مه‌سـرور بارزانی: بە بەهای ١٢ ملیار دۆلار پڕۆژه‌مان په‌سەندكردووه
سەرۆکی ئێران کردنەوەی گەورەترین پاڵاوگەی گاز و وێستگەی دەرهێنانی نەوتی بە بەهای ٣٠٠ ملیار و ٤٠٠ ملیۆن دۆلار لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست راگەیاند.
بۆریس جۆنسن سەرۆکوەزیرانی بەریتانیا رەتیکردەوە قەدەغەی هاتوچۆ لە وڵاتەکەیدا تاوەکو هاوینی ئەمساڵ درێژە بکێشێت و رایگەیاند، لە ناوەڕاستی مانگی داهاتوودا رەوشەکە ئاسایی دەکرێتەوە.
وەزیری پێشووی دەرەوەی ئەمریکا لە تویتێکیدا رۆژانی ماوە بۆ گەیشتن بە هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی وڵاتەکەی دەژمێرێت کە لە ساڵی ٢٠٢٤ بەڕێوەدەچێت.
ڕابەری گشتی بزوتنەوەی ئیسلامی رایگەیاند، حکومەتی هەرێم مەرکەزی نەبووە و حزب کۆمپانیای داناوە. دەشڵێت، "لە کوردستان ناتوانرێت چاکسازی ئەنجامبدرێت، چونکە فرەخاوەنە".
پاش تەقینەوەکانی بەغدادی پایتەخت سەرۆکوەزیرانی عێراق فەرمانی لەسەرکارلابردنی بریکاری وەزیری ناوخۆ بۆ کاروباری هەواڵگری و بەڕێوەبەری گشتی هەواڵگری و نە‌هێشتنی تیرۆر و چەند پەرپرسێکی دیکەی دەرکرد.
سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان رایگه‌یاند، له دەستپێکی كابینه‌ی نۆیه‌می حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستاندا تاوەکو ئێستا، بە بەهای ١٢ ملیار دۆلار پرۆژه‌ی خزمه‌تگوزارییان په‌سەهندكردووه.
ئاژانسی فریاکەوتنی فەرمی ئۆکرانیا رایگەیاند، بەهۆی کەوتنەوەی ئاگر لە نەخۆشخانەیەک لە شارۆچکەی خارکیڤی ئۆکرانیا ١٥ کەس گیانیان لەدەستدا و ١١ی دیکەش برینداربوون.
ئەمڕۆ پێنجشەممە جۆ بایدن ١٠ بڕیاری تایبەت بە روبەڕوبوونەوەی ڤایرۆسی بەربڵاوی کۆرۆنا دەردەکات، لەنێویشیاندا دابینکردنی بودجەی کارەساتەکان بۆ پاڵپشتیکردنی کردنەوەی قوتابخانەکان.
تۆڕی کۆمەڵایەتی تویتەر هەژماری باڵیۆزخانەی چینی لە ئەمریکا داخست لەبەر داکۆکیکردن لەسەر سیاسەتی چین لە ناوچەی شینگیانگ بە تۆمەتی سەرپێچیکردنی مافی مرۆڤەوە.
جەیمس هاوڵز، هاوڵاتیەکی بەریتانیایە، لە ساڵی ٢٠١٣دا هاردێکی کۆمپیوتەرەکەی فڕێداوە کە حەوت هەزار و ٥٠٠ دراوی بیتکۆینی تیادابووە کە دەکاتە ٢٧٠ ملیۆن دۆلاری ئەمریکی.
بەگوێرەی نوسراوێک، وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان رەزامەندی لەسەر خەرجکردنی موچەی مانگەکانی ١٠ و ١١ و ١٢ی وانەبێژان دەربڕی.
دوای ئەوەی ئەنجێلا مێرکڵ، راوێژکاری ئەڵمانیا رایگەیاند کە بۆ هەڵبژاردنی داهاتوو خۆی کاندید ناکاتەوە، حزبی کۆمەڵگەی مەسیحیەکان ئارمین لاشیت-ی بۆ هەڵبژاردنی داهاتوو کاندید دەکات، لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا ئەو وڵاتە دەرگای بە رووی کۆچبەراندا کردەوە.
