رێڤەبەریا گشتی یا کاروبارێن مینان ل هەولێرێ داخاز ژ وەلاتیان دکەت سوبەهی ل چیایێ گۆڕەز نێزیک نەبن ژبەر کو تیمێن کاروبارێن مینان دێ رابن ب ژناڤبرنا هژمارەکا مین و تەقەمەنیان.

پۆلیسێن ئیدارەیا راپەرین راگەهاند، تۆهمەتبارەک دەستەسەرکریە کو ل سنورێ ناحیا ژاراوە ترۆمبێلەک ژ جۆرێ پیکاب ب بار ڤە دزیە.

ساخلەمیا عێراقێ تۆمارکرنا پێنج حالەتێن نوی یێن تایا خوینبەربوونێ راگەهاند و دووپاتکر کو ژ دەستپێکا سالا ٢٠٢٥ـێ ڤە هژمارا توشبوویان گەهشتیە ١٩ کەسان.

ئەندامەکێ سەرکردایەتیا یەکێتی دبێژیت، یەکێتی کار بۆ نەهێلانا هەمی وان ئاریشەیان دکەت کو د حکومرانیا هەرێمێ دا هەین، گوت ژی، حزبا وی دڤێت حکومەتا نوی یا هەرێمێ حکومەتەکا خزمەتگوزار بیت.

ئاسایشا هەولێرێ راگەهاند، تۆهمەتبارەکی کو زێرێ سەختە د بازارێن هەولێرێ دا ساغ کربوو، ژلایێ هێزێن وان ڤە هاتە دەستەسەرکرن.

رێڤەبەریا کاروبارێن ماددەیێن هشبەر یێ عێراقێ ڕاگەهاند، ژ دەستپێکا ئەڤسالەڤە، زێدەتری سێ هزار کەس ژبەر ماددەیێن هشبەر دەستەسەرکرینە و دەست بسەر دوو تەن و 166 کیلۆگرامێن ماددەیێن هشبەردا گرتینە.

وەزیرێ ساخلەمیا حکومەتا رێڤەبرنا کارێن هەرێمێ: تایا خوینبەربوونێ نەخۆشیەکا کوژەکە و رێژەیا مرنێ 60%ـێ یە، گوت ژی، چ حالەتەک ل هەرێمێ نەهاتیە تۆمارکر و پێرابوونێن پێدڤی ژی گرتینە بەر داکو چ حالەت وێ نەخۆشیێ نەهێنە تۆمارکرن.

بهایێ زێری چەند رۆژن ل بازارێن جیهانێ بەردەوامە ژ بلند بوونێ، نها هەر ئونسەیەکا وی کانزایێ زەر ب سێ هزار و ٣٢٧ دۆلاران بازار پێڤە دهێتەکرن، هەڤبەر ب رۆژا دەربازبووی وێ وێ بنەجهە.

سەرۆکێ ڤەلڤینا نەوەی نوێ راگەهاند، پارتی و یەکێتی هەر چ گوتن درەوان دکەن و چ سوزێن خۆ جێبەجێ ناکەن، نها ژی ئەگەر سەرۆکێ یەکێتی وێرەکی هەبیت بلا بهێت و 15 کورسیێن نەوەی نوێ ببەت و حکومەتێ ل دەرڤەی پارتی پێکبینیت، لێ ئەگەر پەرلەمانێ کوردستانێ کۆم نەبیت دێ هەلوەشینن ، دبێژیت ژی، پارتی و یەکێتی ژبلی دزینا داهاتێ ولاتی و زێدەکرنا باج و رسوماتان لسەر خەلکی چ تشتەکێ دی بۆ وەلاتیان نەکرینە.

کۆمسیۆن هەلبژارتنان عێراقێ وەلاتیان هایدار دکەت، دشێن سەرەدانا بنگەهێن وان بۆ بکەن دەرئینان و چارەسەرکرنا ئاریشەیێن کارتا بایۆمێتری و پەنجەمۆرێ.

وەزارەتا داراییا عێراقێ دابەشکرنا مووچەیێ هەیاڤ چار دەستپێکر، لێ تا نها حکومەتا رێڤەبرنا کاران لیستا مووچەیێ هەیڤا چار رادەستی بەغدا نەکریە.

دهێتە چاڤەرێکرن سوبەهی بەغدا دەست ب دابەشکرنا مووچەیێ مووچەخۆران بکەت، لێ تا نها حکومەتا رێڤەبرنا کارێن هەرێمێ لیستا مووچەی رادەستی بەغدا نەکریە.

وەزارەتا ساخلەمیا عێراقێ دبێژیت، د ئەڤسالە دا ١٤ حالەتێن تایا خوینبەربوونێ هاتینە تۆمارکرن و بۆ رێگریکرن ژ زێدەتر بەلاڤبوونێ رێکار گرتینەبەر، هەرێمێ ژی راگەهاند، تا نها چ حالەتەک نەهاتیە تۆمارکرن.

ب هەلکەفتا هاتنا جەژنا قیامە یا مەسیحیان روسیا بڕیاردا بۆ دەمەکێ ئاگربەستێ ل رۆژهەلاتێ ئۆکرانیا رابگەهینیت.

دەربارێ دەنگۆیێ بێهنڤەدانا قوتابخانەیان وەزارەتا پەروەردەیا هەرێمێ راگەهاند، ئەو بێهنڤەدانە بتنێ بۆ خاندنا سریانی یە.

