سەردێڕ:

نابێت رێگە بدرێت مووچەی مانگەکانی
ئەم ساڵیش بدزرێت

PM:05:20:13/12/2025
2192 جار خوێندراوەتەوە
رێبوار ياسين فەتاح
+ -

ئێستا ناوەراستیمانگی ١٢ یە، کەچی مووچەی مانگی ١٠ و مانگی ١١ـی مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان دابەشنەکراوە و ئەم دواخستنی مووچە و لێبرین و نەدانی مووچە، لە ساڵی ٢٠١٤ وە تاکو ئێستا درێژەی هەیە، ئەمە وای کردووە دۆخی ژیان و گوزەرانی هاوڵاتیان بەگشتی و بەتایبەتی مووچەخۆران رۆژ بەرۆژ بەرەو خراپی بچێت و لێکەوتەی جیاواز بەدوای خۆیدا بهێنێت و ئاستی چاوەروانیەکانیان لە ژیان بهێنێتە خوارەوە.

ئەوە لە کاتێکدایە لە ساڵی ٢٠١٤ وە تاکو ئێستا، دەیان و سەدان جار سەرانی حزبەکانی دەسەڵات بەڵێنی کۆتایی هێنان بە دواکەوتنی موچەیان داوە، بەڵینی گێرانەوەو قەرەبووکردنەوەی دواکەوتن و لێبرینی موچە و پاشەکەوتیانداوە، سەدان شاندی هەرێم بەرەو بەغدا رۆشتوون و لە گەرانەوەیاندا، شەیپوری سەرکەوتنی دیبلۆماسیەتی کوردی و بەڵینی چارەسەر بوونی پرسی موچەیان داوە، تەنانەت هەر لایەنە کەمپەینی شانازی و سەرکەوتن و میدالیای ڕێکەوتنی لە بەرۆکی خۆی داوە، کەچی پرسی موچە وەکو خۆی ماوەتەوە و بەچارەسەر نەگەیشتووە.

کرێکاران و کارمەندان لە کۆمپانیاکان و دامەزراوەکانی هەرێمدا کار دەکەن و پێویستە لەو جێگایانە و لەکاتی خۆیدا موچە وەربگرن، کەچی چ ئەو کاتەی سەرجەم داهات لەدەستی دەسەڵاتی هەرێمدا بوو، چ لەدوای ١٧ ئۆکتۆبەری ساڵی ٢٠١٦ وە کە پرسی نەوت و غازو تا رادەیەکی زۆر ئابوری لە دەستی دەسەڵاتی هەڕیم بەپێی بریارەکانی دادگای فیدرالی لەدەستی دەسەڵاتی هەڕیم دەرهێنراوە، موچەی فەرمانبەران بۆتە قوربانی ململانێی نێوان بەغداو هەرێم لەلایەک و سەری رەش و دەباشان لەلایەکی ترەوە.

لە هەڵبژاردنەکانی ئەو دوایەشدا، چ لایەنە دەسەڵات بەدەستەکان و چ لایەنەکانی ئۆپۆزیسیۆنی بۆرژوازی، بەڵێنی پرسی چارەسەرکردنی موچەیاندا، کەچی دیسان موچە و دواکەوتنی بەردەوامە و هیچ ئاسۆیەکیش بۆ کۆتایی هێنان بەو گرفتە، لە ئارادا نییە.

دەسەڵاتی سیاسی هەرێم بەغدا بە هۆکاری نەناردنی بودجە و شایستە داراییەکان و دواکەوتنی موچە و تۆمەتبار دەکات و دەسەڵاتی بەغداش دەسەڵاتی هەرێم بەهۆی پابەند نەبوونی بە ڕیکەوتنامەکان بەتایبەتی نەناردنی داهاتی نانەوتی تۆمەتبار دەکات، جیا لەوانە پارتی یەکێتی بە نەناردنی داهاتی زۆنی سەوز بۆ خەزێنەی گشتی تۆمەتبار دەکات و یەکێتی، وەکو دەسەڵات لە پێگەی ئۆپۆزیسیۆندا خۆی دەردەخات و پارتی بە هۆکاری دواکەوتنی موچە دەزانێت، لەو نێوەدا ئەوەی سفرەی ماڵەکانی خاڵی ومناڵەکانی بێناز و گیرفانی بەتاڵە، فەرمانبەرانی هەرێمن.

لە ئێستادا کە موچەی مانگی ١٠ و مانگی ١١، نەدراوە و لە نێوان هات و نەهات و ناردن و نەناردندا گیری خواردووە، هەرەشە لە موچەی مانگەکانی داهاتوش هەیە، ئەوە لە کاتێکدایە کە سەرما و پرسی سوتەمەنی یەخەگیری کۆمەڵگەیەو پشوەکانی سەری ساڵ بە ڕێگاوەیە.

لە کاتێکدا لەزۆربەی هەرە زۆری دنیادا، هاوڵاتیان خۆیان بۆ ئاهەنگەکانی سەری ساڵ ئامادە دەکەن و خەریکی بازار کردن و خۆشی و پشوو شادی دەربڕین، بەشێکی زۆری بەرپرسان و سەرمایەدارانی هەرێم ئامادەکاری دەکەن بۆ بەشداری لە خۆشیەکانی سەری ساڵ و بەرنامەی گوێزانەوەی خۆشی و شادیان هەیە بۆ وڵاتانی تری دنیا، بەڵام موچەخۆرانی هەرێم، بەدەست وەرنەگرتنی موچەیەکی ناچیزەوە گیرۆدەن.

فەرمانبەران و موچەخۆرانی هەرێم، بە کردەوە لەبەردەم دوژمنێکی دڵرەق و سیستەمێکی حزبۆکرانی بنەماڵەییدان، ئەم سیستەم و دەسەڵاتە حزبۆکراتییە، نامۆیە بەهەموو دەسەڵاتێکی باوی ئەم سەردەمە، لە هیچ گۆشەو جێگایەکی ئەم دنیایەدا بەو جێگایانەشەوە کە دەرگیری و جەنگ و کوشتارن و لەگەڵ دەسەڵاتی تاسەر مۆخ کۆنەپەرست و خوێنرێژ بەرەو ڕوون، موچەی فەرمانبەران دواناکەوێت و لێ ناقرتێنرێت، کەچی دەسەڵاتی بەدرۆ و ساختەی شانازی بەخۆوە کردوی کورد و بەدیاریکراوی پارتی و یەکێتی، سەرباری کێوێک لە سەروەت و سامان و دزی سیستماتیک، خۆیان لە دابەش کردنی موچە دەدزنەوە.

ئەم دەسەڵات و سیستەمە میلییشیاییەی پارتیی و یەکێتی و هاوبەشەکانیان، هیچ بژاردەیەکیان بۆ چینی کرێکار و جەماوەری بەش مەینەت نە‌هێشتۆتەوە، جگە لە راماڵین و توڕانیان بۆ مۆزەخانەی دەسەڵاتە تاڵانچییەکانی میژووی مرۆڤایەتی. پیویستە و دەبێ بۆ ئەو نەبەردە ئامادەبین، ئایندەیەکی باشتر و موچەیەکی گونجاو ستاندارد بۆ ژیان و خزمەتگوزاری پێویست لە ژێر سایەی دەسەڵاتی پارتی و یەکێتی و هاوبەشەکانیاندا وەهمە، بۆیە چارەسەر زوو رزگاربوونە لەدەستیان بە کۆتاییهێنان بە دەسەڵات وهەژموونیان.

گەلەری