ئەنتۆنی فاوچی بەڕێوەبەری پەیمانگای نیشتیمانی ئەمریکا بۆ نەخۆشییە گوازراوەکان، لە ئیدارە نوێیەکەی جۆ بایدندا ئەرکێکی نوێی پێسپێردرا کە ئەویش سەرۆکایەتیکردنی شاندی ئەمریکایە بۆ ناو رێکخراوی تەندروستی جیهانی.
پاش تەقینەوەکانی شاری بەغدادی پایتەخت سەرۆکوەزیرانی عێراق زنجیرەیەک گۆڕانکاری لە ریزەکانی دەزگای ئەمنی و هەواڵگریدا کرد، لە یەکەم هەنگاویشدا، بەڕێوەبەری هەواڵگری ئۆپراسیۆنەکانی بەغدای لەکارخست.
پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، دوو لەو کەسانەی لە تەقینەوەکانی ئەمڕۆی بەغدا گیانیان لەدەستداوە هاوڵاتی کوردن و دانیشتووی شاری دهۆک و هەولێرن.
بڵاوبونەوەی وێنەیەکی جۆرج بوشی کوڕ دەنگۆی زۆری بەدوای خۆیدا هێنا، لە وێنەکەدا دەرکەوتووە لە مەراسیی دەستبەکاربوونی بایدندا، چپەیەك بە گوێی جیم کلایبێرن، ئەندامی دیموکراتی ئەنجومەنی نوێنەراندا دەکات.
ئاژانسی کۆچبەرانی سەر بە نەتەوەیەکگرتوەکان لە راگەیەندراوێکدا ئاشكرایکرد، لە ئاکامی وەرگەڕانی بەلەمێکی کۆچبەراندا لە کەناراوەکانی لیبیا، ٤٣ کۆچبەر خنکان. .
رۆژانە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی ئاماری ٢٤ کاتژمێری رابردووی توشبووانی کۆرۆنا لە عێراق و هەرێمدا بڵاودەکاتەوە، بەپێی ئامارەکان ژمارەی توشبووان و چاکبوونەوە و گیانلەدەستدان بەم جۆرەیە:
کۆمپانیایەکی عێراقی چەندین میکانیزمی جۆراوجۆر دەگرێتەبەر بۆ هەڵخەڵەتاندنی هاوڵاتیان و دەستخستنی ٩٥٠ ملیۆن دۆلار. لە نێویشیاندا خۆی بەخاوەن پشکێکی دەوڵەمەندی کۆمپانیای ئەپڵی ئەمریکی دەناسێنێت.
کۆشکی سپی رایگەیاند، یەکەم پەیوەندی تەلەفۆنی جۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکا لەگەڵ جەستن ترودۆ سەرۆک وەزیرانی کەنەدا دەبێت و رۆژی هەینیش ئەنجام دەدرێت.
لە کاردانەوەی تەقینەوەکانی ئەمڕۆی شاری بەغدا، بەرپرسانی باڵای سیاسی عێراق راگەیەنراویان بڵاوکردەوە و لەوبارەیەوە، هەریەک لە سەرۆکی عێراق و هەرێم، سەرۆکوەزیرانی عێراق و هەرێم و سەرۆکی لایەنە سیاسییەکان کاردانەوەیان نواند.
وەزارەتی تەندروستی عێراق رایگەیاند، بەهۆی تەقینەوەکەی ئەمڕۆی بەغداوە ٣٢ کەس گیانیان لەدەستداوە و ١١٠ کەسیش برینداربوون.
بەڕێوەبەرى ئاوى ژێرزەوى سلێمانى رایگەیاند، تا پێش هاتنى ئەم شەپۆلەى بارانبارین ترسیان هەبوو، کە ئایا مەترسى لەسەر ئاوى ژێرزەوى دەبێت یان وشکە ساڵى دروستدەبێت، بەڵام ئەگەر بەمشێوەیەبێت مەترسى وشکەساڵى تێدەپەرێنن.
