AM:09:22:29/04/2024
340 جار خوێندراوەتەوە
+
-
د دیروکا رۆژنامەگەریا کوردی دا چەندین رۆژنامە و گۆڤار دەرچووینە و هەر
ئێک ژوان د قۆناغ و سەردەمەکێ دا بوون و گرنگیا خۆ هەبووینە، ئەڤرۆ ٢٩ـی نیسانێ،
سالڤەگەرا دەرچوونا ئێکەم رۆژنامەیا کوردیی کو ل کوردستانێ دەرچووبیت ب ناڤێ
"پێشکەفتن".
ئەڤرۆ ١٠٤ سال ب سەر دەرچوونا رۆژنامەیا پێشکەفتن دا دەرباز دبن، کو
ئێکەم رۆژنامەیا کوردی یە ل کوردستانێ دەرچوو بیت، وێ رۆژنامەیێ گرنگی ب بیاڤێن
سیاسی و جڤاکی و ئەدەبی و رۆشنبیری و دیروکی دایە و گرنگیەکا بەرچاڤ هەبوویە د
پێشئێخستنا زمانێ کوردی دا.
رۆژنامەیا پێشکەفتن رۆژنامەیەکا حەفتتانە بوویە و چار لاپەر بوو،
ئێکەم هژمار د ٢٩ـی نیسانا ١٩٢٠ دا هاتیە دەرکرن.
هندەک نڤیسەر بەحسا وێیەکێ دکەن، وێ رۆژنامەیە دەربرینا تەمام ژ
سیاسەتا فەرمیا حکومەتا ئینگلیز کریە د دەڤەرێ دا، لێ زێدەباری ڤێ ژی گرنگیەکا باش
ب دیروکا رۆژنامەگەریا کوردی و زمانێ کوردی هەبوو.
ئەو رۆژنامەیە ژلایێ مێجەرسۆنی حاکمێ
وی دەمیێ سلێمانیێ ل بەردەرگەهێ سەرایا سلێمانیێ هاتیە دەرکرن.
پشتی وێ راپەڕینا شێخ مەحمود ل حوزەیرانا سالا ١٩١٩ـێدا هەلوەشیا، مێجەرسۆن بوو حاکمێ راستەوخۆیێ سلێمانیێ و ل
نیسانا ١٩٢٠ تا تەمووزا ١٩٢٢، ١١٨ ژمارە ژ رۆژنامەیا (پێشکەفتن) دەرکرن و داوی
هژمار ل ٢٧ـی تەمووزا ١٩٢٢ێ هاتە دەرکرن.
ئەو رۆژنامەیە راستەوخۆ ژلایێ حاکمێ سیاسیێ ئینگلیز ڤە ل سلێمانیێ
دهاتە سەرپەرشتی کرن هەر ئێک ژ میجەر سۆن و مێجەرگۆلد کو دوو حاکمێن
سیاسیێن ئینگلیز بوون سەرپەشتیا وێ رۆژنامەیێ دکرن و سیاسەتا فەرمیی دارێشتینە،
مستەفا مەزهەر ژی کو روناکبیرەکێ دیارێ سلێمانیێ بوو هەڤکارێ وان بوو بۆ سەرپەرشتیا
نڤیسان و چاپێ.
زێدەباری کو ئەڤ رۆژنامەیە ژلایێ ئینگلیزان ڤە هاتیە دەرکرن، لێ گرنگیەکا
زۆر بۆ کوردان هەبوو، ژبەر کو دیروکا بوویەرێن وی سەردەمێ کوردستانێ و دەڤەرێ
تۆمار کرینە و گرنگی ب زمان و ئەدەب و دیروکا کوردان دایە، ئەو رۆژنامەیە بوویە
بەرێ بناغەیێ چەسپاندنا رۆژنامەگەریێ ل سلێمانیێ و هەمی رۆژنامەیێن دیڤدا وێ دا،
کو ئەو رۆژنامە و گۆڤارێن پشتی پێشکەفتنێ دەرچووین مفا ژ ئەزموون و جور و ناڤەرۆکا
وێ رۆژنامەیێ وەرگەرتینە.
ب ئاوایەکێ ئەو رۆژنامەیە ب زمانێ کوردی هاتبوو دانان، کو ژ پاقژکرنا
زمانێ کوردی ژ پەیڤێن عەرەبی و تورکی و فارسی، ل لایەکێ وێ رۆژنامێ دا هەڤڕکی
هەبوو بۆ وان نڤیسەرێن ب زمانێ کوردیەکا باش دنڤیسن و بۆ ئێکەم و دووەم و سێیەم
دهاتنە خەلات کرن.
ل دیڤ رۆژنامەیا پێشکەفن چەندین رۆژنامە و گوڤارێن دی ل کوردستانێ
هاتنە دەرکرن، کو کاریگەریا رۆژنامەیا پێشکەفتن بسەر هەمیان ڤە بوو و مفا ژ
ئەزموونا وێ رۆژنامەیێ هاتیە دیتن.