سی پی جەی: لە هەولێر و دهۆک ئاسایش پێشێلکاری بەرامبەر بە ئێن ئاڕ تی کردووە
دەستەى دەروازە سنورییەکانى عێراق رایگەیاند، داهاتى رۆژانەى بەندەرى ئوم قەسر زیادیکردووە و تەنیا لە یەک رۆژدا لە دوو ملیار دینار زیاتربووە.
کۆماری ئیسلامی ئێران لە رێگەی بەنداوی کۆڵەسەوە لە رۆژهەڵاتی کوردستان، جارێکی دیکە ئاوی زێی بچوکی گرتوە، کە مەترسی لەسەر ئاوی خواردنەوە لە سنوری پارێزگای سلێمانی دروستدەکات.
کۆمیتەى داکۆکیکردن لە رۆژنامەنوسان رایگەیاند، پێویستە دەسەڵاتدارانى هەرێمى کوردستان دەستهەڵبگرن لە هەراسانکردنى راگەیاندنەکان و ئەو کەلوپەلانەى دەستیان بەسەردا گرتووە بیگەڕێننەوە و رێگە بدەن بەبێ ترسان لە پەلاماردان و دەستبەسەرکردن پەیامنێران بە ئازادیی رووماڵى خۆپیشاندانەکان بکەن.
خوێندکارێکی پۆلی ١٢ ی ئامادەیی دوای ٢٤ کاتژمێر لە وەرگرتنی ئەنجامەکانی تاقیکردنەوەکانی بە رووداوێکی هاتوچۆ لە سەر رێگای هامڵتۆن و لەنزیک باسرمە گیانی لەدەستدا.
وتەبێژی بەرگری شارستانی دهۆک رایگەیاند، ئەمڕۆ تەرمی دوو کەس بەخنکاوی دۆزراونەتەوە، بەوەش ژمارەی ئەو کەسانەی لەسەرەتای ئەمساڵەوە لە پارێزگاکەدا خنکانون گەیشتە ٢٠ کەس.
بەهۆی دواکەوتنی موچەکانیانەوە، بەشێک لە پزیشکان و کارمەندانی نەخۆشخانەی جەمال ئەحمەد قەشیدی منداڵان لە سلێمانی بایکۆتی دەوامیان کرد.
شانەی راگەیاندنی ئەمنی عێراق راگەیاند، سێ کاتیۆشا فڕۆکەخانەی بەغدایان بە ئامانج گرتووە.
بڕیارە سەرۆکی فەرەنسا بەمەبەستی بەدواداچوون بۆ هەوڵی نوێژەنکردنەوە و ئاوەدانکردنەوەکان، مانگی داهاتوو دووبارە سەردانی بەیروت بکاتەوە.
لەبەرامبەر کەمی خزمەتگوزاریەکان و چەند گرفتێکی تر لە ناحیەکەیان، ژمارەیەک لە دانیشتوانی ناحیەی تەکیەی کاکەمەند لە سنوری قەزای چەمچەماڵ گردبوونەوەیەکی ناڕەزایەتیان سازکرد.
دوو ئەندامی کۆنگرێسی ئەمریکا داوا لە وەزارەتی دەرەوەی وڵاتەکەیان دەکەن، بەهۆی رەفتارەکانییەوە لە رۆژهەڵاتی دەریایی ناوەڕاست سزا بەسەر تورکیادا بسەپێنێت.
ھۆکارگەلێکی زۆر بۆ خێراکردنی کارکردنی مۆبایلەکانی ئایفۆن و ئەندرۆید بڵاودەکرێتەوە، بەڵام بەشێکی کەمیان بەراستی کارکردنی مۆبایلەکان خێراتردەکەن و یەکێک لەوانەش بریتییە لەو رێگایەی خوارەوە.
بۆ سێیەم رۆژ خۆپیشاندانی بەشێکی هاوڵاتیان لە رانیە بەڕێوەچوو و هێزە ئەمنییەکانیش هەوڵی رێگری و بڵاوەپێکردنی خۆپیشاندەرانیاندا.
