سەردێڕ:

نەتەوەیەکگرتووەکان لە عێراق داوای چارەسەرکردنی کێشەکانی نێوان هەرێم و بەغدای کرد

PM:06:50:02/06/2023

1528 جار خوێندراوەتەوە

رێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان لە عێراق رایگەیاند، لە رێگەی نوێنەری تایبەتی سکرتێری گشتی نەتەوەیەکگرتووەکانەوە پشتگيريكردنى چالاكانه‌ى حكومه‌تى عێراق و هه‌رێم بۆ كاركردن و به‌شداربوون له‌ گفتوگۆى بنياتنه‌رانه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنى پرسه‌ هه‌ڵپه‌سێردراوه‌كان به‌شێوه‌يه‌ك كه‌ له‌گه‌ڵ ده‌ستوورى عێراقدا گونجاو بێت به‌تايبه‌تيش له‌گه‌ڵ بڕگه‌كانى په‌يوه‌ست به‌ ئاسايش و رێكخستنى بودجه‌ و به‌ڕێوه‌بردنى سه‌رچاوه‌كانى نه‌وت و گازى عێراق دەکەن.


رێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان لە عێراق "یۆنامی" نوێترین راپۆرتی خۆی بڵاوکردەوە و تیایدا هاتووە، به‌ داواكردن له‌ كۆمه‌ڵگاى نێوده‌وڵه‌تى بۆ به‌توندى مانه‌وه‌يان له‌ پشتگيريكرنى عێراق له‌ رووى مرۆيى و سه‌قامگيرى و ئاوه‌دانكردنه‌وه‌ و هه‌وڵه‌كانى گه‌شه‌پێدان هه‌روه‌ها چاودێريكردنى حكومه‌تى عيراق له‌وكاته‌ى كه له‌‌ ئه‌ركى خۆیدايه‌ بۆ گه‌ياندنى خزمه‌ته‌ مرۆييه‌كان بەم شێوازە:

يه‌كه‌م: بڕیاريدا بە درێژکردنەوەی ئەرکی پێسپێردراو (ماندێت)ی نێردەی نەتەوەیەکگرتووەکان بۆ هاریکاریی عێراق (یونامی) تا ٣١ى ئايارى ٢٠٢٣.

دووه‌م: زیاتر بڕیار دەدات کە نوێنەری تایبەتی سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ عێراق هەڵده‌ستێت بە:

ا- فه‌راهه‌مكرنى پشتگيرى و راوێژ و هاوكارى بۆ حكومه‌ت و خه‌ڵكى عێراق بۆ به‌رەوه پێشبردنى گفتوگۆى سياسي گشتگیر و ئاشته‌وايى له‌سه‌ر ئاستى نيشتمانى و كۆمه‌ڵایەتی به‌ هەماهەنگی لەگەڵ به‌شدارييه‌كانى كۆمه‌ڵگه‌ى مه‌ده‌نى و به‌شداريى ته‌واو و يه‌كسانانه‌ و شايستانه‌ى ژنان.

ب- هاوكارى و راوێژ و پشتگيرى زياتر بۆ حكومه‌تى عێراق و كۆميسيۆنى باڵاى سه‌ربه‌خۆى هه‌ڵبژاردنه‌كان و داموده‌زگايه‌كانى تر له‌گه‌ڵ هه‌وڵدانيش بۆ به‌هێزكردنى پرۆسه‌ و ئاماده‌كاريى هه‌ڵبژاردن به‌گرتنه‌خۆى له‌رێگه‌ى پێداچوونه‌وه‌ى ته‌كنيكى و ئاماده‌كردنى راپۆرتى تێروته‌سه‌ل سه‌باره‌ت به‌ ئاماده‌كارييه‌كانى هه‌ڵبژاردن و پرۆسه‌ى هه‌ڵبژاردن وه‌ك به‌شێك له‌ پێشكه‌شكردنى راپۆرتى ده‌ورى بۆ سكرتێرى گشتی.

