوە."
بەڕێوەبەرایەتی گشتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، سبه‌ى هەینی ئاسمانى ناوچه‌كانى هه‌رێم له نێوان نيمچه هه‌ور دەبێت و له هه‌ندێک كات هه‌ورى ته‌واو دەبێت و پلەکانی گەرماش بەرەو دابەزین دەچن.
بەگوێرەی میدیاکان، دوو گەنج لە تەشقەندی پایتەختی ئۆزبەکستاندا ئاهەنگی هاوسەرگیریان بە 'دزی' پۆلیس و وەک یادەوەری ژیانیان لە ناو میترۆدا ئەنجامدا.
ئەندامێکی لیژنه‌ی دارایی په‌رله‌مانی عێراق رایگه‌یاند، چاودێری جێبه‌جێكردنی رێككه‌وتننامه‌ی نێوان هەرێم وبەغدا دەکەن، دەشڵێت، له‌باره‌ی بودجه‌وه ئەو لایەنەی کە پابەندی رێککەوتنەکە نابێت لێپرسینەوەی لەگەڵدا دەکرێت.
رێکخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەکانی حکومەتی هەرێم رایگەیاند، "حکومەت دەست لە پرۆسە یاساییەکان وەرنادات و دەستبەسەرکردن و دەستگیرکردن تەنیا بە بڕیاری دادگا جێبەجێدەکرێن"، دەشڵێت، "ئازادی راگەیاندن کاری لە پێشینەمانە."
دوای ئەوەی لە راپۆرتێکدا کەناڵێکی تەلەفزیۆنی عێراقی وتبووی، هەرێم رێگەی بە کردنەوەی "بنکەی مۆسادی ئیسرائیلی" داوە، جوتیار عادل وته‌بێژی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان روونکردنەوەیەکی بڵاوکردەوە و تیایدا هاتووە، "ئەو راپۆرتە بێ بنەمایە و لەسەر بنەمای وەهمی ئامادەکراوە"، دەشڵێت، "حكومه‌ت سكاڵای یاسایی له دژی ئه‌و كه‌ناڵه پێشكه‌ش ده‌كات."
قائیمقامی قەزای بەردەڕەش رایگەیاند، ژمارەیەک پڕۆژە بە بڕی چوار ملیار و٦٠٠ ملیۆن دینار ئەنجام دەدرێن، دەشڵێت، لە ماوەیەکی نزیکدا دەست بە جێبەجێکردنیان دەکرێت.
پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، تەرمی کارمەندێکی ئاسایشی گشتی هەولێر لە ماڵەکەیدا دۆزرایەوە.
سەرۆکی حکومەتی هەرێم "داوای کرد حکومەتی فیدراڵی، پابەندبوونەکانی خۆی بەرامبەر هەرێمی کوردستان تایبەت بە یاسای بودجەی گشتیی جێبەجێ بکات و بەشە بودجەی هەرێم لە ئایندەیەکی نزیکدا بنێرێت."
لەرۆژی ١٣ی ئەم مانگەوە، مانگی رەمەزان لەسەرانسەری وڵاتانی موسڵمان و موسڵماننشین وەک پەرستشێکی ئایینی ئیسلام دەستیپێکرد، موسڵمانان لە بانگی بەیانییەوە تا بانگی ئێوارە بەڕۆژوو دەبن، لەکاتی بەربانگدا و بۆ نانی ئێوارە، هەر وڵاتە و بەکولتووری خۆی رۆژووی دووروودرێژی ئەو رۆژەی دەشکێنێت و بە خوانە کولوتورییەکەی خوانی ئەو ئێوارەیەی دەرازێنێتەوە.
ئەمڕۆ پێنجشەممە، لە کاتی کردنەوەی بازاڕدا نرخی ١٠٠ دۆلار لە بازاڕەکانی هەرێمی کوردستاندا بە ١٤٧ هەزار و ٩٥٠ دینار مامەڵەی پێوەکرا، بەڵام لە ئێستادا و لە کاتی داخستنی بازاڕدا نرخی دۆلار گەیشتە ١٤٧ هەزار و ٧٠٠ دینار.