وەزیرى تەندروستى هەرێم رایگەیاند، حکومەتی هەرێم ئامادەیی دەربڕیوە لە کاتى گەیشتن بە رێککەوتن بۆ کڕینى ڤاکسینى کۆرۆنا بودجەى پێویستى بۆ دابینبکات.
سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان دوای تەقینەوەکەی ئەمڕۆی بەغدای پایتەختی عێراقەوە راگەیەنراوێکی بڵاوکردەوە و ئیدانەی هێرشەکە دەکات و بە کردەیەکی 'تیرۆرست'ی ناوی دەبات، دەشڵێت، "ئاماده‌ين له نه‌خۆشخانه‌كانمان پێشوازى له برينداران و به‌ركه‌وتووانى هێرشه‌كان بكەین و هه‌موو خزمه‌تگوزارييه‌كى پزيشكی پێويستيان پێشكه‌ش بكات."
هاتوچۆى کۆیە رایگەیاند، لەسەر رێگاى سەرەکى كۆیە - سلێمانـی بەهۆى رووداوێکى هاتوچۆ لە نێوان دوو ئۆتۆمبێلدا کەسیک گیانی لەدەستدا و کەسێکی دیکەش برینداربوو.
دوای تەقینەوەکانی ئەمڕۆی بەغدا، مەسرور بارزانی رایگەیاند، "حکومەتی هەرێمی کوردستان ئامادەیە بۆ پێشکەشکردنی ھەر ھاوکارییەک کە پێویست بێت".
رۆژانە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی، نرخی دراو لە بازاڕەکانی ھەرێمی کوردستاندا بڵاودەکاتەوە.
هاتوچۆی سلێمانی ئاگاداری شۆفێران ده‌كاته‌وه به‌هۆی دابه‌زینی پله‌كانی گه‌رماوه له‌كاتژمێره‌كانی داهاتوودا ئه‌گه‌ری به‌ستنی شه‌قام و ڕێگه‌‌وبانه‌كان هه‌یه.
وەزیرى پلاندانانى حکومەتى هەرێم رایگەیاند، "دەنگۆى بڕینى موچەى فەرمانبەران بە بە رێژەى لە ٣٥% هیچ بنەمایەکى نیە و هیچ بڕیارێکى لەو شێوەیە نەدراوە."
هاتوچۆی هەولێر سەرجەم شوفێران و هاوڵاتیان ئاگادار دەکەنەوە کە بەهۆی بارینی بەفر و دابەزینی پلەکانی گەرماوە رێگای دەربەندی گۆمەسپان بۆسەر چیای سەفین و ناحیەی هیران ئێستادا گیراوە.
کەشناسی ھەرێم رایگەیاند، ئەمڕۆ ئاسمان لە نێوان نیمچە هەور و هەورى تەواو دەبێت و لەناوچە شاخاوییەکاندا بەفر دەبارێت و ئەگەرى نمە باران لە سەنتەرى شارەکان هەیە و سبەى ئاسمان ساماڵ دەبێت.
ئۆپراسیۆنە هاوبەشەکانی عێراق رایگەیاند، تا ئێستا لە تەقینەوەکانی گۆڕەپانى تەیەراندا لە بەغدادا ١٣ کەس کوژراون و ١٩ کەسیش برینداربوون.
سەرۆکی نوێی ئەمریکا لە یەکەم رۆژی دەستبەکاربوونیدا لە نووسینگەکەی خۆی لە کۆشکی سپی واژۆی لەسەر ١٥ بڕیاری گرنگ کردووە.
بەڕێوەبەری گشتی دەزگای تەندروستی پێشمەرگە رایگەیاند، كۆرۆنا مه‌ترسی ڕێژه‌ی مردنه‌كه‌ی ٣% بووه كۆرۆنا ڤایرۆسێكی به‌و شێوه‌یه كوشنده نه‌بووه، به‌ڵام بڵاوبوونه‌وه‌كه‌ی زۆر خێرایه.