شانەی راگەیاندنی ئەمنی عێراق رایگەیاند، لەسەر پردێکی شاری دیوانییەدا بۆمبێكی چێنراو بەكاروانی ئۆتۆمبێلەكانی كۆمپانیایەكی سەر بەهێزەكانی هاوپەیماناندا تەقیوەتەوە و هیچ زیانێکی نەبووە.
وەزیری تەندروستیی روسیا رایگەیاند، لە چەند رۆژی داهاتوودا وردەکارییەکانی تایبەت بە دروستکردنی ڤاکسینەکەیان ئاشکرا دەکەن، تاوەکو گومانەکان لەسەر ڤاکسینەکەیان بڕەوێتەوە.
بەڕێوەبەرایەتی بەرگری شارستانی كۆیە رایگەیاند، هەفتەی رابردوو گەنجێک لە بەنداوی دوکاندا خنکاوە و ئەمڕۆ تەرمەکەی لە زێی بچوکدا دۆزراوەتەوە.
فەرماندەيی ناوەندی وەزارەتی بەرگری ئەمريکا رايگەياند، هێزەکانی وڵاتەکەی و ناتۆ بۆ ماوەيەکی درێژ لە عێراق و سوريا دەمێننەوە، ئەوەش بە مەبەستی روبەڕوبونەوەی داعش و هەژمونی ئێران لە ناوچەکەدا.
وەزارەتی تەندروستیی هەرێم رایگەیاند، لە ماوەی ٢٤ کاتژمێری رابردوودا، ٦٦٧ حاڵەتی نوێی توشبوون بە کۆرۆنا و ٢٠٧ چاکبوونەوە و ١٣ گیانلەدەستدان تۆمارکراوە.
باڵیۆزی ئێران لە ڤەنزوێلا رایگەیاند، وڵاتەکەی ئەو دەنگۆیانە رەتدەکاتەوە، لەبارەی ئەوەی ئەمریکا دەستی بەسەر کەشتییە نەوتییەکانیدا گرتبێت.
وەزارەتی تەندروستیی و ژینگەی عێراق رایگەیاند، لە ماوەی ٢٤ کاتژمێری رابردوودا، سێ هەزار و ٣٤٦ حاڵەتی نوێی توشبوون بە کۆرۆنا و دوو هەزار و ٧١٤ چاکبوونەوە و ٥٥ گیانلەدەستدان تۆمارکراوە.
هاتوچۆى هەولێر ڕایگەیاند، لەسەر ڕێگای سەرەکی شەقلاوە - قەندیل لە نزیک باسرمە ئۆتۆمبێلێکی نەناسراو خۆی کێشاوە بە ماتۆڕسکیلێک و بەجێی هێشتووە، لە ئەنجامدا شۆفێری ماتۆڕسکیلەکە گیانیلەدەستداوە.
شارەوانی سیتەک ڕایگەیاند، هاوڵاتیان شۆفێران ئاگادار دەکەینەوە سبەینێ شەممە، بۆ ماوەی سێ کاتژمێر تونێلی پێشڕەو دادەخرێت.
واشنتۆن لە چوارچێوەی سزاکانی سەر ئێراندا، بۆ یەکەمینجار دەستبەسەردا گرتنی چوار کەشتی نەوتی ئێرانی ڕاگەیاند.
ناوەندی راگەیاندن و چاپەمەنیی هەپەگە رایگەیاند، لە ئەنجامی چالاکیی گەریلاکانیاندا لە دژی سوپای تورکیا لە جولەمێرگ و شرناخ لە باکوری کوردستان نۆ سەرباز کوژران.
سوپای عێراق رایگەیاند، سێ موشەک لە بنکەی ئاسمانی بەلەد لە باکوری عێراق کە هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژبە داعش تیایدا جێگیرکراون، کەوتنەخوارەوە.
