لە پاکستان ئەو پیاوانەی دەستدرێژی سێکسی بکەنە سەر ژنان دەخەسێنرێن
لە بڕیارێکی جیاوازدا، کۆماری ئیسلامی پاکستان بڕیاریدا بە خەساندنی ئەو پیاوانەی کە دەستدرێژی سێکسی دەکەنە سەر ژنان.
سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، لەکاتێکدا کۆشکی سپی جێدەهێڵێت ئەگەر دەستەی هەڵبژاردنی سەرۆک دەنگ بە جۆ بایدن بدات. دەشڵێت، ئامادەنییە لە مەراسیمی رادەستکردنی دەسەڵاتدا تەوقە بکات.
میدیاکانی ئێران بڵاویانکردەوە، چەند کاتژمێرێک لەمەوبەر موحسین فەخری زادە کە یەکێکە لە زانایانی ئەتۆمی ئەو وڵاتە لە دەوروبەری تارانی پایتەختدا "تیرۆرکراوە" و بۆ ئەوەش، پەنجەی تۆمەت بۆ ئیسرائیل رادەکێشرێت.
میدیاکانی عێراق بڵاویانکردەوە، لە پارێزگای زیقار پێکدادان لەنێوان خۆپیشاندەرانی تشرین لە مەیدانی حەبوبی لە ناوەڕاستی ئەو شارە و لایەنگرانی سەدر روویدا و بەوهۆیەوە کەسێک گیانی لەدەستدا و ٤٩ کەسی دیکەش برینداربوون.
بەڕێوەبەری رێگاوبانی سەقز رایگەیاند، بەهۆی بەفربارینەوە رێگەکانی نێوان سەقز – دیواندەرە و سەقز – بانە داخراون و لە هەندێك ناوچەش نزیکەی ٨٠ سانتیم بەفر باریوە.
لە ماوەی ٢٤ کاتژمێری رابردوودا، لە عێراق دوو هەزار و ٥٤٥ حاڵەتی نوێی توشبوون بە کۆرۆنا و هەزار و ٩٢١ چاکبوونەوە و ٤٢ گیانلەدەستدان تۆمارکراوە کە ١٦یان لە پارێزگای سلێمانیدان. بەوەش، چەندین رۆژە سلێمانی لەناو سەرجەم شارەکانی عێراقدا، پلەی یەکەمی لە گیانلەدەستدان بە کۆرۆنا گرتووە.
میدیاکانی ئێران بڵاویانکردەوە، چەند کاتژمێرێک لەمەوبەر موحسین فەخری زادە کە یەکێکە لە زانایانی ئەتۆمی ئەو وڵاتە لە دەوروبەری تارانی پایتەختدا "تیرۆرکراوە"، بەڵام رێکخراوی وزەی ئەتۆمی ئێران هەواڵەکەی رەتکردەوە.
پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، لە ئەنجامی تەقینەوەی ئۆتۆمبیلێکی بۆمبڕێژکراوەوە لە سەرێ کانی، سێ کەس کوژران و پێنجی دیکەش برینداربوون.
بەڕیوەبەرایەتی هاتوچۆی گەرمیان رایگەیاند، لەسەر رێگای کەلار - خانەقین لە پێکدادانی سێ ئۆتۆمبێلدا سێ کەس گیانیان لەدەستدا و دوو کەسی دیکەش برینداربوون.
بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی رەواندز رایگەیاند، تەرمی مامۆستایەک لە شوێنێکی نزیک ماڵەکەی خۆی دۆزراوەتەوە، دەشڵێت، بەپێی لێکۆڵینەوە سەرەتاییەکان گومان دەکرێت رووداوەکە خۆکوژی بێت، بەڵام لێکۆڵینەوەکانی پۆلیس لەوبارەوە بەردەوامە.
جێگری پارێزگاری موسڵ رایگەیاند، تا ناوەڕاستی مانگی داھاتوو ھەموو کەمپەکان دادەخرێن، بەڵام بەشێک لە دانیشتوانی نێو کەمپەکان کەسوکاری داعشن و مەترسین بۆ سەر ئاسایشی موسڵ.
سەرۆكی لیژنەی تایبەت بە دەرمان لە پەرلەمانی كوردستان رایگەیاند، لە ئێستادا ٣٣ كۆمپانیای دەرمان خراونە لیستی رەشەوە و ھەڵگرتنی دەرمان و فلتەری دەرمان لە دەست كۆمپانیاكاندا نابێت، دەشڵێت، "ھەندێک رێكار ھەبوون لە دەستی كۆمپانیا تایبەتەكاندا بوون، لەمەودوا حكومەت خۆی رێكارەكان دەگرێتە بەر."