لە شاری بەغدا دوو تەقینەوە روویاندا و بەپێی میدیا عێراقیەکان چەندین کەس کوژراون و برینداربوون.
دوای ئەوەی لە دوێنێوە لە بەشێکی زۆری ناوچەکانی هەرێم بەفر دەبارێت و لە چەند شوێنێک گرفتی هاتوچۆ دروستبووە، لەوبارەوە، بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی کۆیە رایگەیاند، رێگای ھەیبەت سوڵتان ئاستەنگی ھاتوچۆی بۆ دروستبووە، دەشڵێت، "تکایە شوفێران ئاگاداربن" لەئێستادا تیمەکانی ئاوەدانکردنەوە سەرقاڵی خاوێنکردنەوەی بەفرەکەن.
ئەمڕۆ پێنجشەممە، نرخی زێڕ بەپێی بۆرسەی جیهانی بەراورد بە دوێنێ بەرزبووەتەوە و نرخی یەک ئۆنسە زێڕ بە هەزار و ٨٧٣ دۆلار و ٦٢ سەنتە، نرخی یەک گرامیش ٦٠ دۆلار و ٢٤ سەنتە.
بەڕێوەبەرایەتی هاتوچۆی سلێمانی رایگەیاند، له وه‌رزی زستاندا به‌هۆی دابه‌زینی پله‌كانی گه‌رما و به‌ستنی رێگه‌وبانه‌كان و خزانی ئۆتۆمبیله‌كان ژماره‌یه‌كی زۆر خه‌ڵک توشی رووداوی هاتوچۆ و كێشه‌ی زۆرده‌بنه‌وه، چه‌ند رێنماییەک ده‌خه‌ینه‌ڕوو، کە گرنگه له‌كاتی به‌فربارین و به‌ستنی رێگه‌كان به‌كاربێت.
دوای ئەوەی دوێنێ لە بەشێک لە میدیاکانی ئەمریکادا باس لەوەکرا، ترەمپ لە نوسراوێکدا بە بایدنی وتووە، هەڵبژاردنەکەی بردووەتەوە، لەوبارەوە، جۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، ترەمپ نامەیەکی زۆر بەخشندانەی بۆ جێهێشتووم.
ئەندامێکى مەکتەبى سیاسیى پارتى رایگەیاند، نەوتی هەرێمی کوردستان شەفافە و ئێمە ئامادەی رێککەوتنین، بەڵام بەغدا ئامانجی بچووکردنەوەی هەرێمە و دەبێ ئێمە رێگری لەو پیلانە بکەین.
سوپای ئێران مانۆڕێكی سه‌ربازی نوێی لە ناوچەی موکران لە كه‌ناراوه‌كانی ده‌ریای عومان ئەنجامدا.
بەهۆی کەمبوونەوەی مەترسییەکەی و دۆزینەوەی ڤاکسین بۆ ڤایرۆسی کۆرۆنا، نرخی نەوت لەماوەی چەند هەفتەی رابردوودا بەرزبوونەوەی بەخۆوە بینیوە، بەجۆرێک گەیشتووەتەوە هەمان ئاستی مانگی ئازاری ساڵی رابردوو و بەوەش، بەرزترین نرخە بە بەروارد بە حەوت مانگی رابردوو.
وەزیری پیشەسازی عێراق رایگەیاند، وەزارەتەکەیان پلانێکی سێ قۆناغی بۆ باشترکردنی دۆخی پیشەسازی لە وڵاتدا داڕشتووە.
هەژماری تویتەرەکانی سەرۆکایەتی ئەمریکا رادەستی بایدن کران.
میدیاکانی ئەمریکا بڵاویانکردەوە، ئەو نوسراوەی لە تۆڕە کۆمەڵایەتیەکاندا بڵاوکراوەتە و تیایدا ترەمپ بە بایدن دەڵێت، کە هەڵبژاردنەکەی بردووەتەوە، راست نییە.
جۆ بایدنی سەرۆکی ئەمریکا و خانەوادەکەی گەیشتنە کۆشکی سپی و وابڕیارە رێکارەکانی مانەوە بۆ چوار ساڵی داهاتوو لەو کۆشکەدا واژۆ بکات.
