ئاشتی نێوان ئەرمینیا و ئازەربایجان و گرنگی بۆ ئەمریکا

3108 جار خوێندراوەتەوە

ناوچەی ئاسیای ناوەڕاست و قەفقاز یەکێکن لەو ناوچە ستراتیژییە گرنگانەی کەڕیزبەندی پێشەوەی بۆ ئەمریکا گرتووە،ئەمەش بەهۆی گرنگی ستراتیژی و نزیکی لە چین و رووسیا.

بەشێک لەوڵاتانی ئاسیا و قەفقاز کە دۆستی ئەمریکان، بێگومان دەبێتە فشار بۆ هەردوو رکابەرە جیهانیەکەشی کە چین و رووسیان، هەر بۆیە ئەمریکا هەمیشە هەوڵیداوە لەو رێگەیەوە کاریگەری لەسەریان دابنێت.

سەرۆکی ئەمریکا "دەستپێشخەری نێودەوڵەتی ئاشتی و خۆشگوزەرانی" ترەمپ راگەیاند، بەئامادەبوونی هەردوو سەرۆکی ئەرمینیا و ئازەبایجانی لەکۆشکی سپی راگەیاند لەڕۆژی هەینی ٨/٨ کەلە دوای زیاتر لەسێ دەیە شەڕو ململانێ هاتە ئاراوە.

ئەوەی بۆ ئەمریکا لەتازەترین ستراتیژدا جێی گرنگی و بەئامانج گەیشتنە، ئەو رێکەوتنەی نێوان هەردو وڵاتی ئەرمینا و ئازەربایجانە، ئەمریکا بەم هەنگاوەی وایکرد ئەرمینا تاڕادەیەک لەئێران دووربخاتەوە کە لەسەرجەم ئەو شەڕو ناکوکیانەی بەدرێژایی ماوەی رابردوو لەگەڵ ئازەبایجان هەیبووە یارمەتی ئەرمینای داوە لەڕووی سەربازی و ئابوورییەوە.

ئاشتەوایی نێوان ئەودوو وڵاتە، لەلایەکی ترەوە لێدانە لە رێگای پرۆژەی ئاوریشمی چین، کە ئەمریکا بەم هەنگاوەی هێڵێکی نوێی بازرگانی لەنێوان ئازەربایجان و ئەرمینیا و لەوێشەوە بۆ تورکیا و بەرەو ئەوروپا ئەمەش رۆڵی دەبێت لەگەشەسەندنی ئابووری و خۆشگوزانی وڵاتانی قەوقاز زیاتر هەلی دۆستایەتیکردنی ئەمریکاش دەڕەخسێنێت، ئەمە جگە لەڕێگریکردنی پرۆژە فراوانخوازییەکانی ئێرانیش لەناوچەکە، هەروەها ڕێگریکردن لەهەربەرەو پێشچونێکی ئابووری ئەو وڵاتانەیشە کە رکابەر و دۆستی ئەمریکا نیین، بۆیه دەتوانین بڵێین ئەمریکا بەسەرۆکایەتی ترەمپ لەم خولەنوێیەدا، بۆی گرنگە ئاشتی لەو وڵات و ناوچانەدا بەدی بهێنێت کەخزمەت بەبەرژەوەندییەکانی دەکات و ترەمپی سەرۆک زیرەکانە کاری لەسەر ئەم میتۆدە کردووە و پارەیەکی زۆریشی بۆ خەرجدەکات و کردووە.