نەخواردنەوەی بڕی ئاوی پێویست، بە تایبەت لە هاویناندا کاریگەریی نەرێنی لەسەر جەستە دەبێت و وادەکات بەرەو وشكبوونەوە بچێت و کاری ئەندامەکانی تێكبچێت.
پەیامنێری ئێن ئاڕ تی رایگەیاند، لە سنوری گوندی ئەردنا سەر بە ناحیەی بامەڕنێ، فڕۆکەکانی تورکیا ئۆتۆمبێلێکی پەکەکەیان کردە ئامانج و لە ئەنجامدا دوو گەریلا شەهیدبوون و دووانی دیکەش برینداربوو.
کەشناسی هەرێم پێشبینییەکانی کەش و هەوای بڵاوکردەوە و رایگەیاند، ئەمڕۆ و سبەی ئاسمان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت.
ئەمڕۆ هەینی، ١٤ی ئابی ٢٠٢٠، نرخی یەک ئۆنسە زێڕ لە بازاڕەکانی جیهاندا هەزار و ٩٤٥ دۆلارە، نرخی یەک گرامیش ٦٢ دۆلار و ٥٣ سەنتە.
لە دوو رووداوی هاتوچۆی جیادا لە گەرمیان و ڕێگای عەربەت – سلێمانی سێ كەس گیانیان لەدەستدا و پێنج كەسی دیكەش برینداربوون.
بە نێوەندگیریی ئەمریکا، وڵاتانی ئیسرائیل و ئیمارات رێکەوتنێکی ئاشتیان ئەنجامدا و هەریەک لەو دوو وڵاتەش بە "رێککەوتنێکی مێژوویی" ناویدەبەن.
سەرچاوەیەکی ئەمریکی سزاکانی ئەو وڵاتەی بۆسەر چەند بەرپرسێکی باڵا و بازرگانی لوبنان ئاشکراکرد، ئاماژەی بەوەشکرد، سزاکان بۆ بنەبڕکردنی گەندەڵی و لاوازکردنی هەژموونی چەکدارانی حیزبوڵڵایە.
سەرۆککۆماری ئێران لەبارەی هەوڵەکانی ئەمریکا بۆ درێژکردنەوەی گەمارۆکانی سەر وڵاتەکەی رایگەیاند، ئەگەر ئەمریکا بیەوێت گەمارۆکان درێژبکرێتەوە ئەوا بڕیارنامەی ئەنجومەنی ئاسایشی پێشێلکردووە.
نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی برێنت لە بازاڕەکانی جيهاندا بە ٤٥ دۆلار و ١٢ سەنتە و نرخى بەرميلێک نەوتی خاوی ئەمريکيش بە ٤٢ دۆلار و ٣٧ سەنت دەفرۆشرێت.
تا کاتژمێریک پێش کۆبوونەوەی ئەنجومەنی وەزیرانی ھەرێم ھەموو ئاڕاستەکان بۆ ئەوە بوون کە ڕیککەوتن دەکرێت، بەڵام ڕاویژکارەکانی کازمی و لایەنە شیعەکان پێیان وایە ھەرێم بۆیە کشاوەتەوە نایەوێت بەغدا داھاتی مانگانەی ئەو سنورانە بزانێیت.
وەزارەتی دەرەوەی عێراق رایگەیاند، "بەمەبەستی وەستاندنی دەستدرێژییەکانی تورکیا، هەریەک لە ئەردەن، سعودییە، کوەیت و میسڕ پاڵپشتی خۆیان بۆ عێراق دەربڕیوە."
بەڕێوەبەری ناحیەی زاویتە بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، فڕۆکەکانی تورکیا بۆردومانی ئۆتۆمبێلێکی پەکەکەیان لە گوندی رەشانکێ لە سنوری ناحیەی زاویتە کردووە و بەوهۆیەوە چوار گەریلا شەهیدبوون.