رۆژانە گرنگیدان بە خواردنەوەی ئاو جەستە بە شێداری دەهێڵێتەوە و لە زۆر گرفتی تەندروستیی دەیپارێزێت، بەڵام کەم یان زۆر خواردنەوەی ئاو زیانی دەبێت هەربۆیە پێویستە بزانرێت رۆژانە بڕی چەند ئاو بخورێتەوە؟
به‌ڕێوه‌به‌ری به‌شی فریاكه‌وتن له رێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی رایگه‌یاند، ئه‌گه‌ری هه‌یه ساڵی داهاتوو له‌گه‌ڵ بەردەستوونی ڤاكسینه‌كان دژ به ڤایرۆسی كۆرۆنا ژیان ئاسایی ببێته‌وه.
رۆژانە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی، نرخی دراو لە بازاڕەکانی ھەرێمی کوردستاندا بڵاودەکاتەوە.
ئەمڕۆ چوارەم هەینی مانگی تشرینی دووەمە و لە ئەمریکادا رۆژی هەینی رەش (بلاک فرایدەی) بەڕێوەدەچێت، کە تیایدا لە بەشێکی زۆری بازاڕەکانی ئەمریکا و ئەوروپادا داشکاندن دەکەن، لێرەدا وەڵامی ئەوە دەدەینەوە، کە ئایا (بلاک فڕایدەی) چییە و چۆن سەری هەڵداوە؟
بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، ئەمڕۆ ئاسمان نیمچەهەور دەبێت و لە ناوچە جیاجیاکاندا نمە باران دەبارێت، هاوکات، لە ناوچە شاخاویە سنورییەکان بەفرێکی کەم لە دەبارێت.
ئەمڕۆ هەینی، ٢٧ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠، نرخی یەک ئۆنسە زێڕ لە بازاڕەکانی جیهاندا هەزار و ٨١٠ دۆلارە، نرخی یەک گرامیش ٥٨ دۆلار و ٢٢ سەنتە.
دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئێستای ئەمریکا رایگەیاند، لەکاتێکدا کۆشکی سپی جێدەهێڵێت ئەگەر دەستەی هەڵبژاردنەکان دەنگ بە بایدن بدەن، دەشڵێت، ئامادە نییە لە مەراسیمی رادەستکردنی دەسەڵاتدا تەوقەبکات.
ویلایەتی ڤیکتۆریا لە ئوستڕاڵیا پاش تێپەڕینی ٢٨ رۆژ بەسەر تۆمارنەکردنی هیچ حاڵەتێکی توشبوون بە ڤایرۆسی کۆرۆنادا سەرکەوتنی ویلایەتەکەی بەسەر ڤایرۆسەکەدا راگەیاند.
توێژیەنەوەیەک لە ئەرجەنتین لەسەر ٣٣٣ نەخۆش کە چارەسەری هەوکردنی سییەکانیان بۆ ئەنجامدراوە، دەرکەوتووە بەکارهێنانی پلازمای خوێن لە چارەسەری نەخۆشانی کۆرنادا سودێکی کەمی هەبووە و کاریگەریی مردنیش بەشێوەیەکی بەرچاو کەمناکاتەوە.
بەپێی گرتەیەکی ڤیدیۆیی، کە لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا بڵاوبووەتەوە، ژمارەیەک ئەندامی گروپی رەبعەڵا هێرشیانکردووەتە سەر سەنتەرێکی مەساج لە بەغدا و بە تێڵا لە بەشێک کارمەندەکان دەدەن، کە ژنیشیان تێدایە و دواتریش بیناکەیان سوتاندووە.
بڕیارە رێکخراوی وڵاتانی بەرهەمهێنی نەوت "ئۆپێک" لە ٣٠ی تشرینی دووەم کۆببێتەوە و وادەی کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی نەوتی ئەندامەکانی درێژبکاتەوە، کە لە مانگی نیسانی رابردوودا بەهۆی بڵاوبوونەوەی کۆرۆنا و دابەزینی نرخی نەوتەوە رێکخراوی ئۆپیک+ بڕیاری کەمکردنەوەی بەرهەمهێنانی نەوتی دا، هاوکات عێراقیش دەیەوێت دۆخی ئابوری و سیاسی وڵاتانی ئەندام لەبەرچاوبگیرێت.
