سەرنووچە:

کابینەیا نەهێ و دووماهیێ

PM:05:49:29/07/2023
8568 جار خوێندراوەتەوە
رۆژنامەڤان: عەلی خەلیل
+ -

کابینەیا نەهێ و دووماهیێ
ژ دەستپێکا دامەزراندنا کابینەیا نەهێ، ئەوا هەتا نوکە نەشیای چ ئاریشەیان چارەسەر بکەت، و رۆژ بۆ رۆژێ رەوشا ڤێ هەرێمێ ب سایا ڤێ کابینەیێ خرابترە، کو کابینەیەکا پۆلیسی دهێتە ب ناڤکرن، ژبلی شکەستنێ د چارەکرنا ئاریشەیێن هەرێمێ دا، بەلکو هێشتا خرابتر کو ناڤێ هەرێمێ ب خرابی کەڤتیە د لیستێن چەندین رێکخراوێن جیهانی یێن مافێ مرۆڤی دا، ژبەر پێشێلکرنا مافێ مرۆڤی و رێگریکرن و سنوردارکرنا ئازادییا رادەربڕینێ.
ئازادییا رادەربرینێ د کابینەیا نەهێ یا پۆلیسی دا
هەر ژ دەستپێکا دامەزراندنا ڤێ کابینەیێ، دەست ب پێشیلکرنا مافێن مرۆڤی هاتییەکرن، و سەرەدەرییەکا تەمام یا حزبا بەعس دگەل تاکێ ڤێ هەرێمێ دهێتەکرن، ئەو نەرازیبوونێن د کابینەیا بەرێ دا لسەر نەدانا مووچەی و خرابییا بارێ ئابووری چەندین جاران خۆنیشاندان ژلایێ خەلکیڤە دهاتنە ئەنجامدان، ئێدی رێگری ل وێ چەندێ ژی هاتییە کرن، کو ئێدی ب چ رەنگا نابیت تو داخوازا مافێ خۆ بکەی، یان دێ ب توهمەتەکێ هێیە دەستەسەرکرن و حوکمکرن، وەکی زیندانیێن بەهدینان، ئەوێن هەرۆژ بۆ وان توهمەتەکا بێ بنەما دهێتە دەرێخستن و ل سەر وان توهمەتان دهێنە حوکمکرن.
ئاریشەیێن ناڤخۆیی د ناڤبەرا هەردو حزبان دا لسەر دەمێ کابینەیا نەهێ
لسەر دەمێ ڤێ کابینێ شەڕێ ناڤخۆیی یێ د ناڤبەرا ڤان حزبان دا کەفتە د وارێ جێبەجێکرنێ دا لێ ب شێوازەکێ جودا، کو ئێدی شەڕێ تیرۆرکرنا ئەندامێن دەزگەهێن ئەمنی یێن هەڤدو، و دروستکرنا بێ ئومێدیەکێ ل دەڤ خەلکی، تایبەت ژی لایەنگرێن هەردو حزبان، د هەمان دەمدا شەڕێ کونترۆلکرنا کورسیێن دەستهەلاتێ گەهشتە وی ئاستی کو هەرێم و خەلکێ هەرێمێ باجا ڤان ناکۆکی و شەڕان ددەن، ژ وان کەرکووک و دەڤەرێن ماددەیێ 140 کو ئێدی ئەڤ ماددە بۆ کوردێن کەرکووکێ بوویە سەرئێشیەک و رۆژ بۆ رۆژ کارێن دەرێخستن و کونترۆلکرنا ئەردێ کوردان د زێدەبوونێ دانە، هەتا وی رادەی دەنگۆیێ بلندبوونا رێژەیا عەرەبان بەرامبەر کوردان د ناڤ کەرکووکێ دا. هەروەسا ژ دەستدانا ب ئێکجاری یا کێشەیا دەڤەرێن ئاریشەلسەر و فرۆتنا ڤێ ئاریشێ ب کورسی و پۆستەکێ بەغدا دگەل شیعەیان، ژ بۆ بەرژەوەندییەکا حزبی یا تایبەت.
ئاریشەیێن ئابووری پەترۆلێ و بودجە و مووچەی دگەل بەغدا
شکەستنا کابینەیا هەشتێ یا بەری ڤێ، د رێکەفتنێن پەترۆل و غازێ دا، هەروەسا ئابوورێ ئازاد، بۆ ڤێ کابینێ نەبوو دەرسەک کو خۆ ژ ڤان ئاریشان دوویرکەت و بشێت زمانەکێ سیاسی دگەل بەغدا بکاربینیت و ب نیڤ ساخی ژێ دەرکەڤیت، دەمێ پەترۆل د دەستێن تورکیا دا، خەونێن مەزن دهاتنە خواندن، پشتی عێراقێ ژ دەستێن تورکیا دەرێخستی، ئێدی هەمان دەم، یێ وان خەونان دبینن، لێ عێراق ئێدی دەست ژ پەترۆلێ بەرنادەت، و ئاریشەیا مووچەی گرێدایی بندیوارانە و بندیوار ژی ژ شیانێن هەردو حزبان مەزنترن، هەروەکی ژ وان