سەرۆكى ئەمريكا، دۆناڵد ترەمپ رايگەياند، ئيسرائيل و ئيمارات رێكکەوتنێكيان لەسەر ئاسايیكردنەوەى تەواوەتى پەيوەندييەكانيان واژۆكردووە و ئەم رێککەوتنەشی بە ساتێکی مێژوویی ناوبرد.
سەرۆکوەزیرانی عێراق رایگەیاند، حکومەتەکەی سوورە لەسەر ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پێشوەختە لەو وادەیەی کە دیاریکراوە.
سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ رایگەیاند، دەسەڵات باکی بەوە نییە کە خەڵکی هەرێم موچەی نەبێت و لە دۆخێکی خراپدابن، دەشڵێت ئەگەر دەسەڵات وەڵامی خۆپیشاندانەکان نەداتەوە بانگەواز بۆ خۆپیشاندانی گەورە دەکەن.
دوای ئەوەی وەزارەتی دارایی عێراق هەرێمی کوردستانی بە نەرمی نەنواندن بۆ رێککەوتن و نەگەیشتنی موچە بە دەستی فەرمانبەرانی هەرێم تۆمەتبار کرد، وەزارەتی دارایی هەرێم وەڵامی دایەوە.
چەند نوسەر و یاساناسێک یاداشتێکیان لەبارەی پڕۆژە یاسای میدیای ئەلیکترۆنی بڵاوکردەوە و باس لەوەدەکەن، "ئەو پڕۆژە یاسایە پێناچێت بۆ رێكخستنی میدیای ئەلیكترۆنیی بێت، بەڵكو هەوڵێكە بۆ بەرتەسككردنەوەی ئازادییەكان و بێدەنگكردنی هاوڵاتیان."
دەیان خۆپیشاندەر لەبەردەم باڵیۆزخانەی تورکیا لە بەغداد خۆپیشاندانیان دژی بۆردومانەکانی تورکیا کرد و داوایانکرد باڵیۆزخانەکە دابخرێت و باڵیۆزی تورکیاش لە عێراق دەربکرێت.
وەزارەتی تەندروستیی و ژینگەی عێراق رایگەیاند، لە ماوەی ٢٤ کاتژمێری رابردوودا، سێ هەزار و ٢٧٢ حاڵەتی نوێی توشبوون بە کۆرۆنا و دوو هەزار و ٤٩٠ چاکبوونەوە و ٤٠ گیانلەدەستدان تۆمارکراوە.
شاسوار عەبدولواحید رایگەیاند، ئەمشەو کاتژمێر ٩:٠٠ پەیامێکی نوێ لەبارەی خۆپیشاندانەکانەوە بڵاودەکاتەوە.
ئەمڕۆ بۆ رۆژی دووەم لە رانیە و قەڵادزێ خۆپیشاندانی هاوڵاتیان بەردەوامی هەیە و و داوای مافەکانیان دەکەن، هاوکات هێزە ئەمنییەکان بە ناوچەکاندا بڵاوکراونەتەوە و داوا دەکەن خۆپیشاندەران بڵاوە بە خۆپیشاندانەکە بکەن.
بۆ رێگریکردن لەسەر چوونە سەر گۆڕی رۆژنامەنووس وەداد حسێن، هێزە ئەمنییەکان لە دهۆک ژمارەیەک رۆژنامەنووس و چالاکوانیان دەستگیرکرد.
سەرۆکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ رایگەیاند، نیوەی داھاتی خاڵە سنوریەکانی ژێر دەستی پارتی و یەکێتی لە مانگێکدا لە ٤٠٠ ملیارەکەی بەغدا زیاترە.
رێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو بڵاویکردەوە، هێزە چەکدارەکانی ئێران لە سنورەکانی شاری بانەی سەر بە پارێزگای سنە کۆڵبەرێکی گەنجیان کوشت.
دادگای لێکۆڵینەوەی کەرخ گەشتکردنی لە وەزیری پێشووی کارەبای عێراق و بەرپرسێکی دیکەی وەزارەتەکە قەدەغە کرد.