بەڕێوەبەری پاراستنی ناوچە ناوەندییەکانی میسر رایگەیاند، لە دۆڵی نەهەنگەکان و بەدیاریکراوی لە ناوچەی پاراستنی دۆی رەیان لە وڵاتەکەیان ئێسکی ژمارەیەک باڵندەی پێلیکان دۆزراوەتەوە کە مێژووەکەی بۆ ٣٧ ملیۆن ساڵ لەمەوبەر دەگەڕێتەوە.
میدیاکانی جیهان رایانگەیاند، بەهۆی کەمبوونەوەی مەترسی ڤایرۆسی کۆرۆنا و دۆزینەوەی ڤاکسین بۆ ڤایرۆسەکە، نرخی نەوت بەرزبووەوە، بەجۆرێک گەیشتووەتەوە هەمان ئاستی مانگی ئازاری ئەمساڵ و بەرزترین نرخە بە بەروارد بە ٧ مانگی رابردوو.
بەگوێرەی داتای نەتەوە یەکگرتووەکان، زیاتر لە سێ ملیار مرۆڤ لە سەرانسەری جیهاندا لە ئاوی خواردنەوەی خاوێن بێبەشن.
وتەبێژی بەرگری شارستانی سلێمانی رایگەیاند، نەبوونی دەرچە (مەنهۆڵ)ی پێویست و پاکنەکردنەوەی هەندێکیان و زێدەڕۆیی هەندێک شوێن هۆکارن بۆ دروستبوونی لافاو لەسەر شەقامە سەرەکییەکانی شارەکەدا.
بەرپرسانی سوپای ئیسرائیل رایانگەیاند، کە حکومەتی ئەو وڵاتە فەرماندە سەربازییەکانی ئاگادارکردووەتەوە بۆ ئەوەی لە حاڵەتی ئامادەباشیدا بن و ئەوەشی بۆ ئەگەری هێرشی سەربازی ئەمریکا بۆ سەر ئێران گەڕاندووەتەوە.
هاوکارمان هونەر ئیحسان ناکۆکیەکانی نێوان پارتی و پەکەکە دەخاتەڕوو، هاوکات ئەوەش رووندەکاتەوە کە ئایا ململانێی ئەو دوو حزبە دەگاتە شەڕی چەکداریی؟
وەزیری دەرەوەی عێراق رایگەیاند، پێشنیازی رێککەوتن لەگەڵ ئیسرائیل نەخراوەتە بەردەم وڵاتەکەی و کێشەی فەڵەستین پەیوەندی بە سیاسەتی دەرەوەی وڵاتەکەیەوە نییە، بەڵکو بەشێکە لە سیاسەتی ناوخۆ و کۆمەڵگەی عێراقی پاڵپشتی فەڵەستینییەکان دەکات.
ئەندامێکی لیژنەی باڵای روبەڕوبوونەوەی کۆرۆنا لە عێراق رایگەیاند، بڕیارە هەشت ملیۆن ژەمەڤاکسینی کۆرۆنا بگاتە وڵاتەکە و لەو بڕەش بەشی هەرێمی کوردستان دەدرێت.
ئەو منداڵەی چەند رۆژێک لەمەوبەر بە پێنچ مانڴی و بە نیو کیلۆ کێشەوە لە هەولێر لەدایکبوو، گیانی لەدەستدا. ئەوەش لەکاتێکدایە، ئەو منداڵە به دووه‌م حاڵه‌تی زوو له‌دایكبوون دادەنرا له جیهاندا.
سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ رایگەیاند، وەک هێزێکی ئۆپۆزسیۆن تەحەدای لێدوانەکانی حکومەتی هەرێم و بەرپرسانی دەکات کە گوایە کەمی داهاتی هەرێم وایکردووە نەتوانن موچە دابەشبکەن. دەشڵێت، "ئەگەر ئێمە هەموو ٣٠ رۆژ جارێک موچەی فەرمانبەرانمان نەدا ئەوا با من لە سێدارە بدەن".
ئێوارەی ئەمڕۆ، لە رووداوێکی هاتوچۆدا لەسەر رێگەی رۆڤیا – هەولێر، دوو کەس گیانیان لەدەستدا و چوار کەسیش برینداربوون. هاوکات، لە رووداوێکی هاتوچۆی دیکەدا، لەسەر رێگای سەرەکی هەولێر – کەرکوک دوو کەسی دیکە گیانیان لەدەستدا.