ئەندامێکی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، پشکی پەرەپێدانی پارێزگاکانی هەرێمی کوردستان لە یاسای بودجەی گشتی ئەمساڵی عێراقدا ٥٢٠ ملیار دینارە.
باڵیۆزی بەریتانیا لە عێراق رایگەیاند، "لەگەڵ سەرۆکی حکومەتی هەرێمدا لەسەر پرسەکانی کوشتن و خۆکوژی گفتوگۆمان کرد" دەشڵێت، "هێرشەکەی سەر فڕۆکەخانەی هەولێر نیگەرانی کردین."
وەزارەتی پەروەردەی هەرێم بابەتە هەڵپەسێردراوەکانی (تەرککراوەکانی) بۆ تاقیکردنەوە گشتیەکانی قۆناغی ١٢ی ئامادەیی بڵاوکردەوە.
ماڵپەڕی ئاڕ تی روسی لە زاری چاوگێکی عێراقییەوە بڵاویکردەوە، پێشبیندەکرێت هەڵبژاردنی پێشوەختەی وڵات کە بڕیارە لە ١٠ی تشرینی یەکەمی ئەمساڵ بەڕێوەبچێت، بۆ ماوەی ١٠ رۆژ دوا بخرێت.
دیار خۆشناو گەنجێکی کوردی خەڵکی بناری سەفین، لە شاری ستۆكپۆرتی بەریتانیا بە رووداوی هاتووچۆ گیانیلەدەستداو لەدوای خۆی مناڵێکی سێ مانگی بەجێهێشت.
بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی راپەڕین رایگەیاند، دووکەس لەسەر دۆسیەی کوشتنی گەنجەکەی حاجیاوا دەستگیرکراون کە گوماندەکرێت پەیوەندیان بە دۆسییەکەوە هەبێت.
تەندروستی هەرێم رایگەیاند، لە ماوەی ٢٤ کاتژمێری رابردوودا، هەشت هەزار و ٩٢٦ پشکنینی نوێ کراوە و ٩٧٧ حاڵەتی توشبوون و ٧٦٣ چاکبونەوە نۆ گیانلەدەستدان بە کۆرۆنا تۆمارکراوە.
پارێزەرەی ژمارەیەک لەدەستگیرکراوانی بادینان بەئێن ئاڕتی راگەیاند:"سێ رۆژە ٢٣ کەس لەزیندانیکراوانی بادینان مانیان لە خواردن گرتووە".
وتەبێژی پۆلیسی دهۆک بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، شەوی رابردوو چەند کەسێک لەو شارە تەقەیان لە ماڵی دکتۆرێک کرد، دواتر توانیونیانە بناسرێنەوە و دەستنیشان بکرێن.
وەزارەتی کۆچ و کۆچبەرانی عێراق رایگەیاند، پاش گەڕانەوەیان بۆ شوێنی نیشتەجێبوونیان ئاوارەکان ناتوانن جارێکی دیکە بگەڕێنەوە بۆ کەمپی ئاوارەکان لە هەرێمی کوردستان.
رێکخەری راسپاردە نێودەوڵەتییەکان لە حکومەتی هەرێم رایگەیاند، "هەوڵدەدەین بۆ یەکەمجار تاوانبارانی داعش لە دادگایەکی سەربەخۆ و لەهەرێم دادگایی بکرێن".
جێگری سوپاسالاری وەزارەتی پێشمەرگە رایگەیاند، حکومەتی عێراق تا ئێستا پابەند نەبوە بە جێبەجێکردنی رێککەوتنی پێشمەرگە و سوپای عێراق بۆ ناوچە جێناکۆکەکان، دەشڵێت، ئەوان بە ئارەزوی خۆیان ئۆپەراسیۆن دەکەن و پێشمەرگەش ئەمەی قبوڵ نەکردووه.
