چوونە جێگەی نوستن لەکاتێکدا توڕەی خراپترین شتە کە دەیکەیت، بۆ ڕۆژەکەی کاریگەرییەکەی نەرێنی لەسەر دەمێنێت و هەستی توڕەییەکەت زیاتردەکات.

ئەگەر یەکێکی لەو کەسانەی نەخۆشی شەکرە لە جۆری دووت هەیە ئاگاداری خواردنی چوار جۆر میوەبە، کە مەترسی تەندروستی لێدەکەوێتەوە و ئاستی شەکر لە خوێندا زیاد دەکات.

هەندێك کەس لە بەیانیاندا دوای ئەوەی لە خەو هەڵدەستن تووشی سەر ئێشە دەبن، ئەمەش هەندێكجار وایان لێدەکات ناچارببن دەرمانی ئازارشكێن بەکاربهێنن بۆئەوەی ئازارەکەی کەمبکەنەوە.

ئەگەرچی ئەم جۆرە خووە پەیوەندیی بە باری نوستنەوە هەیە، هەندێک کەسیش زیاتر لە تەمەنی منداڵیدا پێی راهاتبوون، کاتێک لە گەورەیدا دووبارە دەکرێتەوە هەستەکان دەتگەڕێنێتەوە بۆ ئەو کاتەی منداڵی، لەگەڵ ئەوەشد

گۆشتی مریشک کە بە گۆشتی سپی ناسراوە، زۆرجار وەک خواردنێکی بێزیان سەیر دەکرێت، وەک گۆشتی سور بە وریایەوە مامەڵەی لەگەڵدا ناکرێت.

هەرچەندە کە مل بەشێکی هەستیاری جەستیە، بەڵام زۆر کات فەرامۆش دەکرێت، و لە ئەنجامی ئەم فەرامۆشکردنەش، خەت و چرچی لە سەر ملدا دروست دەبێت.

زۆر جار لە دوای ڕۆژێکی هیلاک و ماندووکەر خەوێکی باش و تەندرووست وەرناگریت، و زۆربەی کاتەکان دوای هەستان لە خەو پەنا بۆ خواردنەوەی چا و قاوە دەبەیت، زۆر خواردنەوەی ئەم خواردنەوە وریاکەرەوانە زیانیان هە

کچانی هەرزەکان بەهۆی گۆڕانی هۆرمۆنەکانیانەوە تووشی کیسی وردی هێلکەدان دەبن، ئەمەش بە نەخۆشییەکی مەترسیدار دانادرێت، بەڵام پێویستی بە چارەسەر هەیە بۆئەوەی لەدواتردا کچەکە تووشی گرفت نەبێت.

هەندێكجار نەخۆشییە مەترسیدارەکان نیشانەی دیار و ئاشكرایان نییە، بۆیە گرنگە نیشانە لاوەکییەکانیان بناسنەوە تا بتوانن بەزووترین کات چارەسەریان بکەن.

بەشێک لە خەڵکی بەهۆی درەنگ لەخەوهەستان یان وەکو خوویەک راهاتوون ژەمی بەیانیان نەخۆن، بەڵام نەخواردنی ژەمی بەیانیان کۆمەڵێک زیانی تەندروستیی لێدەکەوێتەوە.

زیاد لە ٣٠٠٠ جۆر بەکتریا هەیە کە لەسەر پێست و ئەندامە جیاوازەکانی جەستە دەژین، بۆیە دەبێت ئاگاداری جەستەت بیت و بزانیت چۆن پاکی دەکەیتەوە.

ڕۆژانە گرنگیدان بە خواردنەوەی ئاو جەستە بەشێداری دەهێڵێتەوە و لە زۆر گرفتی تەندروستیی دەیپارێزێت، بەڵام کەم یان زۆر خواردنەوەی ئاو زیانی دەبێت هەربۆیە پێویستە بزانرێت ڕۆژانە بڕی چەند ئاو بخورێتەوە.

خواردنێکی تایبەت نییە کە جیاوازبێت لە نێوان ڕەگەزی نێر و مێدا، هەریەکەیان سوودی خۆی هەیە بەڵام دەکرێت سوودەکەی بۆ ڕەگەزێکیان زیاتر بێت.

بەشێک لە خەڵکی بەهۆی خراپی شێوازی ژیان و خراپی جۆری ژەمەکانی خواردن بە دەست ئازاری گەدەوە دەناڵێنن، بەڵام دەتوانن بە گرنگیدان بە جۆرەکانی خواردن و گۆڕینی شێوازی ژیانیان خۆیان لە ئازاری گەدە بەدوربگرن.

زۆرینەی نەخۆشییەکانی گورچیلە دەکرێت بەبێ هیچ نیشانەیەك بەرەوپێشەوە بچن، ئەمەش وادەکات کاریگەری نەرێنی لەسەر تەندروستی کەسەکە هەبێت و ببێت بە نەخۆشییەکی درێژخایەن بەبێ ئەوەی کەسەکە بەخۆی بزانێت.

لە پێنج کەس یەکێکیان لە گەرماودا گۆرانی دەڵێن و بڕوایان وایە کە دەنگیان خۆشە، دەنگت خۆش بێت یاخود نا، گرنگ نیە، گرنگ ئەوەیە بەردەوام بیت لەوەی کە چێژی لی دەبینیت و دڵخۆشت دەکات، چێژ وەرگرتن لە کارە رۆ

رەق بوونی مل کێشەیەکی تەندروستیە کە لە دونیای مۆدێرندا بووتە دیاردە و زۆربەی کەس پێوەی دەناڵێنن.

نانی بەیانی یەکێکە لە ژەمە گرنگەکان و جگە لەوەی بەدرێژای ڕۆژ هەست بە وزە و چالاکی دەکەیت لەهەمان کاتدا یارمەتیدەرە لە پاراستنی هاوسەنگی کێش و بەدوربوون لە نەخۆشییەکنی دڵ و شەکرە.

پیاوێکی ئاسایی هەموو ١٣ شەو جارێک و ژنێکی ئاسایی ١٧ شەو جارێک بیجامە یان جلی خەوەکەی دەگۆڕێت، بەڵام دەرکەوتووە کە ئەم کارە زیانی خۆی هەیە و کاریگەری نەرێنی بەجێ دەهێڵێت، زیانەکانیشی ئەمانەن:

وێڕای ئەوەی کەسانێکی زۆر لەجیاتی گۆشتی سوور گۆشتی سپی دەخۆن بەو هیوایەی کێشیان زیاد نەکات و زیانی کەمتری هەبێت، بەڵام ئەمە راست نییە و مریشکیش سوود و زیانی خۆی هەیە.