ئاژانسی هەواڵگری و لێکۆڵینەوەی فیدراڵی عێراق رایگەیاند، لە پارێزگای کەربەلا دەستیان بەسەر چەند کۆمپانیایەکی گەشتیاریدا گرتووە کە ئەنجامی پشکنینی پزیشیکی کۆرۆنایان بۆ ئەو گەشتیارانەی دەچنە دەرەوەی وڵات ساختە کردووە.
بە تۆمەتی تێوەگلان لە کودەتا سەرنەکەوتووەکەی ساڵی ٢٠١٦، دادگای تورکیا بڕیاری بەندکردنی هەمیشەیی بۆ ٣٣٧ کەس دەرکرد و بەوەش، ژمارەی ئەو کەسانەی سزای بەندکردنی هەمیشەییان لەسەر ئەو کەیسە بۆ دەرکراوە بۆ دوو هەزار و ٥٠٠ کەس بەرزبووەوە.
بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی رۆژئاوای سلێمانی رایگەیاند، لە قەزای چەمچەماڵ سی کەسیان بە تۆمەتی تەقەی هەڕەمەکی دەستگیرکردووە کە ترس و دڵەڕاوکێیان لای هاوڵاتیان دروستکردووە.
وتەبێژی بەرگری شارستانی سلێمانی رایگەیاند، لە گەڕەکی قڕگەی شارەکە، ئاو چووەتە ناو یاریگایەکی وەرزشی و توانیویانە ٣٠ کچی تەمەن ١٢ بۆ ١٣ ساڵ رزگاربکەن کە بەهۆی لافاوەکەوە گیریان خواردبوو.
بەشێک لە خەڵکی بەهۆی خراپی شێوازی ژیان و خراپی جۆری ژەمەکانی خواردن بە دەست ئازاری گەدەوە دەناڵێنن، بەڵام دەتوانن بە گرنگیدان بە جۆرەکانی خواردن و گۆڕینی شێوازی ژیانیان خۆیان لە ئازاری گەدە بەدوربگرن.
وتەبێژی بەرگری شارستانی سلێمانی بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە گەڕەکی قڕگە و چەند شوێنێکی دیکەی شارەکەدا لافاو دروستبووە و لە ئێستادا سەرقاڵی ئەنجامدانی رێکارەکانی خۆیانن لە هاوکاری هاوڵاتیان و رێکردنەوەی لافاوەکە بۆ ناو مەنهۆڵەکان.
لە ماوەی ٢٤ کاتژمێری رابردوودا، لە عێراق دوو هەزار و ٤٨٣ حاڵەتی نوێی توشبوون بە کۆرۆنا و دوو هەزار و ٣٢٢ چاکبوونەوە و ٣٩ گیانلەدەستدان تۆمارکراوە کە ١٣ یان لە پارێزگای سلێمانیدایە.
دوای نزیکەی حەوت مانگ لە دەستبەکاربوونی، ئەحمەد مولا تەلاڵ، وتەبێژی سەرۆکوەزیرانی عێراق دەست لەکار کێشانەوەی خۆی لە پۆستەکەی پێشکەشکردووە و ئەوەش، دەنگۆی جیاوازی بەدوای خۆیدا هێناوە.
وتەبێژی بەرگری فریاکەوتنی هەولێر بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئاگر لە کۆگایەکی هەڵگرتنی یاری منداڵان لەسەر رێگای هەولێر - پیرمام کەوتووەتەوە، و تەنها زیانی ماددی بەر کۆگاکە کەوتووە و هیچ زیانێکی گیانی لێ نەکەوتوەتەوە، تا ئێستاش %٨٠ی ئاگرەکە کۆنترۆڵ کراوە.
حکومەتی ئێران رایگەیاند، لەگەڵ ئوسترالیا رێککەوتنی پێشوەختیان کردووە لەسەر ئەوەی، لەبەرامبەر ئازادکردنی هاوڵاتیەکی ئوسترالی، سێ هاوڵاتی ئێران ئازاد دەکرێن.
سەرۆکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی کوردستان رایگەیاند، لەماوەی سێ ھەفتەدا نرخی ھەر بەرمیلێک نەوت ١٠ دۆلار بەرزبووەتەوە، بەڵام نە پارەی نەوتەکە دیارە و نە حکومەتیش موچەی دابەشکردووە.
