ڤاڕێبوونا جڤاکێ ژ دەستهەلاتی یە یان ژ وەڵاتی؟

47588 جار خوێندراوەتەوە

لگۆرەی زانستێن جڤاک ناسیێ هندەک بهایێن جڤاکی گەلەک دخوڕسکن ودناڤ کویراتیا دەروون و مەژیێ تاکێن جڤاکێ دا دچاندینە و دەستهەڵاتدار بساناهی نەشین وان ئاکار و بهایێن پیرۆز ژ وێ کویراتیا هزر و مەژی و دەروونیا جڤاکێ دەربینن.

بو سەلماندنا ڤێ ڕاستیێ نمونەیێن دەستهەلاتداریا داگیرکەرێن کوردستانێ د ١٠٠ ساڵێن دەربازبووی دا وێ ڕاستیێ پەسەند دکەن کو داگیرکاری و زۆڵم و ستەمکاری یا داگیرکەرا نەشیایە ئاکار و بهایێن پیرۆز ژ ناخ و مەژیێ کوردستانیا دەربینیت، بەلکۆ بەروڤاژی وێ چەندێ هێز و خەبات و بەرخۆدان و ئیرادە و خۆڕاگریا کوردستانیان زێدەتر کریە.

ئەگەر ئەم کورتە شلۆڤەکا بلەز بۆ ڕەوشا هەرێما کوردستانێ بکەین وەک دەرئەنجامەک ژ ٣٠ ساڵێن دەستەهەڵاتداری یا خۆماڵی و چەندین ڕوەیدانێن دڤان دوو هەیڤان دا بەحس بکەین دێ چەند خاڵەک ب روهنی هێنە بەرچاڤ:

١- رێژەیا پشکدارینەکرنا نێزیکی ٧٠ ٪ ژدەنگدەرێن کوردستانێ دهەلبژارتنێن ئەنجومەنێ نوێنەرێن عێراقی دا ل ١٠ی ١٠ی ٢٠٢١ێ، تشتەک ئاشکرایە کو بایکوتکرنا هەلبژارتنان ب واتەیا بێ باوەری ونەڕازیبوونا جڤاکی دهێتە هەژمارتن.

٢- کۆچکرنا بدەهان هزار کەسان پێکڤە ژ باشورێ کوردستانێ بەرەڤ بێلاڕوسیا و بتایبەت ڕێژەیەکا زۆر ژوان کەسێن کۆچکری گەنج بون، ئەڤەژی دبیتە بەڵگەیەک ژبوی کێم بوون یان ژی نەبوونا باوەریا جڤاکێ ب دەستهەڵاتا خۆمالێ و سەرەدەریکرنا دەستەهەڵاتدارا دگەل خەلکێ نەڕازی و ڕەخنەگر و هەروەسا بەرەبەڵاڤبوونا نەدادپەروەریا جڤاکی و دروست بوونا کەمینەیەکا تێر و دەوڵەمەند و زۆرینەیەکا هەژار وبێ بەشکری ژ سەروەت و سامان و دەستهەڵاتداریا وەلاتی.

٣- حۆپێشاندان بەرفرهەیێن ڤان دوو ڕۆژان لسەرتاسەری هەرێمێ و بتایبەت کو ڕێژەیا هەرە بەرچاڤ یا بەشداربوویان گەنج و خواندەکا، ئەڤەژی دبیەتە بەڵگەیەک ژبوی نەبوونا دادپەروەریا جڤاکی و بتایبەت دناڤ سیستەمێ خاندن و پەروەردێ دا.

شلۆڤەکرنا ڤان ڕوویدانان دیر ژ بەرچاڤکێن زانستێن سیاسی و جڤاک ناسیدا ئەرکەک هەرە گرنگ و بلەزە.

