ئاماژەی بەوەش کرد، هەردوو لایەنە سیاسیەکەی هەرێم سوودمەندن لە دواخستنی هەناردەی نەوتی هەرێم لەرێگەی بۆری نەوتی کەرکوک – موسڵ – تورکیا بەهۆی ئەوەوەیە کە سوودی کەسی لە رووی هەڵکشانی سەرمایەکانیانەوە بۆخۆیان هەیە. دەشڵێت، "لە ٢٥ـی ئازاری ساڵی رابردوەوە هەناردەی نەوتی هەرێم لە رێگای تورکیاوە وەستیندراوە، بەڵام تەنکەرەکان هێشتا بەردەوامن لە فرۆشتنەوەی نەوت بەشێوەی قاچاخ".

نەبیل مەرسوومی ئەوەشی خستە روو، بە گوێرەی زانیارییەکان و راپۆرتەکانی حکومەتی عێراق، هەرێم رۆژانە ٢٩٥ هەزار بەرمیل نەوت بەرهەمهینانی هەبووە بەبێ وەستان لە ٢٥ـی ئازارەوە کە بە نرخی ٣٥ دۆلار بۆ هەر بەرمیلیک دەیفرۆشێتەوە بە تورکیا و ئێران بە تەنکەری قاچاغ.

لەو بارەیەشەوە وتەبێژی وەزارەتی نەوتی عێراق بە دیجیتاڵ میدیایی ئێن ئاڕ تی راگەیاند، لەهەوڵی بەردەوامدان بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێم، بەڵام هەندێک گرفت هەیە کە هۆکارە بۆ دواخستنی ئەو پرۆسەیە لە هەرێم.

نەبیل مەرسوومی لەو بارەیەوە ئاماژەی بەوەش کرد، لە ئێستادا حکومەتی عێراق و کۆمپانیایی سۆمۆ گەیشتوونەتە رێککەوتن لەسەر دیاریکردنی خەرجی بەرهەمهێنان وگواستنەوی نەوتی هەرێم لە نێوان ٨ بۆ ٢٣ دۆلار.

لەلایەکی تریشەوە حەیان عەبدول غانی وەزیری نەوتی عێراق لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەنوسیدا رایگەیاند، لەگەڵ هەرێم گەیشتوونەتە رێکەوتن بۆ هەڵبژاردنی ژمارەیەکی لۆژیکی لەسەر هەرناردە و بەرهەمهینانی نەوت.

لەبەرامبەریشدا چاوگێكی ئاگادار لە وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی هەرێم سەبارەت بە کرێی بەرهەمهێنانی نەوت ئەوەی بۆ دیجیتاڵ میدیایی ئێن ئاڕ تی خستە روو، کە لەنێوان هەرێم و بەغدا لیکتێگەیشتن کراوە لەسەر ٥٠ بە ٥٠ـی کرێی بەرهەمهێنان و گواستنەی نەوت بۆ هەربەرمیلێک و بەوەش نرخی بەرهەم هێنانی یەک بەرمیل نەوت ١١ دۆلار و ١٨ سەنت لەلایەن بەغداوە دەدرێت. وتیشی، " هەرێم دەیەوێت خەرجی نەوت هەمووی بخاتە سەر بەغدا".

هەناردەی نەوتی قاچاغ لە ساڵێکدا

بە گوێرەی سۆراغیکی دیجیتاڵ میدیایی ئێن ئاڕ تی لە رۆژی ٢٦ـی ئازاری ٢٠٢٣ـيوە حکومەتی کاربەڕێکەر رۆژانە بە تێکڕا ٢٩٥ هەزار و ١٠٠ بەرمیل نەوتی بە شێوەی قاچاغ لە رێگای تەنکەرەوە بە ٤٠ دۆلار کەمتر لە نرخی بازاڕەکانی جیهان فرۆشتووەتەوە.

تێکڕای نرخ بۆ هەر بەرمیلیک ٣٦ دۆلار و ١٨ سەنت دەکات و بە تێکڕاش داهاتی هەر مانگێک لەگەڵ ٢٠ هەزار بەرمیلی ناوخۆش کە بە تێکڕا ئاستی فرۆشی نەوتی رۆژانەی ٣١٨ هەزار بەرمیلە و داهاتی مانگانەش ٣٤٥ ملیۆن و ١٥٧ هەزار و ٢٠٠ دۆلارە و گومرگی تەنکەرەکان کە ١٣٨ هەزار و ٦٢ تەنکەرن بە تێکڕا ٢٠٧ ملیۆن و ٩٤ هەزار و ٣٢٠ دۆلارە.

پوختەی داهاتی بەقاچاغبردنی نەوت و گومرگی تەنکەرە نەوتەکان لە بازگەکاندا بە تێکڕا ٥٥٢ ملیۆن و ٢٥١ هەزار و ٥٢٠ دۆلاربووە بۆ هەر مانگێک و لە تێکڕای ساڵەکەدا داهاتی نەوتی قاچاغ حەوت ملیار و ١٧٩ ملیۆن و ٢٦٩ هەزار و ٧٦٠ دۆلارە کە بەراورد بە ساڵی٢٠٢٢ تەنها سێ ملیار دۆلار کەمترە بەهۆی کەمبوونەوەی هەناردە و لەو رێژەیەش تەنها ٢٣٪ داهاتی دەگەرێتەوە وەزارەتی دارایی حکومەتی کاربەڕیکەر.

هێڤیدار شعبان – دیجیتاڵ میدیایی ئێن ئاڕ تی