شاسوار عەبدولواحید: پرۆژەی هەژماری من نایاساییە
شارەزایەکی ئابووری لەبارەی بڕیارێکی ئەنجوومەنی وەزیران سەبارەت بە ساغکردنەوەی بەرهەمی ناوخۆی هێلکە بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، بڕیارەکەی ئەنجوومەنی وەزیران کە تایبەتە بە میکانیزمی ساغکردنەوەی بەرهەمی ناوخۆ و بە تایبەتیش هێلکە بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە ساڵانە دانیشتوانی عێراق زیاتر لە حەوت ملیار هێلکە دەخۆن.
چاوگێک لە نوسینگەی سەرۆک وەزیرانی عێراق بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، دوای ئەوەی سەرۆک وەزیرانی عێراق لە واشنتۆن گەڕایەوە بڕیارە لە کۆتای ئەم مانگەدا سەرۆک وەزیرانی عێراق بۆ تاوتوێکردنەوەی پرسی ئابووری سەردانی ریازی پایتەختی سعودیە بکات و لەگەڵ شازادەی جێنشینی سعودیەدا کۆببێتەوە. دەشڵێت، "پێشتر لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنیدا لەبارەی چەند پرسێکی تایبەت قسەیانکردووە".
چاوگێک لە نەخۆشخانەی شەهید رەئوف بەگ بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لە رووداوێکی هاتوچۆدا لەرێگەی زەڕایەن- دەربەندیخان لە سلێمانی دوو کەس گیانیان لەدەستداوە و دوو کەسیش بریندارن. هاوکات بەپێی زانیارییەکانی پەیامنێری ئێن ئاڕ تیش، کەسێک لەکاتی مەلەکردندا لە دەریاچەی دوکاندا خنکاوە.
دوای ئەوەی نرخی یەک کیلۆ مریشک بەهۆی کەمبوونەوەی رێژەی بەرهەمهێنان و دابینکردنی مریشک گەیشتە نزیکی چوار هەزار دینار، نیوەڕۆی ئەمڕۆ جارێکی دیکە نرخی مریشک لە بازاڕەکانی سلێمانی دابەزی بۆ نزیکی دوو هەزار دینار.
لەماوەی شەش ساڵی رابردوودا سێ جار ئاگر لە بازاڕى لەنگە لە هەولیر کەوتوەتەوە و تێیدا سەدان کاسبکار زەرەرمەندبوون، چەند بارەبوونەوەى ئاگرکەوتنەکان گومانى لای خاوەن دوکانەکان دروستکردووە بەجۆرێک پییان وایە دەستێک لەپشت ئاگرکەوتنەوەکانەوەن. هاوکات تا ئێستا لەلایەن حکومەتی کاربەڕێکەرەوە هیچ قەرەبوویەک نەکراونەتەوە.
لە بازاڕی دراوەکانی هەرێم پشووە، بەڵام لە سەرجەم نوسینگەکانی ئاڵوگۆڕی دراو ئەمڕۆ دۆلار بەرزبوونەوەی بەخۆیەوە بینیوە، بەراورد بە دوینێ پێنجشەممە ١٥٠ دینار بەرزبووەتەوە و لە ئێستاشدا ١٠٠ دۆلار بە ١٤٦ هەزار و ٥٥٠ دینار مامەڵەی پێوەدەکرێت.
سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ رایگەیاند، پرۆژەی هەژماری من نایاساییە و هیچ حکومەتێک ناتوانێت مووچەخۆران ناچار بکات لە چەند بانکێکی دیاریکراو مووچە وەربگرن.
ئەگەر دەتەوێت لە کێشەکانی قۆڵۆن ڕزگارت بێت، پێویستە خۆت بەدوور بگرێت لە خواردنی ئەم خواردنانە.
لە دوکان بارهەڵگرێک خۆى کێشا بە ١٥ ئۆتۆمبێلى دیکەدا و لە ئەنجامدا ١٧کەس برینداربوون، رووداوەکەش زیانى ماددى زۆرى لێکەوتەوە.
بەڕێوەبەرایەتی بەرگری شارستانی کۆیە رایگەیاند، دوای تیپەڕبوونی هەفتەیەک بەسەر خنکانی کەسێکی بەڕەگەز تورکمان بەرەبەیانی ئەمرۆ تەرمەکەی لە زێی بچوک لە سێگردکان دۆزرایەوە. بە گوێرەی زانیارییەکانی دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی، ئەو گەنجە لە کاتی رزگارکردنی منداڵێکدا کەوتووەتەوە ناو ئاوەکەوە خنکاوە.