دەشڵێت، حکومەتی عێراق و پەرلەمان سەبارەت بە پێداچوونەوەی دەستوور و جێبەجێکردنی بڕگەکانی و هەروەها گەشەپێدانی پرۆسەیەک بۆ چارەسەرکردنی کێشەی ناوچە کێشە لەسەرە ناوخۆییەکان کە لەلایەن حکومەتی عێراقەوە قبووڵبکرێت.

ئەوەشی خستوەتەڕوو، حکومەتی عێراق سەبارەت بە بەرەوپێشچوونی لە چاکسازیی ئاسایشدا بەگرتنەخۆی سەرلیستکردنی پلاندانان و پارە تەرخانکردن و جێبەجێکردنی هەوڵەکان بۆ بەهێزکردنی کۆنتڕۆلی دەوڵەت و بەرنامەی یەکخستنەوە بۆ ئەندامانی پێشووی گرووپە چەکدارەکان و گەر بشگونجێت بە هەماهەنگی لەگەڵ قەوارە فرەڕەگەزەکان.

راپۆرتەکەی یۆنامی باسی لەوەشکردووە، حکومەتی عێراق سەبارەت بە ئاسانکاریکردن بۆ گفتوگۆی نیشتمانی و هاوکاری بەگرتنەخۆی لەسەر ئەو پرسانەی کە پەیوەستن بە ئاسایشی سنوور و وزە و ئاسایش و بازرگانی و ژینگە و ئاو و کاریگەری نەرێنیی گۆڕانکاریی ژینگەیی و به‌تايبه‌تيش ئه‌وانه‌ى كه‌ ده‌بنه‌ مايه‌ى به‌بيانبوون و وشكه‌ساڵى و بووژانه‌وه‌ و ژێرخان و تەندروستیی گشتی و پەناهەندە.

ج- په‌ره‌پێدان و پشتگيريكردن و ئاسانكاريكردنی‌ هه‌ماهه‌نگى له‌گه‌ڵ حكومه‌تى عێراق:

گه‌رانه‌وه‌ى شكۆمه‌ندانه‌ و رێكوپێك و ئاره‌زوومه‌ندانه‌ يان ئاوێته‌كردنه‌وه‌ى ناوخۆيى گه‌ربگونجێت بۆ په‌ناهنده‌ و ئاواره‌ ناوخۆييه‌كان به‌گرتنه‌خۆى له‌رێگه‌ى هه‌وڵه‌كانى تيمى وڵاتى نه‌ته‌وه‌ يه‌كگرتووه‌كان له‌گه‌ڵ له‌كاتى خۆيدا به‌رده‌ستخستنى يارمه‌تيى ياسايى و ديكۆمێنته‌ مه‌ده‌نييه‌كان بۆ ئاواره‌ ناوخۆييه‌كان و هه‌روه‌ها ئاواره‌ عێراقييه‌كانى نيشته‌جێى سوريا به‌گرتنه‌خۆى ئه‌وانه‌ى گيانيان له‌ مه‌ترسيدايه‌ به‌تايبه‌تى ئه‌و منداڵانه‌ى كه‌ به‌ڵگه‌ى له‌دايكبوون يان ديكۆمێنتى ترى ياساييان نييە.

هەماهەنگی و جێبەجێکردنی ئەو بەرنامانەی کە دەبنە مایەی باشکردنی توانای عێراق لەسەر دابینکردنی خزمەتگوزاریی کاریگەر و بنەڕەت بەگرتنەخۆی پەروەردە و خزمەتی تەندروستی بۆ خەڵک و درێژەدان بە پشتگیرییەکان بۆ هەماهەنگیی کۆمەکبەخشە هەرێمی و جیهانییەکانی عێراق بۆ ئاوەدانکردنەوەی پێویست و بەرنامە کۆمەکییەکان لە رێگەی بەدواداچوونی کاریگەرییانە بۆ بەڵێنە جیهانییەکان.