لیژنە هاوبەشەکانی قائیمقامیەتی سلێمانی رایگەیاند، کۆگایەکی عەمبارکردنی خواردەمەنی لە ناوچەی ژاڵە سەرووی شاری سلێمانی بەهۆی بوونی قرتێنەری مشک و جرج داخرا.
دوای ئەوەی لەسەر هەندێک ماددە لە نێوان لیژنەی کاتی بۆ پێشنیازکردنی دەستوور مشتومڕ دروستبوو، لەوبارەوە، جێگری سەرۆکی پەرلەمانی عێراق داوای کۆتایی هێنانی کارەکانی ئەو لیژنەیەی کرد و دەڵێت، "ماوەی یاساییتان تەواو بووە و کۆتایی بەکارەکانتان بهێنن."
وەزیری ناوخۆی هەرێم رایگەیاند، رێککەوتنی شنگال بەرەو جێبەجێکردن هەنگاو دەنێت و ئومێدەوارین ئەو هێزانەی نایاسایین و خەڵکی شنگال نین و لەو ناوچانەدان دووربخرێنەوە، دەشڵێت، یاسا رێگری لەو کەسانە دەکات، کە پلان و ئاژاوە بۆ ئاسایش و ئارامی و سەقامگیری هەرێم دروستدەکەن.
قەدەغەی هاتوچۆ بۆ رێگەگرتن لە بڵاوبوونەوەی زیاتری ڤایرۆسی کۆرۆنا لە حەسەکە و قامیشلۆ و تەبقە و رەقە دەستیپێکرد و تاوەکو رۆژی پێنجی کانوونی دووەم بەردەوام دەبێت.
ئیدارەی دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا مۆڵەتی هەفتەیەکی بۆ کۆمپانیای خاوەنی تیکتۆک درێژکردەوە، بۆ ئەوەی لەو ماوەیەدا ئەپڵیکەیشنەکەی بفرۆشێت.
بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی و بومەلەرزەزانی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، ئەمڕۆ ئاسمان هەور و بارانبارین دەبێت لە کاتی جیا جیادا و لە ناوچە شاخاویەکان باران مامناوەند و لێزمەباران دەبێت، لەسەر لوتکەی چیاکانی ناوچە سنووریەکان بەفر دەبارێت.
میدیاکانی ئەرجەنتین چۆنییەتی گیان لەدەستدانی دیێگۆ ئەرماندۆ مارادۆنا ئەفسانەی وڵاتەکەیان و دوایین قسەکانی، کە پێش گیان لەدەستدانی کردوویەتی بڵاوکردەوە.
ئەندامێکی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق رایگەیاند، حکومەتی ناوەند هیچ بڕە پارەیەکی لەبەردەست نییە و هەر کەسێکیش پارە بۆ هەرێمی کوردستان بنێرێت دووچاری لێپرسینەوە دەبێتەوە، چونکە پێشێلی یاسایی کردووە.
ئەمڕۆ پێنجشەممە، ٢٦ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠، نرخی یەک ئۆنسە زێڕ لە بازاڕەکانی جیهاندا هەزار و ٨١٠ دۆلارە، نرخی یەک گرامیش ٥٨ دۆلار و ٢٢ سەنتە.
به‌رپرسانی ئیسرائیل رایانگەیاندووە، سوپای وڵاته‌كه‌یان بۆ هێرشكردنه سه‌ر ئێران خراوەتە حاڵه‌تی ئاماده‌باشییه‌وه و پاڵپشتی هێرشی ئەمریکا بۆ سەر ئێران دەکەن.
سەرۆکى ئەمەریکا لە تویتێکدا لێبوردنى سەرۆکایەتى بۆ مایکڵ فێڵن راوێژکارى پێشووى ئاسایشى نیشتیمانى ئەمەریکا دەرکرد.
لە جەژنی سوپاسگوزارییدا، جۆ بایدن رایگەیاند، "پێویستە باوەشمان بۆ جیهان بکەینەوە، نەوەک هێز و توانا سەربازییەکانمان نمایش بکەین."
وڵاتی سکۆتلەندا بڕیاریدا، لەمەودوا پێداویستییە تەندروستییەکانی تایبەت بە ژنان بۆ هاوڵاتیانی خۆی بەخۆڕایی دابینبکات. هاوکات، سکۆتلەندا لەسەر ئاستی جیهان یەکەم وڵاتە ئەو هەنگاوە بنێت.