رێکخراوی چاودێری مافەکانی مرۆڤ لەبارەی رەوشی دادگا و بەڕێوەچوونی دادگایی کردنی زنیدانیانی بادینان راپۆرتێکی بڵاوکردەوەو تیایدا ھاتووە، " پرۆسەی دادگاییکردنی ئەم کەسانە لە دادگای تاوانەکانی ھەولێر پێشێلکاری یاسایی و دەستتێوەردانی سیاسی زۆری تێدا بوو".
رۆژنامەیەکی ئەمریکی بڵاویکردەوە، سەرۆکی ئەو وڵاتە بەنیازە بەفەرمی "لەناوبردنی ئەرمەنەکان" لەسەر دەستی عوسمانییەکان وەک "جینۆسایدی ئەرمەنەکان" بناسێنێت.
عەدنان ئەسەدی سەرۆکی فراکسیۆنی دەوڵەتی یاسا و بریکاری پێشووی وەزارەتی ناوخۆی عێراق دوای توشبوونی بە نەخۆشی کۆرۆنا گیانیلەدەستدا.
سەرۆکوەزیرانی عێراق، مۆڵەتی هەزار و ١٢٨ پڕۆژەی وەبەرهێنانی تەواونەکراوی هەڵوەشاندەوە، کە رێژەی کارەکانیان لەنێوان سفر بۆ ٣٥ لەسەد بووە و ماوەی جێبەجێکردنی پرۆژەکانیش تەواوبوون.
ڕۆژی یەک شەممە بەرواری ٢٠٢١/٤/٢٥ دەست دەکرێت بە دابەشکردنی موچەی مانگی (٤) بە پێی میکانیزمی مانگی پێشوو.
ئەمڕۆ پێنجشەممە، لە کاتی کردنەوەی بازاڕدا نرخی ١٠٠ دۆلار لە بازاڕەکانی هەرێمی کوردستاندا بە ١٤٧ هەزار و ٩٥٠ دینار مامەڵەی پێوەکرا و بەوەش بەراورد بە سەر لە بەیانی نرخەکەی دابەزیوە.
سەرۆکی هەرێم لەپەیامێکیدا بە بۆنەی رۆژی رۆژنامەگەریی کوردی رایگەیاند، "پشتیوانيی تەواومان بۆ رۆژنامەنووسان و باوەری نەگۆرمان بە ئازادیی رۆژنامەگەری و رادەربڕین وەك بنەمایەكی سەرەكیی هەر كۆمەڵگەیەكی دیموكرات و ئازادیخواز، دووپات دەكەینەوە".
ڕێکخراوی لێبوردنی نیودەوڵەتی ڕایگەیاند، سەرەڕای سەرهەڵدانی ڤایرۆسی کۆرۆنا، بەڵام لەساڵی ٢٠٢٠دا هەندێک وڵات بەردەوام بوون لە جێبەجێکردن و ئەنجامدانی سزای لەسێدارەدان.
نانخواردن بە بڕی باش جەستە دەتوانێت ئەرکەکانی جێبەجێ بکات و بە تەندروستیی دەهێڵێتەوە، لەکاتێکدا زۆر خواردن کاریگەریی نەرێنی لەسەر جەستە بەجێدەهێڵێت و هۆکارێکە بۆ قەڵەوی، لەڕاستیشدا کەمخۆریش جەستە ڕووبەڕووی گرفتی تەندروستیی دەکاتەوە.
ئەمڕۆ پێنجشەممە، بەپێی بۆرسەی جیهانی، نرخی یەک کیلۆگرام زێڕ بریتیە لە ٥٧ هەزار و ٥٤٤ دۆلار و یەک ئۆنسە زێڕیش بە هەزار و ٧٨٩ دۆلارە، نرخی یەک گرامیش ٥٧ دۆلار و ٥٣ سەنتە.
ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمریکا پرۆژە یاسای "قەدەغەنەکردنی گەشت لەسەر بنەمای ئاین" پەسەند کرد، بەمەش لەمەو دوا هیچ سەرۆکێکی ئەو وڵاتە دەسەڵاتی قەدەغەکردنی گەشت و کۆچکردنی هاوڵاتیانی دەرەوەی ئەو وڵاتەی بۆ ناو ئەمریکای لە سەر بنەمای ئاین نابێت.