عێراق و بانکی نێودەوڵەتی و سندوقى دراوی نێوده‌ڵه‌تى و هەوڵەکانی تر سەبارەت بە چاکسازیی ئابوری و تواناسازی و مەرجداركردنى گەشەپێدانی درێژخایەن و بووژانەوە و ئاوەدانکردنەوە بەو ناوچانەشەوە کە زەبری تیرۆریان بەرکەوتووە لەڕێگەی هەماهەنگیکردن لەگەڵ رێکخراوە هەرێمی و نیشتمانییەکانه‌وه‌ و گەر بشگونجێت لەگەڵ کۆمەکبەخشان و رێكخراوه‌كانى كۆمه‌ڵگه‌ى مه‌ده‌نى و دامودەزگا جیهانییەکانی تردا.

بەشدارییەکانی ئاژانسەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان و فەند و بەرنامەکان بۆ ئەو ئامانجانەی کە لە بڕیارەکەدا هاتوون لەژێر سەرکردایەتیی یەکگرتووانەی سکرتێری گشتیدا و لە رێگەی جێگرەکەیەوە لە عێراق کە ئەویش لەلایەن جێگری نوێنەری تایبەتی سکرتێری گشتییەوە یارمەتی دەدرێت.

د – په‌ره‌دان به‌ لێپێچینەوە و پاراستنی مافەکانی مرۆڤ و چاکسازیی یاسایی و دادوەری، بەڵام بە رێزگرتنی تەواو لە سەروەریی عێراق لەپێناو بەهێزکردنی سەروەریی یاسا و باشکردنی حوکمڕانی لەگەڵ پشتگیریکردنى تیمی نەتەوە یەکگرتوەکان بۆ گەشەپێدانی لێپێچینەوە لە تاوانەکانی "رێکخراوی تیرۆریستی داعش" (یونیتاد) کە بەگوێرەی بڕیاری ژمارە ٢٣٧٩ی ساڵی ٢٠١٧ دامەزراوە.

و- بەهەند وەرگرتنی گرینگی مامەڵەکردن لەگەڵ ئەو منداڵانەی کە قوربانی به‌ركه‌وته‌ى شەڕی چەکدارین و هەروەها هاندانی حکومەتی عێراق و تیمی وڵاتی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ برەودانى زیاتر بە پاراستنی منداڵان بەگرتنەخۆی تێکەڵکردنەوەی منداڵان بەگوێرەی یاسا بەرکارە نیشتمانییەکانی عێراق و پابەندییەکانی لەم بوارەدا و هەروەها پشتگیریکردن لە جێبەجێکردنی دەرەنجامەکانی گروپی کارکردن لەسەر منداڵانی بەرکەوتەی شەڕی چەکداری.

ز- پشتگيريكردنى چالاكانه‌ى حكومه‌تى عێراق و هه‌رێمى كوردستان بۆ به‌يه‌كه‌وه‌ كاركردن و به‌شداربوون له‌ گفتوگۆى بنياتنه‌رانه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنى پرسه‌ هه‌ڵپه‌ساردراوه‌كان به‌شێوه‌يه‌ك كه‌ له‌گه‌ڵ ده‌ستوورى عێراقدا گونجاو بێت به‌تايبه‌تيش له‌گه‌ڵ بڕگه‌كانى په‌يوه‌ست به‌ ئاسايش و رێكخستنى بودجه‌ و به‌ڕێوه‌بردنى سه‌رچاوه‌كانى نه‌وت و گازى عێراق له‌گه‌ڵ جێبه‌جێكردنى ئه‌و رێككه‌وتنانه‌ى كه‌ ئێستا له‌ ئارادان به‌ رێككەو‌تنى ساڵى ٢٠٢٠ى شه‌نگاليشه‌وه‌.













گەلەری