بهێتە خواستن کادرێن خوە یێن حزبی، ئەوێن ل دەزگەهێن حزبی تنێ چایێ ڤەدخۆن فرێکەنە مال، ژ خۆ مووچەیێ فەرمانبەران هەتا نوکە نەشێن چارەکەن، ئێدی وەسا بێ باوەری یا بۆ ڤی خەلکی چێبووی، ئەو دشێن چارەکەن، لێ وان نەڤێت چارەکەن. ل جهەکێ دی رۆژانە دکەڤنە بەر وان بڕیارێن دادگەها فیدرال و دەستهەلاتا هەرێمێ یا دهێتە سنۆردارکرن، ئەو ژی ژبەر پێشیلکرنا دەستوورێ عێراقێ ژلایێ هەردو حزبان ڤە، و بێ هەلویستی و شکەستنا ڤێ کابینێ د سیاسەتا ئابووری دا دگەل بە‌‌غدا.
نە رێکخستنا هێزێن پێشمەرگەی و نە دامەزراندنا هێزەکا نشتیمانی
ژبەر لێکڤەکرنا سامانێ ڤی وەلاتی، ل سەر بندیوارێن هەردو حزبان، ئێدی د شیان دا نینە هەردو هێزێن خۆ یێن پێشمەرگەی هەلوەشینن و هێزەکا نشتیمانی دامەزرینن، د هەمان دەم دا باوەری ب هەڤدو ژی نینە، ژ بەرکو هەردو حزب هەڤڕکێن دیرۆکی یێن چەکدارن، وەکی دوو عەشیرەتێن خوینداری هەی و چ جاران ل هەڤدو ئاشنا نابن، لسەر ڤێ ناکۆکیێ ئەمریکا چەندین جاران هوشداری دان، ژ بەرکو بەشەکێ بودجەی ئەمریکا ژ بۆ پێشمەرگەی دابین دکەت، و گەفێن بڕینا وێ بودجەیێ دکەن، گەر هێزەکا نشتیمانی نەهێتە دامەزراندن، هەلبەت ئەو یەک ژی مەحالە، ئانکو کابینەیا نەهێ گەلەک ژ وێ ئاریشێ ژی بچیکترە داکو بشێت بەحس ژی ژێ بکەت. پشتی بکاربوونا ڤێ کابینێ، دەنگۆیێ هەلوەشاندنا قەوارەیا هەرێمێ هاتییە بهیستن، ئەو ژی وەسا دیارە ئێک ژ پرۆژەیێن ڤێ کابینێ یە، وەکی رەڤینەک ژ شکەستنێ، دەمێ دبێژن، ئەگەر ئەز شکەستم بلا هەمی بهەڕفت. ژبەرکو تنێ دەزگەهێن راگەهاندنێ یێن دەسهەلاتێ بەحسێ هەلوەشاندنا قەوارەیێ هەرێمێ دکەن، ئانکو یا بوویە ئاریشەیەکا تاکێ ڤی مللەتی، پێ دهێتە ترساندن، نەک ئاریشەیا هەردوو حزبان، ئەوێن ئەڤ زەمینە بۆ ڤێ ئاریشێ خۆشکرین.
پرۆژەیێن وەهمی و بلندبوونا رێژەیا بێکاری و هەژاریێ تایبەت ل دهۆکێ
دەمێ حکومەت هاتییە پێکئینان، وەکی نەریتەک هەر ژ کابینەیێن کەڤن، ئەڤ شێوەیێ دانانا بەرێ بونیاتی ژبۆ چەندین پرۆژەیێن وەهمی، کو کابینەیێ ژی چەندین بەرێن بونیاتی ژ بۆ پرۆژەیێن بێ بنەما دانان، و ب شێوەیەکی کو خەلک ئێدی هەمی یێ ب سەر هەلبووی، دەمێ دەزگەهێن خۆ یێن راگەهاندنێ لسەر وان پرۆژەیان ددەنە کاری و مەزنکرن و دروستکرنا رێورەسمەکی بۆ ڤەکرنا پرۆژەیەکێ بێ بنەما، کو هندەک ژ وان بەلکو پرۆژەیێن کەسۆکی بن، ئانکو ئەو پرۆژە یێ کەسەکی یە ژبۆ بەرژەوەندییا بازرگانەکی هاتیە دانان، و چ پەیوەندییا خەلکی و حکومەتێ پێڤە نینە، بەلگە ژی ل سەر ڤێ چەندێ، ئەوان بەرێن بونیاتی کو لسەر کەنالان هاتینە راگەهاندن، ئێک ژ وان بهێتە ئاشکراکرن کو خەلک ژێ مفاداربوویە، یان گوهۆڕینەک د رەوشا ئابووری دا هاتییەکرن. تنێ کەنالێن دەستهەلاتێ هندەک داتایێن وەهمی دداننە سەر شاشەیان کو ئەڤ کارە و پرۆژە یێن هاتینە ئەنجامدان، بەلێ ئەنجام ژی وەسا دهێتە دیتن کو دهۆک هەژارترین پارێزگەهە، و بۆ دەمێ ١٧ سالانە ئەڤ هەژارییە یا بەردەوامە.

گەلەری