بەڕێوەبەری ئاوی ھەرێمی كوردستان رایگەیاند، بە دوو گوژمەی جیاواز ٢٢ ملیار دینار بۆ چارەسەرکردنی کێشەی ئاوی سلێمانی تەرخانکراوە.
ئەمڕۆ پێنجشەممە، نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی برێنت لە بازاڕەکانی جيهاندا بە ٦٥ دۆلارە، بەمەش نرخی نەوت یەک دۆلار و حەوت سەنت دابەزیوە و نرخى بەرمیلێک نەوتى خاوی ئەمریکیش بە ٦١ دۆلار و سێ سەنت مامەڵەى پێوە دەکرێت.
شۆڕش ئیسماعیل وتەبێژی پۆلیسی راپەڕین بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە ناحیەی حاجیاوای سەر بە قەزای رانیە، گەنجێک درایە بەر دەستڕێژی گوللـە و بەهۆیەوە گیانی لەدەستدا.
ئاژانسی هەواڵی ئەنادۆڵی تورکیا بڵاویکردەوە، چەند بەشێک لە بەردەرەشەکەی ناو دیواری کەعبە لە مزگەوتی سەقلی محەمەد پاشا و بەشێکی دیکەی لە سەر دەروازەی ژوری گۆڕی سوڵتان سلێمانی قانوونییە، هاوکات، ئەمیرێکی سعودیش ئەم کارە بە دزیکردن وەسفدەکات و داوادەکات بگەڕێندرێنەوە بۆ شوێنی راستەقینەی خۆیان.
وتەبێژی پۆلیسی راپەڕین بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە ناحیەی حاجیاوای سەر بە قەزای رانیە، گەنجێک درایە بەر دەستڕێژی گوللـە و بەهۆیەوە گیانی لەدەستدا.
لیژنە هاوبەشەکانی قائیمقامیەتی هەولێر رایگەیاند، شوێنێکیان بەناوی کارگە و دروستکردنی شیرینی داخست، کە خاوەنەکەی لە ناو تەوالێتدا شیرینی دروستکردووە.
ئەنجومەنی سەرتاسەری مامۆستایانی ناڕازی پەیامێکیان بڵاوکردەوە و تیایدا هاتووە، "نوێترین بێحورمەتیکردنی حکومەت بڕیاری بە ئەلیکترۆنیکردنی خوێندنە" و دەشڵێن، "ئەو دزی و ستەمکاریانەی دەسەڵات رەتدەکەینەوە و هەموو رێکارێکی مەدەنی و شارستانی لە مانگرتن و خۆپیشاندان و جۆرەها رێکاری تر دەگرینەبەر."
سەرۆکی حکومەتی هەرێم لەپەیامێکیدا بە بۆنەی ڕۆژی ڕۆژنامەگەریی کوردی رایگەیاند، "ئەمڕۆ لە هەرێمی کوردستان، سەدان دەزگای هەمەجۆری ڕاگەیاندن هەن و بەوپەڕی ئازادییەوە، کاری خۆیان دەکەن و حكومەتی هەرێمی كوردستانیش، كاری بۆ چەسپاندنی زیاتری بنەماكانی ئازادی میدیایی و دیموكراسیی کردووە و هەمیشە پەرۆشی ڕەخساندنی کەشێکی گونجاو بووە بۆ کاری ڕۆژنامەوانیی".
پاش ئەوەی ژەمە ڤاکسینی کۆرۆنا لە جۆرەکانی (ئەسترازینیکا، فایزەر، سینۆفار) گەشتوونەتە هەرێمی کوردستان؛ ئەوەی جێی سەرنجی هاوڵاتیان و بەشیک لە چاودێران، وەرگرتنی ڤاکسینەکە بوو لەلایەن کاربەدەستانی حکومەت و بەرپرسانی حزبی هەرێمی کوردستانەوە.