دوای بڵاوبونەوەی زانیارییە داراییەکانی ئەمریکا زێڕ گۆڕانکارییەکی زۆری بەسەردانەهاتووە و لە نێوان بەرزترین نرخ و نزمترین نرخی ئەمساڵدا ماوەتەوە، شارەزایانیش پێشبینی دەکەن نرخی زێر بەرزبوونەوەی زیاتر بەخۆیەوە ببینێت.
بانکی ناوەندی عێراق رایگەیاند، هەر هاوڵاتییەک بەرپرسە لە بەکارهێنانی کارتە بانکییەکەی لە هەر مامەڵەیەکدا و لە ئەگەری بەکارهێنانی هەژماری بانکی و کارتی ئەلیکترۆنی کە رێگەخۆشکەر بێت بۆ پارەسپیکردنەوە رووبەرووی رێکاری یاسایی دەکرێتەوە، بەتایبەت ئەو هەژمارە بانکیانەی کە لەدەرەوەی وڵات کراونەتەوە.
کەشناسێك رایگەیاند، لە ئەمڕۆوە شەپۆلێکی گەرما روو لە سەرجەم پارێزگاکانی عێراق دەکات. دەشڵێت، "شەپۆلەکە ئەمڕۆ و سبەی بەردەوام دەبێت".
بە گوێرەی بازاڕی پێنوێنی جیهانیی نەوت، لە ئێستادا یەک بەرمیل نەوتی برێنت بە ٨٩ دۆلار و ٣٣ سەنت مامەڵەی پێوە دەکرێت، بەراورد بە دوێنێ نرخەکەی بەرزبووەتەوە.
باوەشکردن یارمەتی دەردانی ئەو هۆرمۆنە دەدات کە پێی دەوترێت ئۆکسیتۆسین، هۆرمۆنێکە پەیوەندی بە متمانە و ئاسایش و خۆشەویستییەوە هەیە کاتێک ئەم هۆرمۆنە دەردەچێت، هەروەها هاندەری هەندێک هۆرمۆنی گەشەکردنە لە جەستەدا.
ئاژانسی هەواڵی ئێن دی تیڤی بڵاویکردەوە، بە گوێرەی راپۆرتی تیمەکانی تەندروستی تایلەند لەمساڵدا بەهۆی بەرزبوونەوەی پلەکانی گەرما و بەرزبوونەوەی رێژەی شێ ٣٠ کەس گیانیان لەدەستداوە و زیاتر لە ٢٠٠ کەسیش تووشی تەنگەنەفەسی بوون. دەشڵێت، " بەراورد بە ساڵی رابردوو پلەکانی گەرما ٤ بۆ ٨ پلە بەرزتر بوونەتەوە".
ئەندامێکى لیژنەى دارایی پەرلەمانى عێراق بە دیجیتاڵ میدیای ئێن ئاڕ تی راگەیاند، وەزارەتی دارایی ئامادەکاریی دەکات بۆ دابینکردنى خەرجی مووچەی مووچەخۆرانی عێراق و هەرێم. دەشڵێت، " حکومەت بڕیاریداوە هەفتەى داهاتوو خشتەى بودجە رەوانەى پەرلەمان بکات بۆ گفتوگۆکردن لەسەری و یەکلاکردنەوەى سەرجەم خاڵەکان و بڕگەکانی کە شیاوی هەموارکردنەوەن".
بە مەبەستی هەڵهاتنیان لە زیندان، لە شارێکی ڤەنزوێلا کۆمەڵێک زیندانی کە ژمارەیان ٢٠ کەس بوون هەستان بە کونکردنی دیواری ژوورەکەیان و دروستکردنی تونێلێکی دەرچوون لەو ژوورەی تێیدا زیندانی کرابوون، بەڵام لەدوای گەیشتنیان بە کۆتایی تونێلەکە خۆیان لە خولی راهێنانی بارەگای پۆلیس بینییەوە و دووبارە دەستگیر کران.