لەوما بکورتی دبێژین وەک دەرئەنجامەک ژ شەڕێن درێژ خایەن یان ژی خەباتەکدەم درێژ ژپێخەمتی هندەک پیرۆزی و بهایێن گرنگ دناڤ گەل و نەتەوە وجڤاکان دا باوەری یا هندەک مرۆڤان یان ژی زۆرینەیا مللەتەکی دهەڕفیت بئایدیۆلۆژیایەک دیارکری یان ژی بدەستهەڵاتەک خۆمالی پشتی کو ئەو مللەت لسەر دەستێ وی دەستهەڵاتی یان ژی دڕێکا وێ ئایدیۆلۆژیا ئەو مللەت پێڤە گرێدایی توشی شکەستن و قەیرانێن بەرفرهەدبیت و پڕانیا ئاریشەیان بێ چارەسەری دمینن و ئاریشە و قەیرانێن نووی بەردەوام سەرهلددەن، یان ژی ڕوهنتر بێژین ئەو دەستهەڵات بخۆ ئەگەر و سەرهلدێرێ وان قەیرانایە، خرش بوون وڤالابوونا وان بیر و باوەر و بەرنامەیێن دبیاڤێ پراکتیکێدا ونەگەهشتن بئارمانج و پلانێن داڕشتی دناڤ تیۆرێ دا.

لدەست پێکێ ئەڤ ڤالەبوونا بهایێن پیرۆز کارتێکرنا لسەر هندەک کەس و تەخێن جڤاکێ دکەن و پاشی کارتێکرن بەرفرهە دبیت و زۆرینەیا مللەتی زەرەرمەند دبن و کێمەک ژ سەردەستا و دار و دەستەیێن وان مفاداردبن و زێدەرتر بەرژەوەندیێن خۆ دپارێزن و دەستهەڵاتی دپارێزن و وان بەهایێن پیرۆز بن پێ دکەن و جوداهیەکا بەرفرهـ دناڤبەرا کەمینەیا سەردەست و زۆرینەیا جڤاکێ دروست دبیت و ئەڤە هەمی دبنە ئەگەرێ هەڕفاندنا بیر و باوەر وعەقیدە و بێ هیڤی بوون و ڤاڕێبوونا جڤاکی ژدەستهەڵاتی نەک ژ وەلاتی.

دڕەوشەکا وەها دا بەلکی گەلەک جارا تێگەهشتنەکا شاش پەیدا ببیت لسەر بنەمایێ هندێ کو کێشەیێن ئابوری بنگەهێ ڤێ ڤاڕێبوونا جڤاکی نە، بەلێ دڕاستیێ دا بیاڤێ ئابووری پتنێ نەخوشی وکێشەیێن جڤاکی دروست دکەت لێ نابیتە ئەگەرا هەڕفاندنا بیر و باورێن جڤاکێ و ڤالابوونا بهایێن پیرۆز یێن نیشتیمانی و نەتەوەیی.

گەلێ مەژی بساڵان دێ دکاودانێن ئابووریەک ئالۆز دا یێ دەربازبووی لێ هەردەم خۆ ڕاگربوویە و بەرگریکار بوویە ژ بهایێن پیرۆز یێن نیشتیمانی و نەتەوەیی.

لێ نوکە ل هەرێما کوردستانێ بڕەنگەکێ بەرفرهـ هەست بوێ چەندێ دهێتە کرن کو ئێدی پیرۆزیێن نیشتیمانی و نەتەوەییی یێت بەرەڤ خاڤبوون و خرشبوونڤە دچن و ئەگەر لخوزڤڕینەک بلەز نەبیت و پلانێن سیتراتیجی نەهێنە دەینان مەترسیا ڤاڕێبوون و هەڕێڤەنەک کارەساتبار دهێتە چاڤەڕیکرن وجهێ داخێ یە دێ تەڕ وهشک پێکڤە هێنە سوتن و دێ ڕەوشەکا ئاوارتەیا ئاڵۆز دروست بیت، بتیابەت ئەگەر پیلانسازی و ئامادەکاریێن باش نەهێنەکرن ژبوی تژیکرنا وان ڤالاهیێن دروستبووین یان ژی دروستدبن ژ ئەنجامێ ڤاڕێبوونا زۆرینەیا جڤاکێ ژ دەستهەلاتێ.