فەرماندەی ئۆپراسیۆنە هاوبەشەكانی عێراق رایگەیاند، لیژنەیەكیان بۆ دۆزینەوەی ئەو کەسانە پێکهێناوە كە زانیارییان بە توركیا داوە، بۆ ئەوەی بۆردومانی ئۆتۆمبێلی دوو ئەفسەری باڵای پاسەوانی سنوری عێراق بکەن.
وەزارەتی تەندروستیی هەرێم رایگەیاند، لە ماوەی ٢٤ کاتژمێری رابردوودا، ٥٦٩ حاڵەتی نوێی توشبوون بە کۆرۆنا و ١٧٧ چاکبوونەوە و ١٣ گیانلەدەستدان تۆمارکراوە.
وتەبێژی سوپای نیشتیمانی لیبیا رایگەیاند، رەجەب تەیب ئەردۆغان بەپاڵپشتی قەتەر لە رەوانەكردنی چەکداران لەچەند ناوچەیەكی ئەفریقاوە بەرەو لیبیا بەردەوامە، دەشڵێت "ئەردۆغان بەوەشەوە ناوەستێت و ئەو چەکدارانە رەوانەی ئەوروپا دەكات."
سەرۆککۆماری لوبنان رایگەیاند، پێشبینی دەکرێت زیانە ماددییەکانی تەقینەوەکانی هەفتەی رابردووی بەیروت ١٥ ملیار دۆلار تێپەڕێنێت.
ئاژانسی ناسا رایگەیاند، لە چەند ڕۆژی داهاتوودا، گۆپکەیەکی گەورەی خۆر ڕوو لە زەوی دەکات و کاریگەریی نەرێنی لەسەر سیستەمی GPS و مانگە دەستکردەکان دەبێت.
وەزارەتی دەرەوەی توركیا راگەیەندراوێكی بڵاوكردەوە و داوای لەعێراق و هەندێک رێكخراو كردووە دەستهەڵبگرن لەدووڕویى و تۆمەتباركردنی توركیا، دەشڵێت، "چەندین ساڵە پەکەکە سەروەرییەكانی خاكی عێراقی پێشێل کردووە."
ئەمڕۆ پێنجشەممە، ١٣ی ئابی ٢٠٢٠، نرخی یەک ئۆنسە زێڕ لە بازاڕەکانی جیهاندا هەزار و ٩٣١ دۆلارە، نرخی یەک گرامیش ٦٢ دۆلارە.
دۆناڵد ترەمپ لەگەڵ راوێژکارەکانیدا باسی لە دورخستنەوەی وەزیری بەرگری وڵاتەکەی کردووە دوای هەڵبژاردنەکانی مانگی تشرینی دووەم، بەهۆی هەبوونی بیروبۆچونی جیاواز لە نێوانیاندا.
بەرپرسانی تەندروستی روسیا رایانگەیاندووە، یەكەم گوژمەی ڤاكسینەکەیان لەماوەی دوو هەفتەی داهاتوودا پێشکەشدەکرێت و ئەگەر هەیە لە مانگی تشرینی یەکەمی ئەمساڵدا لەسەر ئاستی گشتی بەردەستبێت، هاوکات بوونی گومان لەبارەی ڤاکسینەکە و پەلەکردن لە بڵاوکردنەوەیدا رەتدەکەنەوە و دەڵێن، "سەرجەم گومانەکان بێ بنەمان."
کەشناسی هەرێم پێشبینییەکانی کەش و هەوای بڵاوکردەوە و رایگەیاند، ئەمڕۆ و سبەی ئاسمان ساماڵ دەبێت.
بەرپرسێکی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند، وڵاتەکەی وردەکاری تەواوی لەبارەی هێرشە ئاسمانییەکانی تورکیاوە بۆ سەر ناوچەکانی هەرێمی کوردستان نییە.