بانکی ناوەندیی عێراق رایگەیاند، لەماوەی هەفتەی رابردوودا بە تێکڕا زیاتر لە ملیارێک و ٣٠٠ ملیۆن دۆلار بە سەرجەم گەشتیاران و بازرگانانی ناوخۆیی و دەرەکی فرۆشراوە، ئەمەش بە دووەم هەفتە دادەنرێت لەسەر یەک کە فرۆشی بانک بەرێژەی ١٠٪ زیاتربێت لە هەفتەکانی رابردوو.
نوسینگەی راگەیاندنی سەرۆک وەزیرانی عێراق رایگەیاند، بۆ ساغکردنەوەی بەرهەمی ناوخۆی هێلکە، حکومەتی عێراق رێکارێکی نوێ دەگرێتە بەر.
بەڕێوەبەری راگەیاندنی کۆمسیۆنی سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق بە ئێن ئاڕ تی راگەیاند، ئامادەکارییەکانی کۆمسیۆن بۆ ئەنجامدانی پڕۆسەی هەڵبژاردنی هەرێم لە ١٠ـی حوزەیرانی ئەمساڵدا بەردەوامە. دەشڵێت، "لە چەند رۆژی داهاتوودا جارێکی دیکە تاقیکردنەوە بۆ ئامێرەکانی هەڵبژاردن ئەنجام دەدەین".
وەزارەتی نەوتی عێراق رایگەیاند، یەکەی پاڵاوتنی ئەزمیرا کەوتووەتە کار و لە ئێستاشدا لە توانایدا هەیە زیاتر لە یەک ملیۆن لیتر بەنزین بە ئۆکتانی بەرز بپاڵێوێت و رۆژانە ٧٥٠ هەزار لیتر کۆگا بکات. دەشڵێت، " یەکەی ئەزمیرا هاوکار دەبێت لە کەمکردنەوەی ئاستی هاوردەکردنی بەنزین".
هەرچەندە تەکنەلۆژیا شۆڕشێکی گەورەی لە ژیانماندا کردووە، بەڵام بەسەربردنی کاتێکی زۆر لەبەردەم شاشەکان دەتوانێت کاریگەری زیانبەخشی لەسەر تەندروستی جەستە هەبێت.
بەگوێرەی زانیارییەکانی ئێن ئاڕ تی، شەڕەتەقە لەنێوان دوو هێزی ئەمنی یەکێتیدا روویدا و بەهۆیەوە دوو کەس گیانیان لەدەستدا کە یەکێکیان ئەندامی هێزە ئەمنییەکانە.
لە ئێستادا لە بازاڕی دراوەکانی هەرێم ١٠٠ دۆلار بە ١٤٦ هەزار و ٤٠٠ دینار مامەڵەی پێوە دەکرێت و بەراورد بە چەند کاتژمێری رابردوو ٥٠٠ دینار لە نرخەکەی دابەزیوە.
راوێژکارێکی سەرۆک وەزیرانی عێراق رایگەیاند، پلانیان هەیە ١٠ هەزار قوتابخانە بە نوێترین شێوە و بە تەکنەلۆجیای نوێ لە سەرجەم پارێزگاکاندا دروست بکەن.
پەرلەمانتارێکی نەوەی نوێ لە خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان رایگەیاند، حکومەتی کاربەڕێکەر تا ئێستا نەیتوانیوە کێشەی کارەبا چارەسەر بکات و دەسەڵاتداران چۆن کارەبای ٢٤ کاتژمێری بۆ خۆیان دابین دەکەن دەبێت بۆ خەڵکیش وابێت. دەشڵێت، "خەڵک تەنها لە رێگەی دەنگدان دەتوانن کۆتایی بەم دەسەڵاتە بهێنێت".
وەزیری کشتوکانی عێراق رایگەیاند، لەم وەرزی کشتوکاڵەدا بڕی بەرهەمهێنانی گەنم لە عێراق گەیشتووەتە حەوت ملیۆن تەن. دەشڵێت، "بەرەو ئاستی خۆبژێوی لە بەرهەمە کشتوکاڵییەکان دەڕۆین".
وەزارەتی پلاندانانی عێراق رایگەیاند، مانگى تشرینی دووەمی ئەمساڵ سەرژمێریی گشتى ئەنجام دەدرێت و هەموو ئامادەکارییەک کراوە.
کاتێک پلەکانی گەرما بەرز دەبنەوە، زۆر کەس پەنا بۆ خواردنەوەی خواردنەوە ساردەکان دەبەن بۆ ساردکردنەوەی جەستەیان، بەڵام هەندێکی تر پێیان باشە چای گەرم بخۆنەوە.