ئەندامەکێ لژنەیا پەترۆلێ ل پەرلەمانێ عێراقێ ڕاگەهاند، رۆژانە نێزیکی 180 هزار بەرمیلێن پەترۆلا خاڤ ل هەرێما کوردستانێ ب قاچاغی دهێنە فرۆتن و دبێژیت ژی، سالانە داهاتێ پەترۆلێ نێزیکی چار ملیار دۆلارن.

ژێدەرەکی ژ حکومەتا رێڤەبرنا کاران بۆ ئێن ئاڕ تی راگەهاند، لیستا مووچەیێ هەیڤا چار بەرهەڤە و سوبەهی دگەل دەستپێکرنا دەوامێ دێ رادەستی بەغدا هێتەکرن.

بهایێ دۆلاری ل هەمبر دیناری هاتە خار و ئەڤرۆ د بازارێن هەرێمێ دا بهایێ ١٠٠ دۆلاران ب کێمتر ژ ١٤٨ هزار دیناران بازار پێڤە دهێتەکرن.

سەقاناسیا هەرێمێ راگەهاند، پێلا ساریێ ب داوی هات و پلەیێن گەرمێ دێ بلند بن، سەقاناسیا عێراقێ ژی دبێژیت، ژ سوبەهی ڤە پێلەکا باران بارینێ عێراق و بەشەکا دەڤەرێن هەرێما کوردستانێ دێ ڤەگریت.

بڕیاربوو ئەڤرۆ هەرێم و بەغدا و کۆمپانیێن پەترۆلی (ئەپیکۆر) کۆم بن، لێ ئەو کۆمبوونە هاتە پاشخستن، لدویف زانیاریێن ئێن ئاڕ تی، بڕیاربوو ئەو کۆمبوونە ب گڤاشتنێن ئەمریکا بهاتبا ئەنجامدان.

بهایێ زێری چەند رۆژن ل بازارێن جیهانێ بەردەوامە ژ بلند بوونێ، نها هەر ئونسەیەکا وی کانزایێ زەر ب سێ هزار و ٣٢٧ دۆلاران بازار پێڤە دهێتەکرن، هەڤبەر ب رۆژا دەربازبووی وێ وێ بنەجهە.

ل گوندەکێ سنورێ پێنجوێن کچەکا 12 سالی کەفتە بن بارهەلگرەکێ و دەملدەست ژیانا خۆ ژدەستدا.

رێڤه‌به‌رێ گشتیێ بازرگانیا هەرێمێ ڕاگەهاند، عێراق ئەڤسالە دێ 400 هزار ته‌نێن گەنمی ژ جوتیارێن هەرێمێ وەرگریت و دێ بزاڤان کەن زێدەتر کەن.

گڤاشتنێن نێڤدەولەتی و هەرێمی بۆ دەستپێکرنا هنارتنا پەترۆلا هەرێمێ زێدەتر بووینە و پشتی ئەمریکا، تورکیا ژی لسەر وێ پرسێ هاتە دەنگ.

لدویف زانیاریان، ئەمریکا دڤێت ب زوویترین دەم دەست ب هنارتنا پەترۆلا هەرێمێ بهێتە کرن، ژبەر کو لدویف خەملاندنان بتنێ ئەڤسالە ب بهایێ نێزیکی دوو ملیار دۆلارێن پەترۆل ب قاچاخ هاتیە فرۆتن و داهاتێ وێ ژی نەدیارە.

وەزیرێ ژینگەها عێراقێ راگەهاند، ب رێکا بەنکا ناڤەندی پارە هاتیە تەرخانکرن بۆ کەسکرنا باژێرێ عێراقێ و هەرێمێ.

رێڤەبەریا پۆلیسێن گەرمیان راگەهاند، دوهی پێنجشەمبی دوو تیپێن وەرزشی یێن تەپا پێ ل دەڤەرا رزگاری ب مەرەما یاری کرنێ هاتینە تاخێ سەرکەوت ل باژێرێ کەلار ل دەمێ یاریێ ئاریشە دناڤبەرا وان دا دروست بوو و راهێنەرێ وان ب چەقۆیێ ل سێ یاریزانێن بەرامبەر بریندارکرن.

رێبەرێ رەوتا نیشتیمانیا شیعە بەرسڤا داخازییەکا سەرۆک کۆمارێ عێراقێ دا راگەهاند، "پشکداریێ د هەلبژارتنێ دا ناکەم، پشکدارینەکرنا من د هەلبژارتنێ دا ب ڕامانا داخازییا پاشئیخستنا هەلبژارتنێ یان هەلوەشاندنێ ناهێت".

بڕیارە سوبەهی کۆمپانیێن پەترۆلێ و هەرێم و عێراق کۆمبن. لدیڤ زانیاریێن ئێن ئاڕ تی، کۆمبوون ب گڤاشتنێن ئەمریکا دێ هێتە ئەنجام دان.

سەقاناسیا عێراقێ راگەهاند، دهێتە پێشبینیکرن ناڤەڕاستا حەفتیا داهاتی ل هەمی عێراقێ و هەرێما کوردستانێ ب ئاوایێ هەڕەمەکی باران بباریت و هندەک دەمان بریسی ژی دگەل دا دبن.