جۆ بایدنی سەرۆکی ئەمریکا، دوای تەواوبوونی مەراسیمی سوێندخواردنی لە کۆنگرێس بۆ یەکەم جار وەکو سەرۆکی ئەمریکا واژۆی لەسەر چەند نوسراوێک کرد.
تابلۆی ئەو ئۆتۆمبێلەی ئەمڕۆ جۆ بایدنی سەرۆکی ئەمریکا لە واشنتۆن دیسیدا هاتوچۆ پێکرد، بریتی بوو لە ژمارە ٤٦ ئەوەش وەکو هێمایەک کە بایدن بووەتە ٤٦ەمین سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکان.
هاتوچۆی سلێمانی رایگەیاند، رێگای سەرەکی تونێلی پێشڕەو لە دیوی سیتەک بەھۆی بارینی بەفر بۆ شۆفێریکردن شیاو نییە.
فرۆشتنی ئۆتۆمبێل لە وڵاتە ئەوروپیەکان لە ساڵی ٢٠٢٠ دابەزینی بە خۆیەوە بینیوە، بەهۆی کاریگەریەکانی ڤایرۆسی کۆرۆنا لەسەر ئابوری جیهاندا.
دوای چوار ساڵ لە سەرۆکایەتییەکەی دۆناڵد ترەمپ، سەرەڕای هەموو هەوڵەکانی بۆ مانەوە لە کۆشکی سپی، دیموکراسییەتی ئەمریکایی رێگەی نەدا بۆ یەک کاتژمێریش لە دەسەڵات بمێنێتەوە.
بەڕێوەبەری سەنتەری فریاگوزاری ١٢٢ بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە یەکێک لە ماڵەکانی سیتەکدا کچ و کوڕێک غاز لێیداون و بەهۆیەوە کوڕەکە گیانی لەدەستداوە و کچەکەش بێهۆشە.
جۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکا یەکەم تویتی خۆی لە هەژماری تویتەری تایبەت بە سەرۆکایەتی وڵاتەکە کرد و تیایدا دەڵێت، "هیچ کاتێکمان نییە لە دەستی بدەین بۆ چارەسەرکردنی قەیرانەکان".
دوای ئەوەی سێ رۆژ لەمەوبەر مام عەلی لە ئێن ئاڕ تیەوە رایگەیاند، بڕێک پارەی دۆزیوەتەوە کە رەنگە زیاتر لە ١٥ دەفتەر بێت، ئەمڕۆش بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، کە حکومەت داوای ئەو پارەیەی لێدەکات.
پارێزەرێکی میسری، بیرۆکەی هاوسەرگیریەکی نوێ دادەنێت بۆ رێگریکردن لە کەمکردنەوەی رێژەی جیابوونەوە، بەشێک لە مامۆستایانی ئایینیش هاوسەرگیریەکە بەپێچەوانەی شەرعی ئیسلام دادەنێن.
جۆ بایدن و کەمالا هاریس وەکو سەرۆک و جێگری سەرۆکی ئەمریکا بۆ چوار ساڵی داهاتوو سوێندی یاساییان خوارد.
ئەمڕۆ کەمالا هاریس وەکو یەکەم ژن، رەشپێست و بنەچە باشوری ئاسیایی سوێندی دەستبەکاربوونی وەکو جێگری سەرۆکی ئەمریکا دەخوات و بۆ ئەو مەراسیمەش جلێکی لەبەرکردووە کە رەنگی مۆرە.
پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، لە شاری سلێمانی بەفربارین دەستیپێکردووە و لە ئێستادا لە ناوچە زیاتر بەرزەکانی شارەکەدا بەردەوامە.
بە درێژایی چوار ساڵی سەرۆکایەتی ترەمپ، سەرەڕای ئەوەی لە هەندێک رووەوە بە سەرۆکێکی مامەڵە جیاواز ناودەبرا، چەند رووداوێکیش لەو ماوەیەدا روویاندا کە لەبیرکردنیان بۆ جیهان ئاسان نابێت.